İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi

TURAN, Zerrin

İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi

Zerrin TURAN (Anadolu Üniversitesi, İşitme Engelli Çocuklar Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi, Eskişehir, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

27 0

Yıl: 2010 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1697 - 1756 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi

Öz:

İşitme kayıplı çocuklara verilen erken dönem eğitimlerin çocuğun gelişimine yaptığı katkılar bilinmektedir. Erken dönemde çocuğun ailesine verilen eğitimlerin incelenmesi, aile eğitimi programlarının geliştirilmesine ve sunulan eğitimlerin kalitesinin artmasına yardımcı olacaktır. Bu nedenle erken dönem aile eğitimi programlarını inceleyen çalışmaların artması önemlidir. Bu çalışmada işitme kayıplı bir çocuk ve ailesiyle sürdürülen erken dönem aile eğitimi seanslarının, seans amaçlarını ve bu amaçların seans akışı içinde nasıl gerçekleştirildiğini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma vaka çalışması olarak desenlenmiştir. Eğitimlerin video kayıtları, yansıtmalı günlük, seans planları ve planların değerlendirilmeleri veri toplamak amacıyla kullanılmıştır. Geçerlik ve güvenirlik için uzun süreli veri toplanmış, veriler arasındaki tutarlılık, ayrıntılı betimleme ve iki farklı uzmanın verileri değerlendirilmesi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları aile eğitimi seans amaçlarının anne-çocuk etkileşimi, etkileşim sırasında ortaya çıkan dil fırsatlarını değerlendirme, oyun çeşitleri, annenin oyun becerilerini geliştirme, çocuğun dinleme becerilerini geliştirme ve çocuğun disiplini temaları üzerinde odaklaştığını göstermektedir. Anneden günlük yaşamına dair alınan bilgiler, eğitim seansları sırasında edinilen gözlemler, dil gelişimine ilişkin kabul edilen işitsel-sözel kuramsal çerçeve, eğitim amaçlarının oluşturulmasında etkili görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Pediatri Aile Çalışmaları

An early natural auditory-oral intervention approach for children with hearing loss: A qualitative study

Öz:

This study aims to examine the session goals and their realization during the session flow for a child with a hearing loss and his mother in an early intervention program. The study was designed as a case study. Video recordings of the intervention sessions, reflective journals, session plans, and the plan evaluations were used to collect and analyze the data. Findings indicate that session goals focused on the mother-child interaction, the use of language learning opportunities during the interaction, improving the mother’s play skills, improving the child’s listening skills, and behavior management of the child. Daily routines, observations during the sessions and theoretical background of the teacher seem to be important factors while establishing the session goals.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Pediatri Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akçamete, G. ve Kargın, T. (1995, Kasım). İşitme engellilerin eğitiminde erken eğitim programlarının etkililiğinin incelenmesi. 5. Ulusal Özel Eğitim Kongresinde sunulan bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara, Turkey.
Akçamete, G. ve Kargın, T. (1996). İşitme engelli çocuğa sahip annelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 2, 7-24.
Baldwin, D. A. (1995). Understanding the link between joint attention and language. In C. Moore & P. Dunham (Eds.), Joint attention: Its role in development (pp. 131-158). Hillsdale, NJ: Lawrance Earlbaum.
Bloom, L., & Lahey, M. (1978). Language development and language disorders. New York: John Wiley and Sons.
Bogdan, C. R., & Biklen, K. S. (1998). Qualitative research for education research. Boston: Jossey-Bass.
Bornstein, M. H. (1989). New directions for child development. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Brich-Rasmussen, S. (1988). Methods of communication. In I.G. Taylor (Ed.), Education of the deaf: Current perspectives, Vol:II. (pp. 523-526). London: Crom Helm.
Brown, P. M., & Nott, P. (2005). Family centered practice in early intervention for oral language development: Philosophy, methods and results. In P. E. Spencer (Ed.), Advances in the spoken language development of deaf and hard of hearing children (pp. 136-165). Cary, NC, USA: Oxford University Press.
Bruner, J. S. (1982). Learning the mother tongue. In L. G. Baruth & E. Duff (Eds.), Readings in early childhood education (pp. 77-82). Connecticut: Special Learning Corporation.
Calderon, R., & Naidu, S. (1998). Further support for the benefits of early identification and intervention for children with hearing loss. Volta Review, 100(5), 52-84.
Carney, A. E. (1996). Early intervention and management of the infant with hearing loss: What is the science got to do with it? Seminars in Hearing, 17(2), 185-195.
Childress, D. C. (2004). Special instructions in natural environments: Best practices in early intervention. Infants and Young Children, 17(2), 162-170.
Clark, M. (1978). Preperation of deaf children for hearing society. Journal of the British Association for Teachers of the Deaf, 2(5), 146-154.
Clark, M. (1981). Attitude or aptitude. Australian Teacher of the Deaf, 22, 4-8.
Clark, M. (2007). A practical guide to quality interaction with children who have a hearing loss. San Diego, Oxford, Brisbane: Singular Publishing.
Clark, M., & Tüfekçioğlu, U. (1994). Developing a comprehensive service for the hearing impaired in Turkey. J. Brit. Assn. Teachers of the Deaf , 18(3), 82-85.
Cole, E. B. (1992). Listening and talking: A guide to promote spoken language in young hearing impaired children. Washington DC: AGB Association for the Deaf and Hard of Hearing.
Cole, E. B., & Flexer, C (2007). Children with hearing loss: Developing listening and talking, birth to six. San Diego, Oxford, Brisbane: Plural Publishing.
Cross, T. C. (1977). Mothers speech adjustments: The contributions of selected child listener variables. In C. E. Snow & C. A. Ferguson (Eds.), Talking to children (pp 75-87). Cambridge University Press.
DesJardin, J. L. (2006). Family empowerment: Supporting language development in young children who are deaf or hard of hearing. (Monograph). Volta Review, 106(3), 275-298.
DesJardin, J. L., Eisenberg, L. S., & Hodapp, R. M. (2006). Sound beginnings: Supporting families of young deaf children with cochlear implants. Infants and Young Children, 19(3), 179-189.
deVillier, J., & deVillier, P. (1978). Language acquisition. Cambridge, Massacuthes: Harvard University Press.
Doğan, O. (1995) Aile merkezli eğitim programlarına devam eden işitme engelli çocuklarda anne-çocuk etkileşiminin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dunst, C. J. (2002). Family centered practices: Birth through high school. Journal of Special Education, 36(3), 139-147.
Dunst, C. J., Bruder, M. B., Trivette, C. M., Hamby, D., Raab, M., & McLean, M. (2001). Characteristics and consequences of everyday natural learning. Topics in Early Childhood Special Education, 21(2), 68-92.
Dunst, C. J., Hamby, D. W., & Brookfield, J. (2007). Modeling the effects of early childhood intervention variables on parent and family well being. Journal of Applied Quantitative Methods, 2(3), 268-288.
Dunst, C. J., Trivette, C. M., Davis, M., & Cornwell, J. (1988). Enabling and empowering families of children with health impairments. Child Health Care, 17(2), 71-81.
Estabrooks, W. (2007). AVT theory and practice. Washington, DC: AGB Association for the Deaf and Hard of Hearing.
Evans, R., & Robinshaw, H. (2000). Community-based early provision for young deaf children aged from birth to five years. Early Development and Care, 165, 105-143.
Fitzpatrick, E., Angus, D., Durieux-Smith, A., Graham, I. D., & Coyle, D. (2008). Parents’ needs following the identification of childhood hearing loss. American Journal of Audiology, 17, 38-49.
French, S. L. (1971). The acquisition of speech. In L. E. Connor (Ed.), Speech for the deaf child: Knowledge and use (pp. 83-116). Washington DC: AGB Association for the Deaf and Hard of Hearing.
Gallaway, C., & Richards, B. J. (1994). Input and interaction in language acquisition. Cambridge University Press.
Gökcan, M. (1987) Aile eğitiminin işitme engelli çocukların ailelerinin beklentileri üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Harrison, D. R. (1980). Natural oralism: A description. Journal of British Association Teachers of the Deaf, 4(4), 8-11
Hart, B., & Risley, T. R. (1995). Meaningful differences in the everyday experience of young american children. Baltimore: P. H. Brooks.
Hintermair, M. (2006). Parental resources, parental stress and socio-emotional development of deaf and hard of hearing children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 11(4), 493-513.
Jackson, C. W., Traub, R. J., & Turnbull, A. P. (2008). Parents’ experiences with childhood deafness: Implications for family centered practices. Communication Disorders Quarterly, 9(2), 82-98.
Kaiser, A. P., & Hancock, T. B. (2003). Teaching parents new skills to support their young children’s development. Infants and Young Children, 16(1), 9-21.
Kargın, T. (2004). Effectiveness of a family focused intervention program in the education of children with hearing impairments living in rural areas. International Journal of Disability, Development and Education, 51 (4), 401-418.
Kretschmer, R. R., & Kretschmer, L. W. (1982). Language development and intervention with the hearing impaired. Baltimore: University Park Press.
Mahoney, G. (2009). Relationship focus intervention (RFI): Enhancing the role of parents in children’s developmental intervention. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 1(1), 1-16.
Mahoney, G., & Wiggers, B. (2007). The role of parents in early intervention: Implications for social work. Children and Schools, 29(1), 7-15.
Mahoney, G., & Whedan, C. A. (1997). Parent-child interaction: The foundations for family centered early intervention practice: A response to Baird and Peterson. Topics in Early Childhood Special Education, 17(2), 165-184.
Owens, R. E. (2001). Language development. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
Özdemir, S. (2008). A paradigm shift in early intervention services: From child centeredness to family centeredness. e-Journal of New World Sciences Academy, 3(2), 321-331. doi: C0052
Saxon, T. F. (1997). A longitudinal study of early mother-infant interaction and later language competence. First Language. 17, 271-281.
Snow, C. (1984). Parent-child interaction and the development of communicative ability. In R. Schiefelrusch & J. Pickar (Eds.), The acquisition of communicative competence (pp 69-108). Baltimore University: Park Press.
Stern, D. N. (1977). The first relationship. Cambridge MA: Harvard University Press.
Tamis-LeMonda, C. S., Bornstein, M. H., & Baumwell, L. (2001). Maternal responsiveness and achievement of language milestones. Child Development, 72(3), 748-767.
Tomasello, M., & Farrar, J. M. (1986). Joint attention and early language. Child Development, 57, 1454-1463.
Tomasello, M., & Todd, J. (1983). Joint attention and lexical acquisition style. First Language, 4, 197-212.
Tüfekçioğlu, U. (1998a). Farklı eğitim ortamlarındaki işitme engelli öğrencilerin konuşma dillerinin incelenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Tüfekçioğlu, U. (1998b). İşitme Engelliler. S. Eripek (Ed.), Özel Eğitim içinde (pp. 56-66). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Tüfekçioğlu, U., Erdiken, B., Girgin, C. ve Girgin, Ü. (1992). İşitme engelliler alt çalişma grubu nihai rapor genel değerlendirmesi. Engelliler için Eğitim Modelleri Geliştirme Projesi. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
Vygotsky, L. S. (1986). Thought and language. Cambridge, MA: MIT Press
Warren, S., & Kaiser, A. P. (1986). Incidental language teaching: A critical review. Journal of Speech and Hearing Disorders, 51(4), 291-199.
Watkin, P., McCann, D., Law, C., Mullee, M., Stavros, P., Stevenson, J. et al. (2007). Language ability in children with permanent hearing impairment: The influence of early management and family participation. Official Journal of the American Academy of Pediatrics, 120(3), 694-701. doi: 10.1542/peds.2006-2116
White, K. R. (2006). Early intervention for children with permanent hearing loss: Finishing the EHDI revolution. (Monograph). Volta Review, 106(3), 237-258.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yoshinago-Itano, C. (1998). Early identification and intervention: It does make a difference. Audiology Today, 10(11), 20-22.
Zaidman-Zait, A., & Young, R. A. (2008). Parental involvement in the habilitation process following children‘s cochlear implantation: An action theory perspective. The Journal of Deaf Education and Deaf Studies, 13(2), 193-214.

APA	TURAN Z (2010). İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. , 1697 - 1756.
Chicago	TURAN Zerrin İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. (2010): 1697 - 1756.
MLA	TURAN Zerrin İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. , 2010, ss.1697 - 1756.
AMA	TURAN Z İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. . 2010; 1697 - 1756.
Vancouver	TURAN Z İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. . 2010; 1697 - 1756.
IEEE	TURAN Z "İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi." , ss.1697 - 1756, 2010.
ISNAD	TURAN, Zerrin. "İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi". (2010), 1697-1756.

APA	TURAN Z (2010). İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1697 - 1756.
Chicago	TURAN Zerrin İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10, no.3 (2010): 1697 - 1756.
MLA	TURAN Zerrin İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.10, no.3, 2010, ss.1697 - 1756.
AMA	TURAN Z İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2010; 10(3): 1697 - 1756.
Vancouver	TURAN Z İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2010; 10(3): 1697 - 1756.
IEEE	TURAN Z "İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10, ss.1697 - 1756, 2010.
ISNAD	TURAN, Zerrin. "İşitme kayıplı çocuklarda doğal işitsel-sözel yaklaşımla sürdürülen bir aile eğitimi çalışmasının incelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 10/3 (2010), 1697-1756.