TY  - JOUR
TI  - Postmodernizm ve çeviri: Postmodern söylem içerisinde çevrilemezlik kavramı
AB  - Bu makale, çevrilemezlik kavramının ne’liğini, kavramsal ve kuramsal açınımını ve milenyumun çeviri tarihi içinde başat konumdaki postmodern çeviri yaklaşımlarının çeviri pratiği açısından nasıl bir öneme sahip olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu makalede, günümüzün çeviri kuramlarını belirleyen postmodern/ postyapısalcı söylemin temsilcisi konumundaki, Derrida’nın yapıbozumcu/yapısökümcü çeviri yaklaşımı ışığında, anlamın belirsizliği ve dolayısıyla çevirinin imkan(sızlık)ları fikri tartışılmaktadır.Belirsizliğe/ kesinsizliğe, farklılığa/ ötekiliğe ve her anlamda çoğulculuğa vurgu yapan postmodern söylem için, Babil söylencesindeki içerik ve dillerin karışıklığı teması, ayrıcalıklı bir mekân olarak ortaya çıkmaktadır; çünkü Babil, hem insanlar/ toplumlar arası iletişimin, kültürel alış-verişin gerçekleşebilirliğine hem de altüst olup yıkılabilirliğine sahne olan; metinler, diller, gelenekler ve kültürler arasındaki ilişkilerin antagonistik yapısını ortaya koyan bir uzamdır. Çeviri de postmodern söylem gibi, bu antagonistik arada kalma ve belirsizlik durumuyla karşı karşıyadır: kaynak metinle erek metin arasında, birinin diğerini tanıması adına, anlama aracılık etmektedir; her ikisi de anlamın, dolayısıyla çevirinin istikrarsızlığı üzerinden söylem üretmektedirler. Söylemlerinde metinlerarası bağlama vurgu yapılmakta ve her zaman başka metinlerin ve bağlamların izlerini taşıdıkları iddia edilen çeviri metinlerin özerk oluşumlar olduklarının altı çizilmektedir. Çağa egemen postmodern söylem içinde çeviri bu nedenle, orijinalin yeniden üretimi değil, yeniden inşası olarak kavramsallaştırılma aşamasına gelmiştir. Metinlerin yeni bakış açılarıyla okunması anlamına gelen bu duruma göre, Derridacı yapıbozum stratejisinin öngördüğü gibi, anlamın sınırsızlık hali ortaya çıkmakta ve daimî olarak yeni anlam katmanları belirmektedir. Beliren anlam katmanlarının aktarılmasındaki açmaza yönelik her çözüm çabası da bir çevrilemezlik durumuna karşılık gelmektedir. Çevrilemezlik kavramının postmodern söylem içindeki yerini aydınlatmayı hedefleyen bu çalışmada, öncelikle postmodernizm kavramı ele alınmış ve daha sonra postmodern söylemin çeviri üzerindeki etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda, çevrilemezlik kavramının, anlamın sonsuza kadar ertelendiğini, sabit kalmadığını ve farklı siyasal ve bilişsel arka plana göre her okumada yeniden belirlenip inşa edildiğini açığa çıkaran postmodern söylem ile yakın bir ilişki içinde olduğu ortaya konulmuştur.
AU  - Gezer, Gökmen
AU  - kızıler emer, funda
DO  - 10.29000/rumelide.1032593
PY  - 2021
JO  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
VL  - 0
IS  - 25
SN  - 2148-7782
SP  - 1281
EP  - 1300
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1058289
ER  -