Tarihsel süreçte sivil toplum
Yıl: 2010 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 89 - 105 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Tarihsel süreçte sivil toplum
Öz: Sivil toplumun ortaya çıkması, devlet alanını etkilemesi, sivil alanda belirlenen ihtiyaçların devletin düzenlemelerinde kendini bulabilmesi uzun ve karmaşık bir tarihsel sürecin ürünüdür. Tarihsel süreç içinde toplumsal sorunların değişmesi devlet ile sivil toplum arasındaki ilişkide tarafların rollerinin de farklılaşmasına yol açmıştır. 1990’lı yıllardan itibaren gündelik söyleme hızla nüfuz eden ve herkesin diline yerleşen ‘sivil toplum’ kavramı, aslında felsefe ve siyaset tarihinde köklü bir geçmişi olan ve farklı tartışmalara yol açan bir içeriğe sahip olup her dönemde bu kavrama farklı anlamlar yüklenmiştir. Tarihsel süreçte sivil toplumun geçirdiği aşamalara bakıldığında tüm düşünürlerin sivil toplum kavramını kendi ideallerindeki toplum modelini yakalamak üzere tanımladıkları görülmektedir. 18. yüzyılın ortalarına kadar devlet ile sivil toplum arasında bir ayrım görülmezken sonraki dönemlerde devlet eksenli siyasal düşünce taraftarları ve birey eksenli siyasal düşünce taraflarınca kavrama yüklenilen anlamlarda farklılık görüldüğü tespit edilmiştir. Kavramın düşünce tarihindeki dönüşümü meselesinde, onun öncelikle sosyal sözleşmeci düşünürler tarafından, doğa halinin karşıtı olarak ele alındığı ve siyasi toplumla özdeş kılındığı görülmektedir. Kapitalist uygulamaların yoğunluk kazanması, mülk sahipleri arasındaki ilişkilerin artması ve pazar mekanizmasının gelişmesi sonucu, bu özdeşlik yerini sivil toplum-devlet düalizmine bırakmış ve sivil toplum-devlet ayrımındaki devlete karşı düşüncenin zayıfladığı dönem sonrası Tocqueville’nin çözümlemeleri ile devletin ancak sivil toplum sayesinde sınırlandırılabileceği ve bu bağlamda sivil toplum örgütlerinin tampon işlevi görerek bireyi devlete karşı koruduğu, özgürlüğün ve özerkliğin garantisi olduğu tespitine ulaşılmıştır. Dolayısıyla, sivil toplumu anlamak, onun siyasal düşünce tarihindeki farklı anlamları ve içerikleri üzerine bir incelemeyi zorunlu kılmaktadır.
Anahtar Kelime: Civil society in the historical process
Öz: The emergence of civil society, its impact on the state, the inclusion of their needs in the state’s regulations are the outcomes of a long and complex historical process. In the historical process, the changing social problems lead to the diversification of roles between the state and the civil society. The concept of civil society that has penetrated into daily discourse and become common since 1990’s, indeed has a long history in the history of philosophy and politics. Different meanings are attributed to this concept during different periods. At each period, this concept had different meanings. It is seen that all thinkers identified this concept according to their ideal society model. Until the mid. 18.th century there was no identification of difference between the state and public, however, in the following periods it is observed that different meaning have been ascribed to the concept of civil society by the supporters of political thought centered state axis and supporters of political thought centered individual axis. With the transformation of the concept in the history of thought is taken into consideration, it is observed that the social contract thinkers took it as opposed to natural situation and consider it synonymous with political society. As a result of the intensification of the capitalist practices, increasing relationships among the property owners and the development of market mechanisms, this identity has left its place to the civil society-state dualism. After the period following the weakening of the civil society-state distinction the idea of state in. Though the analysis of Tocqueville, it is concluded that the state can be limited only by the civil society and within this context, the civil society organisations serve as a means to protect the individual against the state and they guarentee freedom and autonomy. Therefore, to understand the civil society, an examination of different meanings and context in its history of political thought is required.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akal, C.B. (1995). Sivil toplum tanrısı. İstanbul: Engin Yayıncılık.
- Akpınar, A. (1997). Sivil toplum: düşünsel temelleri ve Türkiye perspektifi. Doktora Tezi, A.Ü.S.B.E., Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ankara.
- Aktay, Y. (2005). Sivil toplum ve sıkıntıları. sivil toplum: farklı bakışlar. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Arslan, O. (2001). Sivil toplum ve Türkiye gerçeği. İstanbul: Bayrak Yayıncılık
- Azaklı, S. (1999) Devlet-sivil toplum ve Türkiye. Yeni Türkiye, 3 (18).
- Bayhan, V. (2002). Türkiye’de sivil toplum örgütleri, demokrasi ve patronaj. Sivil İnsiyatif: 7, İstanbul: Kaknüs Yayınları 231.
- Charles, T. (1990). Modes of civil society. Public Culture, 3 (1).
- Çaha, Ö. (1996a). Sivil kadın: Türkiye’de sivil toplum ve kadın. İstanbul: Vadi Yayınevi.
- Çaha, Ö. (1997b). 1980 sonrası Türkiye’de sivil toplum arayışları. Yeni Türkiye: Sivil Toplum Özel Sayısı, 18.
- Çaha, Ö. (2000c). Yeni yüzyılda tarih kaldığı yerden devam edecek (www.fatih.edu.tr/~omercaha/Makaleler/.../Tarih%20Yeniyuzyil.doc)
- Erdoğan, M. (1998a). Sivil toplum: bir kavramın anatomisi. Liberal Düşünce Dergisi, 10.
- Erdoğan, M.(1999b). Liberal toplum liberal siyaset. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Giddens, A. (2000a). Üçüncü yol ve sosyal demokrasinin yeniden dirilişi. (M. Özay Çev.). Birey Yayıncılık. İstanbul
- Giddens, A. (2004b). The progressive manifesto, polity, London.
- Hobbes, T. (2005). Leviathan. (S. Lim. Çev.).Yapı Kredi Yayınları/ Kazım Taşkent Klasik Yapıtlar Dizisi.
- Karadağ, A. (2005). Demokratikleşme ve sivil toplum: liberal düşünce topluluğu örneği. 231, (ss.67), Sivil İnsiyatif: 7, İstanbul : Kaknüs Yayınları.
- Kurtuluş, C, Küçükural, Ö, Uğraş, U, Akşit, B. (2005) Türkiye ve Orta Doğu’da sivil toplum tartışmaları. İstanbul: Kaknüs Yayınları: 231, Sivil İnsiyatif: 7.
- Keane, J. (1993a). Sivil toplum ve devlet, (Çev: E. Akın), İstanbul.
- Keane, J. (1988b). Sivil toplum ve devlet. Avrupa’da Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Ölmez, Z. (1994). Sivil toplum kavramı ve Türkiye’de sivil toplum tartışmaları. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, S.B.E., Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
- Özcan, A. (2005). Tükiye’de sivil toplumun batılı anlamda hiçbir karşılığı yoktur. Sivil toplumu konuşmak, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Rousseau, J.J. (1999). Toplum sözleşmesi. (A. Erenuluğ, Çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
- Sarıbay, A. Y. (1998a). Siyaset, demokrasi ve kimlik. Bursa: Asa Kitabevi.
- Sarıbay, A. Y. (1991b). Yurttaşlık ve katılımcı demokrasi. Birikim Dergisi
- Şerif, M. (1997). Makaleler I: Türkiye’de toplum ve siyaset. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
- Tocqueville, A.De. (1994) Amerika’da demokrasi, (İ. Sezal ve F. Dilber, Çev), Ankara: Yetkin Yayınları.
- Tosun, E.G. (2001). Demokratikleşme perspektifinden: devlet- sivil toplum ilişkisi. Ankara: Alfa Yayınları.
- Tunç, H. ve Aktaş, H. (1998). Batı’da ve Türkiye’de sivil toplum. (ss: 72-85). Liberal Düşünce Dergisi, Sayı: 9.
- Yılmaz, A. (1999). Sivil toplum, demokrasi ve Türkiye. Yeni Türkiye Dergisi, 23-24.
| APA | TAMER GÖZÜBÜYÜK M (2010). Tarihsel süreçte sivil toplum. , 89 - 105. |
| Chicago | TAMER GÖZÜBÜYÜK Mine Tarihsel süreçte sivil toplum. (2010): 89 - 105. |
| MLA | TAMER GÖZÜBÜYÜK Mine Tarihsel süreçte sivil toplum. , 2010, ss.89 - 105. |
| AMA | TAMER GÖZÜBÜYÜK M Tarihsel süreçte sivil toplum. . 2010; 89 - 105. |
| Vancouver | TAMER GÖZÜBÜYÜK M Tarihsel süreçte sivil toplum. . 2010; 89 - 105. |
| IEEE | TAMER GÖZÜBÜYÜK M "Tarihsel süreçte sivil toplum." , ss.89 - 105, 2010. |
| ISNAD | TAMER GÖZÜBÜYÜK, Mine. "Tarihsel süreçte sivil toplum". (2010), 89-105. |
| APA | TAMER GÖZÜBÜYÜK M (2010). Tarihsel süreçte sivil toplum. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27(1), 89 - 105. |
| Chicago | TAMER GÖZÜBÜYÜK Mine Tarihsel süreçte sivil toplum. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 27, no.1 (2010): 89 - 105. |
| MLA | TAMER GÖZÜBÜYÜK Mine Tarihsel süreçte sivil toplum. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.27, no.1, 2010, ss.89 - 105. |
| AMA | TAMER GÖZÜBÜYÜK M Tarihsel süreçte sivil toplum. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2010; 27(1): 89 - 105. |
| Vancouver | TAMER GÖZÜBÜYÜK M Tarihsel süreçte sivil toplum. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2010; 27(1): 89 - 105. |
| IEEE | TAMER GÖZÜBÜYÜK M "Tarihsel süreçte sivil toplum." Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27, ss.89 - 105, 2010. |
| ISNAD | TAMER GÖZÜBÜYÜK, Mine. "Tarihsel süreçte sivil toplum". Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 27/1 (2010), 89-105. |
