Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 14 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.48146/odusobiad.1013462 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi

Öz:
Dünya genelinde ormanların karşı karşıya olduğu en büyük tehlikenin orman yangınları olduğunu söylemek mümkündür. Ülkeler tarafından tutulmuş istatistikler doğrultusunda son yıllarda hem meydana gelen orman yangını sayısı hem de bu yangınlar sonrasında yanan alan miktarlarında artışlar olduğu görülmektedir. Orman yangınları, ormanlardaki ekosistemin zarar görmesinin yanında birçok yerleşim yerini de tehdit etmektedir. Bu çalışma, orman yangınları konusunda Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasındaki durumu tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Türkiye ve Avrupa ülkelerinin orman yangınları konusundaki mevcut durumu karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılan veriler Avrupa çapında uydu aracılığıyla orman yangınları riski ve orman yangınları haritalama çalışmaları yapan Avrupa Orman Yangınları Bilgi Sistemi (EFFIS) adıyla kurulan ve tarafınca yıllık olarak yayınlanan 2019 yılı Orman Yangınları Yıllık Raporu’ndan temin edilmiştir. Öncelikle 2010 ile 2019 yılları arasında meydana gelen yangın sayısı ve yanan alan miktarı açısından 25 Avrupa ülkesi arasından Türkiye ile söz konusu değişkenler bakımından benzer durumda bulunan ülkeler tespit edilmiştir. Tespit edilen ülkeler (İspanya, İtalya, Yunanistan, Fransa, Hırvatistan, İsveç ve Polonya) ile Türkiye’nin mevcut durumu karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Türkiye’nin bu ülkelere göre yüzölçümüne oranla en az ormanlık alana sahip olduğu ve yangın başına kaybettiği ormanlık alanın da düşük seviyelerde olduğu görülmektedir. Türkiye’nin düşük orman varlığı seviyesine sahip olması nedeni ile öncelikli olarak orman alanlarının orman yangınlarına karşı korunması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Öte yandan önleme ve koruma mekanizmalarını aşarak ortaya çıkan orman yangınlarının etkin bir müdahale ile meydana gelecek kayıp ve zararların en az seviyede tutulması büyük önem arz etmektedir.
Anahtar Kelime: Orman Yangını Afet Avrupa Ülkeleri Türkiye

Evaluation of Forest Fires in Turkey and European Countries in Terms of Some Variables

Öz:
It is possible to say that the biggest danger faced by forests worldwide is forest fires. In line with the statistics kept by the countries, it is seen that both the number of forest fires and the amount of burning areas after these fires have increased in recent years. Forest fires threaten many settlements as well as damage to the ecosystem in forests. This study was conducted with Turkey on forest fires in order to determine the situation between European countries. Turkey and the European countries on the current situation of forest fires is evaluated by comparison. The data used in the study were obtained from the 2019 Forest Fires Annual Report published annually by the European Forest Fires Information System (EFFIS), which was established as the European Forest Fires Information System, which carries out forest fires risk and forest fires mapping studies via satellite. First of all, among the 25 European countries in terms of the number of fires and the amount of burned areas between 2010 and 2019, countries that are in a similar situation to Turkey in terms of these variables were determined. The current situation of the identified countries (Spain, Italy, Greece, France, Croatia, Sweden and Poland) and Turkey has been compared and evaluated. It is seen that Turkey has the least forest area compared to these countries and the forest area lost per fire is also at low levels. Due to Turkey's low level of forest assets, it is necessary to protect forest areas against forest fires. On the other hand, it is of great importance to keep the losses and damages to a minimum level with an effective intervention in forest fires that occur by exceeding the prevention and protection mechanisms.
Anahtar Kelime: Disaster Fire Forest European Countries Turkey

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Atalay, İ. (1994). Türkiye vejetasyon coğrafyası. Ege Üniversitesi Basımevi.
  • Ayberk, H., Küçükosmanoğlu, A. ve Bakırcı, E. (2009). Ormanların Korunmasında Eğitimin Yeri ve Önemi. I. Orman Yangınları ile Mücadele Sempozyumu. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Antalya, s. 348-351. Ayberk, H., Kucukosmanoglu & A., Cebeci, H., (2010). The structure and importance of fire suppressing organizations in Turkey. Scientific Research and Essays, 5(5), 456-460.
  • Bhosle, A. S. & Gavhene, L. M. (2016). Forest disaster management with wireless sensor network. 2016 International Conference on Electrical, Electronics, and Optimization Techniques (ICEEOT), 287-289, 10.1109/iceeot.2016.7755194
  • Bone, C., Mosoley, C., Vinyeta, K., Bixler, R. P. (2016). Employing resilience in the United States Forest Service. Land Use Policy, 52, 430-438
  • Carroll, M., & Paveglio, T. (2016). Using community archetypes to better understand differential community adaptation to wildfire risk. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 371(1696), 20150344.
  • Çolak, E., & Sunar, F. (2020). The importance of ground -truth and crowdsourcing data for the statistical and spatial analyses of the NASA FIRMS active fires in the Mediterranean Turkish forests. Remote Sensing Applications: Society and Environment, 19, 100327.
  • Davis, R., Yang, Z., Yost, A., Belongie, C., & Cohen, W. (2017). The normal fire environment—Modeling environmental suitability for large forest wildfires using past, present, and future climate normals. Forest Ecology and Management, 390, 173-186.
  • Demir, A. (2009). Küresel iklim değişikliğinin biyolojik çeşitlilik ve ekosistem kaynakları üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1 (2) , 37-54.
  • Doğanay, H. ve Doğanay, S. (2011). Türkiye’de orman yangınları ve alınması gereken önlemler ( Forest fires and measures to be Taken in Turkey). Doğu Coğrafya Dergisi, 9 (11).
  • DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), (2001). Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. DPT Yayınları, ISBN, 975, 19.
  • Ertuğrul, M. (2005). Orman yangınlarının dünyadaki ve Türkiye’deki durumu. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 7 (7) , 43-50.
  • European Commission. Forest fires in Europe, (2009). EUR-23971EN. Joint Research Centre. Institute for Environment and Sustainability.
  • Ganteaume, A., Camia, A., Jappiot, M., San-Miguel-Ayanz, J., Long-Fournel, M., & Lampin, C. (2013). A review of the main driving factors of forest fire ignition over Europe. Environmental management, 51(3), 651-662.
  • González-Pérez, J. A., González-Vila, F. J., Almendros, G., & Knicker, H. (2004). The effect of fire on soil organic matter—a review. Environment International, 30(6), 855-870.
  • İlter, M. S. (2019). Kırsal yoksulluk, göç ve afet ilişkisi: Zeytinköy orman yangını örneği. Afet ve Risk Dergisi, 2(2), 80-94.
  • Küçük, Ö., & Sağlam, B. (2004). Orman yangınları ve hava halleri. Kastamonu Orman Fakültesi Dergisi, 4(2), 220-231.
  • Marlon, J. R., Bartlein, P. J., Carcaillet, C., Gavin, D. G., Harrison, S. P., Higuera, P. E., ... & Prentice, I. C. (2008). Climate and human influences on global biomass burning over the past two millennia. Nature Geoscience, 1(10), 697-702.
  • McInerney, D., San-Miguel-Ayanz, J., Corti, P., Whitmore, C., Giovando, C., & Camia, A. (2013). Design and function of the European forest fire information system. Photogrammetric Engineering & Remote Sensing. 79(10), 965-973.
  • Miranda, A. I., Coutinho, M., & Borrego, C. (1994). Forest fire emissions in Portugal: A contribution to global warming?. Environmental Pollution, 83(1-2), 121-123. doi.org/10.1016/0269- 7491(94)90029-9
  • Natole Jr, M., Ying, Y., Buyantuev, A., Stessin, M., Buyantuev, V., & Lapenis, A. (2021). Patternsof mega- forest fires in east siberia will become less predictable with climate warming. Environmental Advances, 4, 100041.
  • North, M. P., Stephens S. L., Collins, B. M., Agee, J. K., Aplet, G., Franklin, J. F., Zule, P. Z. (2015). Reform Forest Fire Management; Agency Incentives Undermine Policy Effectiveness Science, 349 (6254), 1280-1281.
  • Pausas, J. G., Llovet, J., Rodrigo, A., & Vallejo, R. (2008). Are wildfires a disaster in the Mediterranean basin?–A review. International Journal of Wildland Fire, 17(6), 713-723.
  • Şahin, C. ve Sipahioğlu, Ş. (2002). Doğal Afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Taştan, B. ve Aydınoğlu, A. Ç. (2015). Çoklu afet risk yönetiminde tehlike ve zarar görebilirlik belirlenmesi için gereksinim analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 31, 366-397.
  • Tolunay, D. (2013). Ormanlar ve iklim değişikliği. İstanbul: Orman Bölge Müdürlüğü.
  • Tolunay, D. (2017). Dünyada ve Türkiye’de Ormansızlaşma (Deforestation in the World and Turkey). Ormancılık Politikaları ve Orman Köylülerinin Durumu (Forestry Policies and Sitiuation of Forest Villagers). Cumhuriyet Halk Partisi Yayınları, (7), 153-192.
  • TOD, (2020a).Türkiye Ormancılar Derneği Basın Açıklaması. URL; https://www.ormancilardernegi.org/dosyalar/files/Orman_Yanginlari_basinaciklamasi.pd f. Eriişim Tarihi: 02.03.2021.
  • TOD, (2020b). İtfaiyeciler İçin Orman Yangınları El Kitabı. ISBN: 978-605-68977-3-3, 24 sayfa, Türkiye Ormancılar Derneği Yayın No: 53, Ankara: Kuban Matbaacılık Yayıncılık.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M., Çetiner, G. (2000). Küresel İklim Değişikliği ve Olası Etkileri. Çevre Bakanlığı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları (13 Nisan 2000, İstanbul Sanayi Odası), 7-24. Ankara: ÇKÖK Genel Müdürlüğü.
  • URL-1:.Orman Yangınları Meteorolojik Erken Uyarı Sistemleri, Meteoroloji Genel Müdürlüğü. https://www.mgm.gov.tr/arastirma/dogal-afetler.aspx?s=ormanyangin. Erişim Tarihi: 02.03.2021.
  • URL-2 Ormancılık İstatistikleri, Orman Genel Müdürlüğü. https://www.ogm.gov.tr/tr/ormanlarimiz/resmi-istatistikler. Erişim: 02.03.2021.
  • URL-3 Orman alanına göre ülkeler listesi. Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Orman_alan%C4%B1na_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi . Erişim Tarihi: 02.03.2021.
  • URL-4 European Forest Fire Information System (EFFIS) sitesi. https://effis.jrc.ec.europa.eu/ Erişim Tarihi: 02.03.2021
  • URL-5 Forest fires in Europe, European Data Journalism Network. Erişim: https://www.europeandatajournalism.eu/Tools-for-journalists/Useful-data/Forest-fires- in-Europe. Erişim Tarihi: 02.03.2021.
  • URL-6 Ağaç dikme seferberliğine 30 ülkeden destek. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/4810/Agac-Dikme-Seferberligine-30-Ulkeden- Destek. Erişim Tarihi: 02.03.2021.
  • Xanthopoulos, G., Caballero, D., Galante, M., Alexandrian, D., Rigolot, E., & Marzano, R. (2006). Forest fuels management in Europe. In In: Andrews, Patricia L.; Butler, Bret W., comps. 2006. Fuels Management-How to Megasure Success: Conference Proceedings. 28-30 March 2006; Portland, OR. Proceedings RMRS-P-41. Fort Collins, CO: US Department of Agriculture, Forest Service, Rocky Mountain Research Station 41, 29-46.
  • Yıldırım, S. D., ve Yılmaz, G. (2019).Yunanistan Attika Bölgesi yangınının değerlendirilmesi. Resilience, 3(2), 201-215.
  • Yılmaz, Z.G. (2012). Yaşar Kemal ve Orman Yangınları. In: Oppermann S (ed) Ekoeleştiri Çevre ve Edebiyat. Ankara: Phoenix Yayınevi, 129-169.
  • Yuan, C., Zhang, Y., & Liu, Z. (2015). A survey on technologies for automatic forest fire monitoring, Detection, and Fighting Using Unmanned Aerial Vehicles and Remote Sensing Techniques. Canadian Journal Of Forest Research, 45(7), 783-792.
APA ŞAHAN C, kaya i (2022). Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. , 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
Chicago ŞAHAN Can,kaya ismail Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. (2022): 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
MLA ŞAHAN Can,kaya ismail Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. , 2022, ss.1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
AMA ŞAHAN C,kaya i Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. . 2022; 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
Vancouver ŞAHAN C,kaya i Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. . 2022; 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
IEEE ŞAHAN C,kaya i "Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi." , ss.1 - 14, 2022. 10.48146/odusobiad.1013462
ISNAD ŞAHAN, Can - kaya, ismail. "Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi". (2022), 1-14. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1013462
APA ŞAHAN C, kaya i (2022). Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
Chicago ŞAHAN Can,kaya ismail Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 12, no.1 (2022): 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
MLA ŞAHAN Can,kaya ismail Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.1, 2022, ss.1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
AMA ŞAHAN C,kaya i Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2022; 12(1): 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
Vancouver ŞAHAN C,kaya i Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2022; 12(1): 1 - 14. 10.48146/odusobiad.1013462
IEEE ŞAHAN C,kaya i "Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi." Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12, ss.1 - 14, 2022. 10.48146/odusobiad.1013462
ISNAD ŞAHAN, Can - kaya, ismail. "Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Orman Yangınlarının Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 12/1 (2022), 1-14. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1013462