Yıl: 2010 Cilt: 21 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 203 - 212 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler

Öz:
Amaç: Bu çalışmanın amacı, şizofreni tanısı konmuş üyesi bulunan ailelerde aile üyelerinin algıladıkları yükün düzeyini ve ilişkili etmenleri araştırmaktır.Yöntem: Çalışma, İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği ve Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı ayaktan hasta birimlerinde şizofreni tanısıyla izlenen 239 hasta ve birincil bakıcı konumundaki 239 hasta yakınıyla yürütülmüştür. Hastalar, Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PNSÖ), İşlevselliğin Genel Değerlendirilmesi Ölçeği (İGD), Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ), Kısa Kognitif Muayene (KKM), UKU Yan Etki Ölçeği; hasta yakınları Algılanan Aile Yükü Ölçeği (AAYÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastanın erkek, bakıcının kadın olması, sosyal desteğin yetersizliği, ekonomik sorunlar, hasta yakınında süreğen bir bedensel hastalığın bulunması, hastadan şiddet görme, toplam hastalık süresi, hastaneye yatış sayısı, PNSÖ'nin toplam puanı ve alt ölçek puanları, SİÖ, BDÖ ve BAÖ puanlarıyla AAYÖ puanları arasında ilişki bulunmuştur. Pozitif belirti şiddeti, SİÖ bağımsızlık-yetkinlik ve kişilerarası işlevsellik alt ölçekleriyle hasta yakınlarının anksiyete ve depresif belirti düzeylerinin aile yükü için öngörücü olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Belirtilerin kontrol altına alınması, hastaların sosyal işlevselliklerinin artırılması, hasta yakınlarının anksiyete-depresyon düzeylerini azaltmaya yönelik girişimler, sağlık personeli desteğini de içeren sosyal destek ailenin yükünün azaltılmasına yardımcı olacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Psikiyatri Davranış Bilimleri

The perceived burden of care and its correlates in schizophrenia

Öz:
Objective: The present study aimed to investigate the perceived level of burden of care and its correlates in family members of schizophrenia patients.Method: The study included 239 schizophrenic patients that were followed-up at the psychiatric outpatient clinics of Izmir Ataturk Education and Research Hospital, and Celal Bayar University Medical School, and 239 of their primary caregivers. Patients were assessed using the Positive and Negative Syndrome Scale (PANNS), Global Assessment of Functioning Scale (GAF), Social Functioning Scale (SFS), Brief Cognitive State Examination (BCE), and UKU Side Effect Rating Scale. Their primary caregivers were assessed using the Perceived Family Burden Scale (PFBS), Beck Depression Inventory (BDI), and Beck Anxiety Inventory (BAI).Results: Caregiver PFBS scores ere correlated with male patients, female caregivers, inadequate social support, economic difficulty, the presence of chronic physical disorder in the caregivers, patient violence toward the caregivers, total duration of illness, the number of patient hospitalizations, PANNS total and subscale scores, and SFS, BDI, and BAI scores. Perceived burden of care was predicted by the severity of the patients' positive symptoms, SFS independence/competence and interpersonal functioning subscale scores, and caregivers' anxiety and depression levels.Conclusion: In order to decrease the burden of care in schizophrenia we recommend effective management of patient symptoms, enhancement of patient social functioning, interventions that target caregivers with highlevels anxiety and depression, and social support provided by healthcare professionals.
Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Psikiyatri Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (1987) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Gözden Geçirilmiş Üçüncü Baskı (DSM-III-R) (Çev.ed: E. Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1989.
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (2000) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IV-TR) (Çev.ed: E.Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2007.
  • Awad GA, Voruganti LNP (2008) The burden of schizophrenia on caregivers. Pharmacoeconomics, 26:149-162.
  • Aydın A, Eker SS, Cangür Ş ve ark. (2009) Şizofreni hastalarında bakım veren külfet düzeyinin sosyodemografik değişkenler ve hastalığın özellikleri ile ilişkisi. Nöropsikiyatri Arşivi, 46 Özel Sayı:10-14.
  • Barrowclough C, Tarrier N (1992) Families of schizophrenic patients. Cognitive behavioural intervention. London, Chapman & Hall.
  • Bebbington P, Kuipers L (1994) The predictive utility of expressed emotion in schizophrenia: an aggregate analysis. Psychol Med, 24:707-718.
  • Beck AT (1961) An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry, 4:561-571.
  • Beck AT, Epstein N, Brown G (1988) An Inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consult Clin Psychol, 56: 893-897.
  • Birchwood M, Smith J, Cochrane R ve ark. (1990) The Social Functioning Scale. The Development and Validation of a New Scale of Social Adjustment For Use in Family Intervention Programmes with Schizophrenic Patients. Br J Psychiatry, 157:853-859.
  • Caqueo-Urizar A, Gutierrez-Moldonado J, Miranda-Castillo C (2009) Quality of life in caregivers of patients with schizophrenia: A literature review. Health and Quality of Life Outcomes, 7:84.
  • Chien WT, Norman I, Thompson DR (2004) A randomized controlled trial of a mutual support group for family caregivers of patients with schizophrenia. Int J Nurs Studies, 41:637-649.
  • Danacı AE, Karaca N, Deveci A (2005) Şizofreni hastalarında aile işlevselliği ile sosyal işlevsellik arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Türkiye de Psikiyatri, 7:103-108.
  • Doğan O, Doğan S, Tel H ve ark. (2002) Şizofrenide psikososyal yaklaşımlar: aileler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3: 133-139.
  • Dyck DG, Short R, Vitaliano PP (1999) Predictors of burden and infectious illness in schizophrenia caregivers. Psychosom Med, 61:420-423.
  • Endicott J, Spitzer RL, Fleiss JL ve ark. (1976) The Global Assessment Scale: A Procedure for Measuring Overall Severity of Psychiatric Disturbance. Arch Gen Psychiatry, 33:766-771.
  • Gibbons JS, Horn SH, Powell JM ve ark. (1984) Schizophrenic patients and their families: a survey in a psychiatric service based on a DGH unit. Br J Psychiatry, 144:70-77.
  • Gopinath PS, Chaturvedi SK (1992) Distressing behaviour of schizophrenics at home. Acta Psychiatr Scand, 86: 185-188.
  • Gülseren L, Coşkun S, Gülseren Ş ve ark. (1999 a) Şizofreni ve bipolar bozukluk tanısı konan hastalar ile ailelerinde aile işlevleri üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. 3 P Dergisi, 7:23-32.
  • Gülseren L, Turgut S, Yaprak S ve ark. (1999 b) Şizofreni tanısı konmuş bir grup hastanın aileleriyle sosyometrik psikodramatik grup terapisi süreci. Türk Psikiyatri Dergisi, 10: 325-331.
  • Gülseren L (2002) Şizofreni ve aile: Güçlükler, duygular, gereksinimler. Türk Psikiyatri Dergisi, 13: 143-151.
  • Gülseren L, Karakoç B, Yiğit T ve ark. (2007) Algılanan Aile Yükü Ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. 43. Ulusal Psikiyatri Kongresi Özet Kitabı, İstanbul, s. 267.
  • Hisli N (1989) Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7: 3-13.
  • Karancı N (1995) Caregivers of Turkish schizophrenic patients: casual attributions, burdens and attitudes to help from the health professionals. Soc Psychiatry Epidemiol, 30:261-268.
  • Karancı N (1997) Şizofren hasta yakınlarının dünyası: nedensel atıflar, yükler ve umutlar. 3P Dergisi, 5(Ek 2):42-45
  • Kay SR, Fizsbein A, Opler LA ve ark. (1987) The positive and negative syndrome scale (PANSS) for schizophrenia. Schizophr Bull, 13: 161-176.
  • Kayatekin SM, Öztürk O, Savaşır I (1985) Kısa Kognitif Muayene Çizelgesi�nin güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. XXI. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi, Bilimsel Çalışmalar Kitabı, Adana-Mersin, s.155-157.
  • Kostakoğlu AE, Batur S, Tiryaki A ve ark (1999) Pozitif ve negatif sendrom ölçeğinin (PANSS) Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 14: 23-32.
  • Kuşçu MK, Duman ZÇ, Akman M (2005) Şizofreni tanılı hastaların bakım vericilerinde duygu ifadesi düzeyleri, umut ve kendini suçlama ifadeleri arasındaki ilişki. 3 P Dergisi, 13:249-254.
  • Levene JE, Lancee WJ, Seeman MV (1996) The percived family burden scale: measurement and validation. Schizophr Res, 22: 151-157.
  • Lingjaerde O, Ahlfors UG, Bech P ve ark. (1987) The UKU Side Effect Rating Scale. Acta Psychiatr Scand, 76 (suppl 334): 1-96.
  • Lowyck B, M de Hert, Peeters E ve ark. (2001) Can we identify the factors influencing the burden on family members of patients with schizophrenia ? Int J Psychiatr Clin Prac, 5: 89-96.
  • Lowyck B, De Hert M, Peeters E ve ark. (2004) A study of the family burden of 150 family members of schizophrenic patients. European Psychiatry, 19:395-401.
  • Magliano L, Fadden G, Economou M ve ark. (2000) Family burden and coping strategies in schizophrenia: 1-year follow-up data from the BIOMED I study. Soc Psychiatry Epidemiol, 35: 109-115.
  • Magliano L, Marasco C, Fiorillo A ve ark. (2002) The impact of professional and social network support on the burden of families of patients with schizophrenia in Italy. Acta Psychiatr Scand, 106: 291-298.
  • Nasr T, Kausar R (2009) Psychoeducation and the family burden in schizophrenia: a randomized controlled trial. Ann Gen Psychiatry, 8: 1-6.
  • Oldridge ML, Hughes ICT (1992) Psychological well-being in families with a member suffering from schizophrenia. An investigation into long-standing problems. Br J Psychiatry, 161:249-251.
  • Perlick DA, Rosenheck RA, Kaczynski R ve ark. (2006) Components and correlates of family burden in schizophrenia. Psychiatr Serv, 57: 1117-1124.
  • Pitschel-Walz G, Leucht S, Bauml J ve ark. (2001) The effect of family interventions on relapse and rehospitalization in schizophrenia. A meta-analysis. Schizophr Bull, 27:73-92.
  • Platt S (1985) Measuring the burden of psychiatric illness on the family: an evaluation of some rating scales. Psychol Med, 15:383-393.
  • Provencher HL, Mueser KT (1997) Positive and negative symptom behaviors and caregiver burden in the relatives of persons with schizophrenia. Schizophr Res, 26:71-80.
  • Raj L, Kulhara P, Avasthi A (1991) Social burden of positive and negative schizophrenia. Int J Soc Psychiatry, 37:242-250.
  • Roick C, Heider D, Bebbington PE ve ark. (2007) Burden on caregivers of people with schizophrenia: comparison between Germany and Britain. Br J Psychiatry, 190: 333-338.
  • Sayıl I, Kemaloğlu M, Altınöz S ve ark. (1984) Psikotik hasta aileleri ile sorunları temel alan grup çalışması. 9. Psikodrama ve Grup psikoterapileri Sempozyumu Kitabı, Ankara, Aşama Matbaacılık, s.24-27.
  • Soygür H, Çelikel B, Aydemir Ç ve ark. (1998) Hasta yakınlarıyla gerçekleştirilen psikodrama yönelimli destekleyici-eğitici grup terapisinin kronik şizofreni gidişi üzerine etkisi: 1 yıllık izleme çalışması. Düşünen Adam, 11:5-9.
  • Ulusoy M, Şahin NH, Erkmen H (1998) Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: Psychometric properties. J Cognit Psychother, 12:153-172.
  • Ünlüoğlu G, Kartallar R, Gürakar L ve ark. (1994) Yatarak tedavi gören psikotik hastaların akraba gruplarına ilişkin bir çalışma. 3 P Dergisi, 2: 329-337.
  • Wijngaarden V, Schene B, Koeter M ve ark. (2003) People with schizophrenia in five countries: conceptual similarities and intercultural differences in family caregiving. Schizophr Bull, 29: 573-586.
  • Winefield HR, Harvey EJ (1994) Needs of family caregivers in chronic schizophrenia. Schizophr Bull, 20: 557-566.
  • Yaprak Erakay S, Gülseren Ş (2002) Şizofreni tanılı hastalarda Sosyal İşlevsellik Ölçeği Türkçe Formu'nun geçerlilik ve güvenilirliğinin araştırılması. Bahar Sempozyumları VI, Kongre Özet Kitabı, s.134-135.
APA gülseren l, ÇAM B, KARAKOÇ B, YİĞİT T, ESEN DANACI A, ÇABUKÇUOĞLU Z, TAŞ C, GÜLSEREN Ş, METE L (2010). Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. , 203 - 212.
Chicago gülseren leyla,ÇAM Birmay,KARAKOÇ Berna,YİĞİT Tamer,ESEN DANACI AYŞEN,ÇABUKÇUOĞLU Zeynep,TAŞ CUMHUR,GÜLSEREN Şeref,METE Levent Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. (2010): 203 - 212.
MLA gülseren leyla,ÇAM Birmay,KARAKOÇ Berna,YİĞİT Tamer,ESEN DANACI AYŞEN,ÇABUKÇUOĞLU Zeynep,TAŞ CUMHUR,GÜLSEREN Şeref,METE Levent Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. , 2010, ss.203 - 212.
AMA gülseren l,ÇAM B,KARAKOÇ B,YİĞİT T,ESEN DANACI A,ÇABUKÇUOĞLU Z,TAŞ C,GÜLSEREN Ş,METE L Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. . 2010; 203 - 212.
Vancouver gülseren l,ÇAM B,KARAKOÇ B,YİĞİT T,ESEN DANACI A,ÇABUKÇUOĞLU Z,TAŞ C,GÜLSEREN Ş,METE L Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. . 2010; 203 - 212.
IEEE gülseren l,ÇAM B,KARAKOÇ B,YİĞİT T,ESEN DANACI A,ÇABUKÇUOĞLU Z,TAŞ C,GÜLSEREN Ş,METE L "Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler." , ss.203 - 212, 2010.
ISNAD gülseren, leyla vd. "Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler". (2010), 203-212.
APA gülseren l, ÇAM B, KARAKOÇ B, YİĞİT T, ESEN DANACI A, ÇABUKÇUOĞLU Z, TAŞ C, GÜLSEREN Ş, METE L (2010). Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(3), 203 - 212.
Chicago gülseren leyla,ÇAM Birmay,KARAKOÇ Berna,YİĞİT Tamer,ESEN DANACI AYŞEN,ÇABUKÇUOĞLU Zeynep,TAŞ CUMHUR,GÜLSEREN Şeref,METE Levent Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi 21, no.3 (2010): 203 - 212.
MLA gülseren leyla,ÇAM Birmay,KARAKOÇ Berna,YİĞİT Tamer,ESEN DANACI AYŞEN,ÇABUKÇUOĞLU Zeynep,TAŞ CUMHUR,GÜLSEREN Şeref,METE Levent Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.21, no.3, 2010, ss.203 - 212.
AMA gülseren l,ÇAM B,KARAKOÇ B,YİĞİT T,ESEN DANACI A,ÇABUKÇUOĞLU Z,TAŞ C,GÜLSEREN Ş,METE L Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2010; 21(3): 203 - 212.
Vancouver gülseren l,ÇAM B,KARAKOÇ B,YİĞİT T,ESEN DANACI A,ÇABUKÇUOĞLU Z,TAŞ C,GÜLSEREN Ş,METE L Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2010; 21(3): 203 - 212.
IEEE gülseren l,ÇAM B,KARAKOÇ B,YİĞİT T,ESEN DANACI A,ÇABUKÇUOĞLU Z,TAŞ C,GÜLSEREN Ş,METE L "Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler." Türk Psikiyatri Dergisi, 21, ss.203 - 212, 2010.
ISNAD gülseren, leyla vd. "Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler". Türk Psikiyatri Dergisi 21/3 (2010), 203-212.