Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi

İKİZ, F.Ebru

Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi

F.Ebru İKİZ (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi

12 4

Yıl: 2010 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 25 - 43 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi

Öz:

Bu arastırmanın amacı, psikolojik danısmanların tükenmislik düzeylerinin belirlenmesi ve farklı degiskenler açısından incelenmesidir. Psikolojik danısmanlık meslegi, “digerlerinin” daha üretken, verimli yasamaları, karar anlarında daha yeterli problem çözme becerileri sergilemeleri, yasamlarındaki zorluklarla ve çarpıklıklarla daha kolay basa çıkabilmeleri için sunulan bir hizmettir. Bu nedenle psikolojik danısmanların kendilerini yetersiz hissetme, danısanın sundugu problemin çözümüne fazlaca dahil olma, danısanın insancıl özelliklerini göz ardı edip onunla iliskisini adeta bir test yorumu veya bir meslege yönlendirme faaliyeti olarak görme sıkıntıları, diger bir deyisle tükenmislik yasayabilecekleri düsünülmektedir. Arastırmaya İzmir ili metropol bölgede çalısan 120 psikolojik danısman katılmıstır. Veriler Maslach Tükenmislik Envanteri ve arastırmacı tarafından gelistirilen bilgi formu ile toplanmıs, Kruskal Wallis ve Mann Whitney U ile analiz edilmistir. Arastırma sonucunda psikolojik danısmanların cinsiyete ve yasa göre tükenmislik düzeylerinde farklılasma olmadıgı, psikolojik danısmanlarda tükenmislik düzeyinin çalıstıgı kuruma, kaç yıldır çalısıyor olduguna ve kisisel yeterlik algısına göre farklılastıgı saptanmıstır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The investigation of the burnout levels of the counselors

Öz:

The purpose of this study was to investigate the burnout levels of counselors according to various variables. Counseling is a profession, aims to enhance the productivity, life quality, decision making and problem solving skills of the “others” in order to cope with the difficulties and distortions in their lives. Therefore counselors may feel burnout when feeling lower self-efficiency, feeling overinvolved with clients’ problem solving process or feeling their relation with the client as if it is a test interpretation or a vocational guidance activity without humanity. Participants were 120 counselors working in Izmir. The data were gathered by Maslach Burnout Inventory and a questionnaire developed by the researcher . Data were analyzed using Kruskal Wallis and Mann Whitney U. Results showed that age and gender of counselors had not statistically significant effect on their burnout levels. Personal perception of self efficacy, time of working, working place were found to be effective on burnout levels of counselors.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçamete, G. (2002). Ögretmenlerde tükenmislik, is doyumu ve kisilik. Ankara: Nobel Yayın Dagıtım.
Baker, S. B. , & Gerler, E. R., Jr. (2004). School counseling for the twenty-first century (4th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
Baysal, A. (1995). ‘Lise ve dengi okul ögretmenlerinde meslekte tükenmislige etki eden faktörler.’ Yayınlanmamıs doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Basaran, I (1999). Zihinsel, Görme ve İsitme Özürlü Çocuklara Egitim Veren Özel egitim Kurumlarında Çalısan Ögretmenlerin Kisilik Özelliklerinin Belirlenmesi ve Karsılastırılması. Yayınlanmamıs Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Egitim Bilimleri Enstitüsü.
Beemsterboer, J., Baum, B.H.(1984) Burnout: Definitions and health care nurses, Research in Nursing and Health, 9(2).147-153.
Burnard, P. (1999). Practical counselling and helping. Florence, KY, USA:Routledge
Cherniss, C. (1993). Role of professioonal sel-efficacy in the etiology and amelioration of burnout. In W. B. Schoufeli, C. Maslach, & T. Marek (Eds.), Professional burnout: Recent developments in theory and research (pp.135-149). Washington, DC: Taylor and Francis.
Collins, S., Long, A. (2003). Too Tired To Care? The Psychological Effects Of Working With Trauma. Journal Of Psychiatric And Mental Health Nursing. 10.
Çam, O. (1992). Tükenmislik Envanterinin Geçerlik Ve Güvenirliginin Arastırılması. 7. Ulusal Psikoloji Kongresi. Ankara: Türk Psikologlar Dernegi Yayını.155-159.
Çoban, A. E., & Hamamcı, Z. (2008). Stresle basaçıkma programının psikolojik danısmanların mesleki tükenmislik düzeyleri üzerine etkisi. İlkögretim Online. 7(3), 600-613. (online): http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 19 Aralık 2008 tarihinde indirilmistir.
Çoban, A. E., & Demir. A. (2004) Güneydogu Anadolu bölgesinde görev yapan psikolojik danısmanların tükenmislik düzeyleri ve bazı demografik degiskenlerle tükenmislik arasındaki iliskinin incelenmesi, Çukurova Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 2(28), 20-28.
Daley, M.R. (1979) Burnout-smoldering problem in protective services. Social Work. 58. 375-379.
Dogan, S. (1998). Counseling in Turkey: Current status and future challenges. The Education Policy Analysis Archives (online). Available at http: //olam.ed.asu.edu/epaa
Dolan, N. (1987). The relationship between burnout and job satisfaction in nurses. Journal of Advanced Nursing, 12 (1), 3-12.
Dolunay, A. B. (2001). ‘Keçiören ilçesi genel liseler ve teknik-ticaret-meslek liselerinde görevli ögretmenlerde tükenmislik durumu arastırması.’ Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü.
Eastman, J. (1981). How you can beat job burnout. Parade. November,12. 16-17.
Ergin, C. (1992). Doktor ve hemsirelerde tükenmislik ve Maslach tükenmislik ölçeginin uyarlanması. VII. Ulusal psikoloji kongresi bilimsel çalısmaları. Türk Psikologlar Dernegi Yayını: Ankara.
Fleming, D. S., Barton, G.V., Stone, K. (1998). Teacher burnout, how to keep the flame burning. Professional And Personal Life, March, 8-9.
Girgin, G. (1995).’ İlkokul ögretmenlerinde meslekten tükenmisligin gelisimini etkileyen degiskenlerin analizi ve bir model önerisi.’ Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi. Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Izgar, H. (2000). ‘Okul yöneticilerinin tükenmislik düzeyleri, nedenleri ve bazı etken faktörlere göre incelenmesi.’ Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
İkiz, F. E. (2006). ‘Danısma becerileri egitiminin danısmanların empatik egilim, empatik beceri ve tükenmislik düzeyine etkisi,’ Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Egitim Bilimleri Enstitüsü.
Kapıkıran, A. N. (2003). Okul öncesi ögretmenlerde tükenmisligin bazı degiskenler açısından incelenmesi. Egitim Arastırmaları Dergisi. 4(13), 73-78.
Kırılmaz, A. Y., Çelen, Ü. & Sarp, N. (2003). İlkögretim’de çalısan bir ögretmen grubunda “tükenmislik durumu” arastırması. İlkögretim-Online. 2(1), 2-9. (online): http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 19 Aralık 2008 tarihinde indirilmistir.
Kovach, H.R. (2003). Relationships among stress, social support, burnout ın counseling graduate students. DAI. January. 3059714. 20 Kasım 2008 tarihinde indirilmistir.
Kraus, U.I. (2005). Relationship Betwen Self-Care And Compasion Satisfaction, Compassion Fatigue And Burnout Among Mental Health Professionals Working With Adolescent Sex Offenders. Counseling And Clinical Psychology Journal. 2(1).81-92.
Milburn, B.M. (1981). Burnout. Personnel and Guidance Journal.59.484.
Minahan, A. (1980). Burnout and organizational change. Social Work. 25. 87.
Özabacı, N., İsmen, A.E:, Yıldız, S.A.(2004). Psikolojik Danısmanların İdeal Özellikleri ile Yılgınlık Düzeylerinin Karsılastırması. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi, 10(37):8-25.
Özdayı, N. (1990). ‘Resmi ve özel liselerde çalısan ögretmenlerin is tatmini, is streslerinin karsılastırmalı analizi.’ Yayınlanmamıs doktora tezi. İstanbul Üniversitesi
Özer, R. (1998). ‘Rehber ögretmenlerde tükenmislik düzeyi, nedenleri ve çesitli degiskenlere göre incelenmesi’. Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özben, S., Argun, Y.(2003). İlkögretim ögretmenlerinin umutsuzluk ve tükenmislik düzeyleri üzerine bir arastırma. Ege Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi. 3,1.33-44.
Özmen, H. (2001). ‘Görme engelliler okulunda görev yapan ögretmenlerin tükenmislik düzeyleri.’ Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi
Öztürk, A. & Deniz, M. E. (2008). Okul öncesi ögretmenlerinin duygusal zeka yetenekleri, is döyumları ve tükenmislik düzeylerinin bazıdegiskenler açısından incelenmesi. İlkögretim Online. 7(3), 578-599. (online): http://ilkogretimonline. org.tr adresinden 10 Subat 2009 tarihinde indirilmistir.
Pines, A., Kafry, D. (1978). Occupational tedium in the social services. Social Work. 23. 499-507.
Reed, M. J. (1977). Stres in live-in child care. Child Care Quarterly.6.114-120.
Rovero, M.V. (2004). A study of burnout and elementary, middle and secondary school counselors. DAI. March. 3104096. 20 Kasım 2008 tarihinde indirilmistir.
Savicki, V., Cooley, E. J. (1982). Implications of burnout research and theory for counselor educators. Personel And Guidance Journal.60.415-419.
Savicki, V., Cooley, E. (1987). The relationship of work environment and client contact to burnout in mental health profesionals. Journal Of Counselling And Development, LLXV:249-235.
Schauben, L. J., Frazier, P.A.(1995). Vicarious Taruma: The Effects On Female Counselors Of Working With Sexual Violence Survivors. Psychology Of Woman Quarterly.19.49-64.
Seçer, S. Z. Ve Avsaroglu, S. (2002). Okul öncesi egitim kurumlarında çalısan ögretmenlerin mesleki tükenmislik düzeylerinin çesitli degiskenler açısından incelenmesi. Nigde Üniversitesi Egitim Fakültesi Egitim ve Bilim Dergisi, Cilt 1, No 1.
Segmenli, S. (2001) ‘Rehber ögretmenlerin tükenmislik düzeylerinin incelenmesi.’ Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sexton, L. (1999). Vicarious traumatization of counselors and effects on their work places. British Journal Of Guıdance And Counseling. 27(3). 393-403.
Sheffield, D. S. & Baker, S. B. (2005). Themes from retrospective ınterviews of school cunselors who experienced burnout. Hacettepe University Journal of Education. 29: 177-186.
Skovholt, T. M. (2001). The resilient practitioner: Burnout preventioon and self-care strategies for counselors, therapists, teachers and health professionals. Boston: Allyn and Bacon.
Sucuoglu, B., Kuloglu, N. (1996). Özürlü çocuklarla çalısan ögretmenlerde tükenmisligin degerlendirilmesi, Türk Psikoloji Dergisi, 10:36.
Taskın, Ö. (2004). ‘Gençlik ve Spor Genel Müdürlügü merkez ve tasra örgütü yöneticilerinin tükenmislik düzeylerinin is doyumu düzeylerine etkisi.’ Yayınlanmamıs doktora tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tümkaya, S. (2000). Akademik tükenmislik ölçeginin gelistirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi. 19, 128-133.
Tümkaya, S. (2005). Ögretmenlerin sınıf içi disiplin anlayısları ve tükenmislikle iliskisi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi. 11(44) , 549-568.
Warnath, C.F. (1979). Counselor burnout: existential crisis or a problem for the profession?. Personel And Guidance Journal. March. 325-328.
Watkins, C.E. (1983) Burnout in counseling practice: some potential professional amd personal hazards of becoming a counselor. The Personel And Guidance Journal. January. 304-308.
Wetzler, K.M. (2003).The relationship between sense of coherence and burnoutin residential counselors working with emotionally disturbed adolescents. DAI. November. 3088961. 20 Kasım 2008 tarihinde indirilmistir.
Wiseman, H. Ve Egozi, S. (2006). Personal therapy for Israeli school counselors. Psychotherapy Research. 16, 3, 332-347.

APA	İKİZ F (2010). Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. , 25 - 43.
Chicago	İKİZ F.Ebru Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. (2010): 25 - 43.
MLA	İKİZ F.Ebru Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. , 2010, ss.25 - 43.
AMA	İKİZ F Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. . 2010; 25 - 43.
Vancouver	İKİZ F Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. . 2010; 25 - 43.
IEEE	İKİZ F "Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi." , ss.25 - 43, 2010.
ISNAD	İKİZ, F.Ebru. "Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi". (2010), 25-43.

APA	İKİZ F (2010). Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 25 - 43.
Chicago	İKİZ F.Ebru Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 11, no.2 (2010): 25 - 43.
MLA	İKİZ F.Ebru Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.11, no.2, 2010, ss.25 - 43.
AMA	İKİZ F Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2010; 11(2): 25 - 43.
Vancouver	İKİZ F Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2010; 11(2): 25 - 43.
IEEE	İKİZ F "Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi." Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, ss.25 - 43, 2010.
ISNAD	İKİZ, F.Ebru. "Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi". Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 11/2 (2010), 25-43.