TY  - JOUR
TI  - İzmir-Ankara-Erzincan kenet zonundaki suprasübdüksiyon ofiyolitleri: petrolojisi, mineral kimyası ve tektonomagmatik ortamı
AB  - ÖZET: Alpin orojenezi ile ilişkili İzmir-Ankara-Erzincan Kenet Zonu (İAEKZ) boyunca dilimler olarak ofiyolitler izlenir. İAEKZ' daki Üst Kretase ofiyolitleri, çoğunlukla Anatolid-Torid Platformunun üzerine itilmiş allokton kütleler olarak gözlenir .Bu ofiyolitler, Neotetis Okyanusu' nun kuzey kolunun günümüzdeki kalıntılarıdır.İAEKZ'nda, Orhaneli-Harmancık (Bursa), Tavşanlı (Kütahya), İnönü-Dağküplü-Mihalıçcık (Eskişehir) ve Refahiye (Erzincan) ofiyolitleri bulunur. Orhaneli Ofiyoliti, çoğunlukla kümülat peridotitlerden ve çok az katmanlı gabrolardan oluşmaktadır. Harmancık ve Tavşanlı Ofiyolitler inde genellikle tüketilmiş üst mantoyu temsil eden serpantinleşmiş harzburjitik tektonitler gözlenir. Dağküplü Ofiyoliti, hemen hemen eksiksiz dizi ve düzenli bir iç yapı sunar. Çoğunlukla manto harzburjitlerinden oluşan tektonitler, izole diyabaz daykları ve pegmatitik gabrolar tarafından kesilir. Okyanusal kabuğun kümülatları (dunit, verlit, piroksenit, katmanlı gabrolar), tektonitlere nazaran daha az mostra verir. Izotrop gabrolar ve levha diyabaz daykları, blokumsu ayrışmak, sert, masif kütleler şeklinde izlenmiştir. Yastık yapılı bazaltlar ile ofiyolitik dizinin örtü kayaçları olan radyolaritler ve pelajik kireçtaşı blokları ofiyolitik melanj içerisinde yer alır. Ofiyolit dilimlerin altında ince bir seviye şeklinde 103Ma yaşlı granat amfibolit, amfibolit ve albit-epidot-amfibolşisti içeren taban metamorfitleri bulunmaktadır. Mihalıççık Ofiyolitinin manto dunitleri içerisinde tenörü yüksek Cr yatakları mevcuttur. Refahiye Ofiyoliti, manto peridotitlerini, ultramafik-mafik kümülatları, izotropik gabroları, levha diyabaz dayklarını ve melanjda izlenen yastık lavları içererek kısmen eksikli dizi sunar.. Izotrop gabrolar ve diyabazlar, düşük dereceli yeşilşist fasiyesinde okyanus tabanı metamorfizmasına maruz kaldıkları için Th dışındaki LİL elementleri (Rb, Ba, K, Sr) değişken değerlere sahiptir. HFSE (Ti, Nb, Zr, Y, Yb) değerleri, MORB (Mid-Ocean Ridge Basalts)'a göre negatif anomali sunar. Gabro ve diyabazlarda Nb/Y oranı çok düşüktür (<0.2). Mafik kayaçların REE dağılımları da duraylı element içerikleri gibi SSZ (Suprasubduction zone)-tipi ofiyolitler indeki element dağılımına benzer özellikler sunar. Suprasübdüksiy on HOT-tipi manto peridotitlerinde (%MgO=36-42) bulunan saçınımlı kromit kristallerinde Cr# değeri 0.71-0.73, Mg# değeri 0.42-0.46 arasındadır. Masif kromititlerde bu değerler sırasıyla 0.78-0.83 ve 0.59-0.68'dir. Peridotitlerdeki olivinler, yüksek magnezyumlu forsterit (Foçq_ç3) olup ortopiroksenler enstatittir (EnçQ_ç2). Gabroîardakı klinopiröksen kristalleri, demir içeriği düşük, kalsiyum ve magnezyum içeriği yüksek diopsittir (En^2-44^°48-50^s8-9^• Kayaç ve mineral kimyasına göre IAEKZ' ndaki ofiyolitlerin dalma-batma zonunda oluşmuş SSZ-tipi (yayönü) ofiyolitleri oldukları söylenebilir.
AU  - ÇOLAKOĞLU, Aydın
AU  - ÖZEN, Hayrettin
AU  - SAYAK, Hüseyin
AU  - SARIFAKIOĞLU, Ender
PY  - 2008
JO  - Geosound
VL  - 0
IS  - 52
SN  - 1019-1003
SP  - 111
EP  - 156
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/107794
ER  -