Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

ÇAĞDAŞ, Aysel; ÇELİK, Esma

Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Esma ÇELİK, (Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, Türkiye)

Aysel ÇAĞDAŞ (Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

13 3

Yıl: 2010 Cilt: 0 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 23 - 38 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Öz:

Bu araştırmada okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin empatik eğilimlerinde; mesleki kıdem, yaş, mezun oldukları eğitim düzeyi, öğrenci sayıları, medeni durumları, çalıştıkları kurumları (Anaokulu/Ana sınıfı/Kreş), sahip oldukları çocuk sayıları, mesleği isteyerek seçip seçmemeleri, mesleklerini sevip sevmemeleri, tam günlük/yarım günlük çalışma biçimi değişkenleri yönünden anlamlı bir farklılaşmanın olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmanın çalışma evreni; 2006-2007 öğretim yılında Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenler ile SHÇEK’e bağlı Kreş ve Gündüz Bakım Evlerinde görev yapan tüm öğretmenlerdir. Örneklemi ise; Konya İlinde, Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı 175 okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 342 öğretmen ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumlarına bağlı 34 Kreş ve Gündüz Bakım Evlerinde görev yapan 79 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada toplam 382 öğretmen örnekleme dâhil edilmiştir. Toplanan 382 anketten, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullardan gelen 9, SHÇEK’ den gelen 2, olmak üzere toplam 11 adet anket eksik ya da birden fazla işaretleme yapılarak doldurulması nedeni ile elenmiş ve bu nedenle çalışma 371 form ile değerlendirilmiştir. Tarama modelinde olan bu araştırmada, bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında ilişkisel tarama yapılmıştır. Araştırmada okul öncesi öğretmenlerin kişisel bilgilerini içeren “Kişisel Bilgi Formu” ile empatik eğilimlerini ölçmek için Prof. Dr. Üstün DÖKMEN tarafından geliştirilen “Empatik Eğilim Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen empatik eğilim puanlarında iki değişken arasındaki ilişkiyi test etmek için t testi, ikiden fazla değişken arasındaki ilişkiyi test etmek için de F sınaması kullanılmıştır. Verilerin analizinde manidarlık seviyesi 0.05 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin empatik eğilim düzeylerinin; mesleki kıdem, yaş, eğitim düzeyleri, öğrenci sayıları, medeni durumları, çalıştıkları kurumları, sahip oldukları çocuk sayıları, çalışma biçimlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği, buna karşın mesleği isteyerek seçenlerin mesleği istemeyerek seçenlere, mesleği sevenlerin mesleği sevmeyenlere göre empatik eğilim puan ortalamalarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime: empati becerisi okul öncesi eğitim okul öncesi öğretmenleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgöz, Semra ve diğerleri. (2005). Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde Çalışan Hekimlerin Empatik Eğilimleri. Türkiye Klinikleri J Med Ethics, 13.
Akgöz, Semra ve Melda Karavuş. (2005). Çanakkale İli Sağlık Ocakları ve Sağlık Evlerinde Çalışan Ebelerin Empatik İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Med Ethics, 13.
Akyol, Aysel Köksal ve Hale Koçer Çiftçibaşı. (2005). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Empatik Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 21.
Alver, Birol. (2003). Çeşitli Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışanların Empatik Becerileri, Karar Stratejileri ve Psikolojik Belirtileri Arasındaki İlişkiler, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Barut, Yaşar. (2004). Öğretmenlerin Empatik Eğilim Düzeyleri İle Çatışma Eğilimi Düzeylerinin Değişkenler Açısından İncelenmesi, 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Cotton, Kathleen. (2007). Developing Empathy in Children and Youth. http://www.nwrel.org/scpd/sirs/7/cu13.html, Erişim Tarihi: 23/10/2007.
Çağdaş, Aysel. (1997). İletişim Dilinin 4 - 5 Yaş Çocuklarının Sosyal Gelişimine Etkileri, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Çağdaş, Aysel. (2000). Okul Öncesi Eğitimde Sosyal Gelişimi Ölçmede Gözlem Formları, Selçuk Üniversitesi Anaokulu /Ana sınıfı Öğretmeni El Kitabı. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Çiçek, Aysun. (2006). Sağlık Çalışanlarının Empatik Eğilim ve Becerilerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Dökmen, Üstün. (1988). Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi ve Psikodrama ile Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21, 1-2.
Dökmen, Üstün. (2002). İletişim Çatışmaları ve Empati (18. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Ercoşkun, Muhammet Hanifi. (2005). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Empatik Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Erçoban, Sevgi. (2003). İlköğretim II. Kademesindeki Branş Öğretmenlerinin Empatik Eğilim Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Ergül, H. Fazlı. (1995). Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Benlik Algı Düzeyleri ile Empatik Eğilim ve Empatik Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Genç, Salih Zeki ve Temel Kalafat. (2008). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları ile Empatik Becerilerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 19.
Goleman, Daniel. (1998). Duygusal Zekâ. ( Çeviren: Seçkin Yüksel). İstanbul: Varlık Yayınları.
Kılıç, Suzan. (2005). İstanbul’daki Okul Öncesi Öğretmenlerinin Empatik Beceri Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Körükçü, Özlem Sarıyüce. (2004). Altı Yaş Gurubundaki Çocukların Özsaygı Düzeyleri ile Anne Empatik Becerilerinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Küçükahmet, Leyla ve diğerleri. (2000). Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Ankara: Nobel Yayıncılık.
Lauder, William. and William Reynolds. (2002). A Compersion of Therapeutic Commitment, Role Support, Role Competency and Emphaty in Three Cohorts of Nursing Students. Journal of Psychiatric Mental Nursing, 9,4.
Lennon, Randy and Nancy Eisenberg. (1990). Gender and Age Differences in Empathy and Sympathy, Empathy and It’s Development. New York: Cambridge University Pres.
Mete, Samiye ve Emine Gerçek. (2005). PDÖ Yöntemiyle Eğitim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Empatik Eğilim ve Becerilerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9, 2.
Murat, Mehmet. Habib Özgan ve H. İsmail Arslantaş. (2005). Öğretmen Adaylarının Öğretim Elemanlarının Empatik Tutumlarına İlişkin Algıları ile Ders Başarıları Arasındaki İlişki, Millî Eğitim Bakanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığı.
Ömeroğlu, Esra ve Münevver Can Yaflar. (2004). Okul Öncesi Eğitim. Görüş Dergisi.
Pınar, Gül. (2004). Doğum Salonunda Çalışan Ebe ve Hemşirelerin Empati Beceri Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Senemoğlu, Nuray ve diğerleri. (2000). Öğretmenlik Mesleğine Giriş Ankara: Anı Yayıncılık.
Sevimligül, Gülgün. (2002). Hemşirelerin Empatik Eğilim ve Empatik Beceri Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
Taşdemir, Gülay. (1999). Ege Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde Çalışan Hemşirelerin Empatik Eğilim ve İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Ünal, Fatma. (2003). Empatik İletişim Eğitiminin Okul Öncesi Çocuğu Olan Annelerin Empatik Beceri Düzeylerine Etkisi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ünal, Gülten. (1997). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Eğitimi Alan Öğrencilerin Empatik Eğilimlerinde Gözlenen Değişmeler, Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yavuzer, Haluk. (2001). Eğitim ve Gelişim Özellikleriyle Okul Çağı Çocuğu. (7. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldırım, Atila. (2005). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Empatik Eğilim ve Empatik Becerileri ile Çatışma Yönetimi Stratejileri Arasındaki İlişki. Ankara: Yargı Yayınevi.
Yurttaş Afife ve A.Yetkin. (2003). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Empatik Becerileri ile Problem Çözme Becerilerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6, 1.
Zembat ve diğerleri (1995). İstanbul’daki Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Uygulanan Programlarla İlgili Bir Durum Tesbiti Araştırması. 10. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. 22-23-24-25 Mayıs. Ankara: Ya-Pa Yayınları.

APA	ÇELİK E, ÇAĞDAŞ A (2010). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. , 23 - 38.
Chicago	ÇELİK Esma,ÇAĞDAŞ Aysel Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (2010): 23 - 38.
MLA	ÇELİK Esma,ÇAĞDAŞ Aysel Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. , 2010, ss.23 - 38.
AMA	ÇELİK E,ÇAĞDAŞ A Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. . 2010; 23 - 38.
Vancouver	ÇELİK E,ÇAĞDAŞ A Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. . 2010; 23 - 38.
IEEE	ÇELİK E,ÇAĞDAŞ A "Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi." , ss.23 - 38, 2010.
ISNAD	ÇELİK, Esma - ÇAĞDAŞ, Aysel. "Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi". (2010), 23-38.

APA	ÇELİK E, ÇAĞDAŞ A (2010). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(23), 23 - 38.
Chicago	ÇELİK Esma,ÇAĞDAŞ Aysel Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.23 (2010): 23 - 38.
MLA	ÇELİK Esma,ÇAĞDAŞ Aysel Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.23, 2010, ss.23 - 38.
AMA	ÇELİK E,ÇAĞDAŞ A Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010; 0(23): 23 - 38.
Vancouver	ÇELİK E,ÇAĞDAŞ A Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010; 0(23): 23 - 38.
IEEE	ÇELİK E,ÇAĞDAŞ A "Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.23 - 38, 2010.
ISNAD	ÇELİK, Esma - ÇAĞDAŞ, Aysel. "Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 23 (2010), 23-38.