TY  - JOUR
TI  - Yutma Fonksiyonunun Merkezi Kontrolü
AB  - Yutma fonksiyonu; besinin ağızdan mideye iletilmesini ifade eden karmaşık, sensorimotor bir süreçtir. Yutma fonksiyonunun kontrolünde beyin sapından serebral kortekse kadar farklı seviyelerde merkezi sinir sistemi bölümleri görev alır. Periferal duyusal girdiler ve kortikal girdiler merkezi patern jeneratörlerine ulaşır. Merkezi patern jeneratörler, yutmanın tetiklenmesi, ardışık ve ritmik yutma paterninin oluşturulması ve yutma zamanlamasını ayarlamaktadır. Oluşturulan nöral patern birden fazla motor nöron havuzuna sıralı olarak dağıtılarak ilgili yutma kaslarının sıralı ritmik kasılmasını sağlar. Serebellum, bazal gangliyonlar, talamus, hipotalamus ve amigdala yutmada aktive olan subkortikal yapılardır. Serebellum ve bazal gangliyonlar orofaringeal bölgenin koordineli çalışmasına katkıda bulunur. Serebral korteksteki primer motor korteks, primer somatosensoriyel korteks, yardımcı motor alan, singulat korteks, süperior temporal girus, insula ve hipokampus gibi birçok bölge yutma fonksiyonunda görev alır. Serebral korteksteki bölgelerin aktivasyonu yutmanın istemli ve refleksif aşamalarına göre değişiklik gösterir. Tüm bu yapıların etkileşimi sonucunda etkili ve güvenli yutma gerçekleşir. Merkezi kontrolün farklı seviyelerindeki lezyonlar yutma bozukluğu ile sonuçlanabilir. Bu nedenle yutma fonksiyonunun merkezi kontrolünde görevli yapıların bilinmesi ve görevlerinin algılanması oldukça önemlidir. Bu derlemenin amacı; yutma fonksiyonunda görev alan merkezlerin anatomik yapılarını tanımlamak ve yutma fonksiyonu ile ilişkilerini açıklamaktır.
AU  - ELMALI, YAĞMUR
AU  - ARSLAN, Selen Serel
DO  - 10.5505/deutfd.2022.94547
PY  - 2022
JO  - Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi
VL  - 36
IS  - 1
SN  - 1300-6622
SP  - 99
EP  - 111
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1082408
ER  -