İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

KAYRI, MURAT; GÜNÜÇ, Selim

İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Murat KAYRİ, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Van, Türkiye)

Selim GÜNÜÇ (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Van, Türkiye)

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi

59 16

Yıl: 2009 Cilt: 42 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 157 - 175 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:

Temelde bireyin internet başında uzun süre kalmasını ifade eden internet bağımlılığının tespitine yönelik, ulusal alanyazında yeterli sayıda ölçeğin bulunmaması bu alanda ölçme aracı geliştirme ya da uyarlama ihtiyacını doğurmuştur. Bu çalışmada, Nichols ve Nicki’nin (2004) geliştirmiş oldukları “Internet Bağımlılık Ölçeği’nin (Internet Addiction Scale) Türkçeye uyarlanıp, yapı geçerliğini ve iç tutarlılık güvenirlik katsayısını belirlemeye yönelik bir araştırma yapılmıştır. Nichols ve Nicki (2004) ölçeğin özgün formuna ilişkin iç tutarlılık katsayısını (cronbach alfa) .95 olarak tespit etmiştir. Bu uyarlama çalışması örneklemini, seçkisiz örnekleme metodu ile Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde (BBAUM) bilgisayar laboratuarını kullanan 277 öğrenci oluşturmakta olup, uyarlama ölçeğine ilişkin güvenirlik katsayısı da (cronbach alfa) .93 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada, yapı geçerliği için açımlayıcı (exploratory) faktör analizi, elde edilen faktör yapısının doğruluğunu test etmek için de doğrulayıcı (confirmatory) faktör analizi kullanılmıştır. Ölçek uyarlamasıyla birlikte çalışma grubundaki bağımlılık düzeyleri de incelenmiş ve 32 bireyin internet bağımlısı olma yolunda risk içerisinde oldukları belirlenmiştir. Ayrıca internet bağımlılık ölçeğinin Türkçe uyarlamasına yönelik yapılan geçerlik – güvenirlik analizleri, alanyazın ışığında değerlendirilmiş ve elde edilen değerlerin beklenen sınırlar içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The adaptation of internet addiction scale into Turkish: The study of validity and reliability

Öz:

It has been noticed that internet addiction scale which can apply and measure dependency level of individual couldn’t reach at saturation level in national literature. So, it was aimed to adapt an internet addiction scale. Adapted scale was developed by Nichols and Nicki in 2004 and this study was sounded as “Internet Addiction Scale”. The reliability cronbach alfa of original scale was obtained as .95 by Nichols and Nicki. In adapting study, cronbach alfa value was obtained as .93. The sample has been constituted from 277 students who belong to Yuzuncu Yil University and who visits periodically Computer Sciences Researches and Application Centre for surfing internet application. In this study, exploratory factor analysis was used to determine the validity of scale and after, confirmatory factor analysis was handled to test the fitness of the model. The main aim of this study is to adapt Internet Addiction Scale. Besides, the dependency level of sample was examined. According to the results, 32 people are consisted of the addiction risk group. As a result, the validity and the reliability findings are in optimal values which literature has been declared.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arıcak, O.T., Ilgaz, G. (2007). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eğitim araştırmaları Dergisi, 28, 1-8.
Bentler, P.M. (1988). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107, 238-246.
Bölükbaş, K. (2003). “İnternet Cafeler ve İnternet Bağımlılığı Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Diyarbakır Örneği.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Eğitim Yönetimi Dergisi, 470-483.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (7.Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis: for applied research. New York: Guilford Press.
Browne, M.W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K.A. Bollen & J.S. Long (Eds.), Testing structural models. Newbury Park: Sage Publications.
Cao, F., & Su, L. (2007). Internet addiction among chinese adolescents: prevalence and psychological features. Child: Care, Health and Development,33(3), 275–281.
Çöpür, M., Elmas, İ., Can, Y. (1995). Madde Bağımlılığı ve Antisosyal Kişilik. Kriz Dergisi, 3(1-2), 194-196.
Egger, O., & Rauterberg, M. (1996). “Internet Behaviour and Addiction” Unpublished Master Thesis, Work & Organisational Psychology Unit (IfAP) , Swiss Federal Institute of Technology (ETH), Zurih.
Esen, B. K. (2007). Akran Baskısı ve Algılanan Sosyal Destek Değişkenlerine Göre Ergenlerde İnternet Bağımlılığının Yordanması. I.Uluslararası Bağımlılık Kongresi, İstanbul.
Gönül, A. S. (2002). Patolojik İnternet Kullanımı. Yeni Symposium, 40(3), 105-110.
Hall, A. S. & Parsons, J. (2001). Internet addiction: college students case study using best practices in cognitive behavior therapy. Journal of Mental Health Counseling, 23(4), 312-327.
Ju-Yu Y., Chih-Hung K., Cheng-Fang Y., Sue-Huei C., Wei-Lun C., & Cheng-Chung C. (2008). Psychiatric symptoms in adolescents with internet addiction: Comparison with substance use. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 62: 9–16.
Kaltiala-Heino, R., Lintonen, T., & Rimpela, A. (2004). Internet addiction: potentially problematic use of the internet in a population of 12–18 year-old adolescents. Addiction Research and Theory, 12(1), 89–96.
Kim, S., & Kim, R. (2002). A study of ınternet addiction: status, causes, and remedies. Journal of Korean Home Economics Association English Edition, 3(1).
Kline, P. (2000). Handbook of psychological testing (second edition). London and Newyork: Routledge Taylor & Francis Group.
Laura A. N., & Richard N. (2004). Development of a psychometrically sound internet addiction scale: a preliminary step. Psychology of Addictive Behaviors, Vol. 18, No. 4, 381–384.
Leung, L. (2004). Net-generation attributes and seductive properties of the internet as predictors of online activities and ınternet addiction. Cyberpsychology & Behavior, 7(3).
Lim, J., Bae, Y., & Kim, S. (2004). A Learning System for Internet Addiction Prevention. Proceedings of the IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies (ICALT’04).
Mossbarger, B. (2008). Is ınternet addiction addressed in the classroom? A survey of psychology textbooks. Computers in Human Behavior, 24, 468–474.
Murali, V. & George, S. (2007). Lost online: an overview of internet addiction. Advances in Psychiatric Treatment , 13, 24–30.
Nalwa, K., & Anand, A. (2003). Internet addiction in students: a cause of concern. Cyberpsychology & Behavior, 6(6).
Odabaşıoğlu, G., Öztürk, Ö., Genç, Y., Pektaş, Ö. (2007). On Olguluk Bir Seri İle İnternet Bağımlılığı Klinik Görünümleri. Bağımlılık Dergisi, 8(1), 46-51.
Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 2 / Çok Değişkenli Analizler (Beşinci Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Simkova, B., & Cincera, J. (2004). Internet addiction disorder and chatting in the czech republic. Cyberpsychology & Behavior, 7(5).
Şendağ, S., Odabaşı, F. (2007). İnternet Bağımlılığı: Çocukların Psikososyal Gelişimi Üzerindeki Etkileri. The Proceedings of International Educational Technology Conference, Near East University, North Cyprus.
Tabachnick, G.B., & Fidell, L.S. (2001). Using multivariate statistics (fourth edition). USA: Allyon and Bacon Press.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın.
Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (İkinci Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Tvedt, H. (2007). “Internet Use and Related Factors Among Fifth-Graders.” Unpublished Master Thesis, Umeå Üniversitesi Psychology Department.
Vaugeois, P. (2006). Cyberaddiction: fundamentals and perspectives. Canada: Centre québécois de lutte aux dépendances.
Yellowlees, P., & Marks, S. (2007). Problematic internet use or Internet addiction. Computers in Human Behaviour, 23.
Yen, J. Y., Yen, C. F., Chen, C. C., Chen, S. H. ve Ko, C. H. (2007). Family factors of internet addiction and substance use experience in taiwanese adolescents. Cyberpsychology & Behavior, 10(3).
Yıldız, E., Ergin, Ö. (2007). Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)’in Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 28, 123-133.
Young, K. S., & Rodgers, R. (1998). The relationship between depression and internet addiction. Cyberpsychology & Behavior, 1(1), 25-28.
Young, K.S. (2004). Internet addiction: a new clinical phenomenon and its consequences. American Behavioral Scientist, 48(4), 402-415.
Young, K. S., & Case, C. J. (2004). Internet abuse in the workplace: new trends in risk management. Cyberpsychology & Behavior, 7(1).
Zsolt D., Szeredi, B., & Rózsa, S. (2008). The three-factor model of internet addiction: the development of the problematic Internet use questionnaire (PIUQ). Behavior Research Methods, 179, Budapest, Hungary.
Weston, R., & Gore, Jr.P.A. (2006). A brief guide to structural equation modeling. The Counseling Psychologist, 34(5), 719-751.

APA	KAYRI M, GÜNÜÇ S (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 157 - 175.
Chicago	KAYRI MURAT,GÜNÜÇ Selim İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2009): 157 - 175.
MLA	KAYRI MURAT,GÜNÜÇ Selim İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2009, ss.157 - 175.
AMA	KAYRI M,GÜNÜÇ S İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2009; 157 - 175.
Vancouver	KAYRI M,GÜNÜÇ S İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2009; 157 - 175.
IEEE	KAYRI M,GÜNÜÇ S "İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.157 - 175, 2009.
ISNAD	KAYRI, MURAT - GÜNÜÇ, Selim. "İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2009), 157-175.

APA	KAYRI M, GÜNÜÇ S (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 157 - 175.
Chicago	KAYRI MURAT,GÜNÜÇ Selim İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 42, no.1 (2009): 157 - 175.
MLA	KAYRI MURAT,GÜNÜÇ Selim İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, vol.42, no.1, 2009, ss.157 - 175.
AMA	KAYRI M,GÜNÜÇ S İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2009; 42(1): 157 - 175.
Vancouver	KAYRI M,GÜNÜÇ S İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2009; 42(1): 157 - 175.
IEEE	KAYRI M,GÜNÜÇ S "İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42, ss.157 - 175, 2009.
ISNAD	KAYRI, MURAT - GÜNÜÇ, Selim. "İnternet bağımlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 42/1 (2009), 157-175.