Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi

KIRMIZIBAYRAK, Turgut; yazıcı, kemal; ÖNK, KADİR

Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi

Turgut KIRMIZIBAYRAK, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Kars, Türkiye)

Kadir ÖNK, (Kafkas Üniversitesi, Kars Meslek Yüksek Okulu, Kars, Türkiye)

Kemal YAZICI (Ardahan Üniversitesi, Ardahan Meslek Yüksek Okulu, Ardahan, Türkiye)

Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

6 2

Yıl: 2011 Cilt: 17 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 41 - 45 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi

Öz:

Bu çalışma, Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş ve besi uygulanmamış yerli ırk kazlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Kazlar cinsiyet ve yaşlarına (grup 1=6-8 aylık ve grup 2=18-20 aylık) göre gruplandırılmıştır. Kesim öncesi canlı ağırlık ortalaması grup 1 ve 2 için sırasıyla 3572.27 ve 3887.50 g olarak (P<0.05), erkek ve dişilerde ise sırasıyla 3799.4 ve 3649.4 g düzeyindebelirlenmiştir. Kazlarda sıcak karkas ağırlığı ortalaması yaş gruplarında sırasıyla 2598.2 ve 2855.5 g düzeyinde (P<0.05), erkek vedişilerde 2756.8 ve 2697.9 g olarak belirlenmiştir. Sıcak karkas randımanı (%) ortalaması yaş gruplarında 72.6 ve 73.5, erkek ve dişi kazlarda ise sırasıyla 72.4 ve 73.7 düzeyinde saptanmıştır. Kazlarda incelenen kesim ve karkas özelliklerinden kan ve ayaklar ağırlığı ortalamaları (P<0.05) ile boyun ve taşlık ağırlığı ortalamaları bakımından cinsiyetler arasında önemli (P<0.01) bir farkbelirlenirken, diğer özellikler bakımından ise istatistiksel farklılık belirlenmemiştir. Bu çalışmada Kars yöresi kaz karkaslarında göğüs ve but gibi yüksek değerli parçaların oranı yaklaşık %53; sırt, kanat ve boyun gibi düşük değerli parçaların oranı %40 ve toplam yağ oranı %7 düzeyinde belirlenmiştir. Sonuç olarak, kesim öncesi besiye tabi tutulmamış kazlarda kesim ve karkas ağırlıkları düşük, ancak karkas randımanı yüksek düzeyde belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: yerli çiftlik hayvanları açık hava yetiştiriciliği hayvan kesimi Kars Anser karkas bileşimi kümes hayvanları kaz Türkiye yaş morfoloji cinsiyet karkas et hayvanları karkas kalitesi

Konular: Biyoloji Viroloji Ziraat Mühendisliği Veterinerlik Entomoloji

Effects of age and sex on slaughtering and carcass characteristics of Turkish native geese reared in free range production conditions in Kars province

Öz:

This study was carried out to determine slaughtering and carcass characteristics of Turkish native geese, raised in freerange conditions in Kars province. Geese were divided into sex and age (group 1=6-8 months old and group 2=18-20 monthsold) groups. Live weights at slaughter were 3572.3 and 3887.5 g for group 1 and 2 (P<0.05) respectively, and were 3799.4 and3649.4 g for male and female geese. For group 1 and group 2, hot carcass weight and hot dressing percentage were 2598.2 gand 72.6%, and 2855.5 g and 73.5% respectively, and 2756.8 g and 72.4% for males and 2697.9 g and 73.7% for females. Bloodweight and feet weight were significantly affected by sex (P<0.05), and also for neck weight and gizzard weight (P<0.01). Inwhole carcass weight, percentage of high-value parts, i.e. breast and legs (thighs and drumsticks), were 53% and percentage oflow-values ones, i.e. back, wings and neck 40%, and 7% for total fat. It may be concluded that the weights of carcass were lowbut dressing percentage values were higher for Turkish native geese, raised in free range without fattening.

Anahtar Kelime: Turkey age morphology sex carcasses meat animals carcass quality native livestock free range husbandry slaughter Kars Anser carcass composition poultry geese

Konular: Biyoloji Viroloji Ziraat Mühendisliği Veterinerlik Entomoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.FAO: FAOSTAT. http://faostat.fao.org, Accessed: 02 Feb 2010.
2.Szilvia T, Endre E, Judit V: The present state and prospects of Hungarian goose farms after EU accession. Gazdalkodas Sci J Agricultural Economics, 49 (12): 70-77, 2005.
3.Kırmızıbayrak T: Kars ilindeki kaz yetiştiriciliği ve ekonomik önemi. Çift lik Derg, 206, 62-64, 2001.
4.Kırmızıbayrak T: Kars ilinde halk elinde yetişti rilen yerli ırk kazların kesim ve karkas özellikleri. Turk J Vet Anim Sci, 26, 667670, 2002.
5.TÜİK: Hayvancılık istatisti kleri. htt p://www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 02 Şubat 2010.
6.Ponte PIP, Rosado CMC, Crespo JP, Crespo DG, Mourao JL Chaveiro-Soares MA, Bras JLA, Mendes I, Gama LT, Prates JAM, Ferreira LMA, Fontes CMGA: Pasture intake improves the performance and meat sensory attributes of free-range broilers. Poult Sci, 87, 71-79, 2008.
7.Fanatico, AC, Pillai PB, Cavit LC, Emmert JL, Meullenet JF, Owens CM: Evaluation of slowergrowing broiler genotypes grown with and without outdoor access: Sensory att ributes. Poult Sci, 85, 337-343, 2006.
8.Castellini, C., Berri, C., Le Bihan*Duval E, Marti ni G: Quality attributes and consumer perception of organic and free range poultry meat. World’s Poult Sci J, 64, 500-512, 2008.
9.Aşkın Y, İlaslan M: Kars bölgesi kazlarında ekonomik önemi olan bazı karakterler üzerinde araştı rmalar. Ankara Univ Zir Fak Yıllığı, 26 (3): 542-552, 1978.
10.Tilki M, Saatcı M, Kırmızıbayrak T, Aksoy AR: Kars ili Boğazköy’de yetişti rilen kazların kesim ve karkas özellikleri. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 10, 143-146, 2004.
11.Şahin T, Tilki M, Kaya İ, Ünal Y, Aksu Elmalı D: Effect of diff erent protein levels for finishing period on fattening performance and carcass traits in native Turkish geese. J Vet Anim Adv, 7 (11): 13641369, 2008.
12.Tilki M, Şahin T, Sarı M, Işık S, Saatcı M: Effect of age and sex on fattening performance and carcass characteristics of nati ve Turkish geese. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 15 (2): 245-250, 2009.
13.Çelik B, Bozkurt Z: Slaughter and carcass traits of nati ve geese reared in Muş province. Lucrari Stiinfice Zootehnie Si Biotehnologii, 42 (2): 423-428, 2009.
14.İşgüzar E, Pingel H: Growth, carcass composition and nutrient content of meat of different local geese in Isparta region of Turkey. Archiv Für Geflügelkunde, 46 (1): 71-76, 2003.
15.Murawska D, Bochno R: Age-related changes in the percentage content of carcass parts in geese. J Cent Eur Agric, 9 (1): 211-216, 2008.

APA	KIRMIZIBAYRAK T, ÖNK K, yazıcı k (2011). Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. , 41 - 45.
Chicago	KIRMIZIBAYRAK Turgut,ÖNK KADİR,yazıcı kemal Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. (2011): 41 - 45.
MLA	KIRMIZIBAYRAK Turgut,ÖNK KADİR,yazıcı kemal Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. , 2011, ss.41 - 45.
AMA	KIRMIZIBAYRAK T,ÖNK K,yazıcı k Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. . 2011; 41 - 45.
Vancouver	KIRMIZIBAYRAK T,ÖNK K,yazıcı k Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. . 2011; 41 - 45.
IEEE	KIRMIZIBAYRAK T,ÖNK K,yazıcı k "Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi." , ss.41 - 45, 2011.
ISNAD	KIRMIZIBAYRAK, Turgut vd. "Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi". (2011), 41-45.

APA	KIRMIZIBAYRAK T, ÖNK K, yazıcı k (2011). Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(1), 41 - 45.
Chicago	KIRMIZIBAYRAK Turgut,ÖNK KADİR,yazıcı kemal Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 17, no.1 (2011): 41 - 45.
MLA	KIRMIZIBAYRAK Turgut,ÖNK KADİR,yazıcı kemal Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.17, no.1, 2011, ss.41 - 45.
AMA	KIRMIZIBAYRAK T,ÖNK K,yazıcı k Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2011; 17(1): 41 - 45.
Vancouver	KIRMIZIBAYRAK T,ÖNK K,yazıcı k Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2011; 17(1): 41 - 45.
IEEE	KIRMIZIBAYRAK T,ÖNK K,yazıcı k "Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi." Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17, ss.41 - 45, 2011.
ISNAD	KIRMIZIBAYRAK, Turgut vd. "Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk Kazların kesim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi". Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 17/1 (2011), 41-45.