Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi
Yıl: 2010 Cilt: 19 Sayı: 77 Sayfa Aralığı: 59 - 64 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi
Öz: Küresel ısınma ve sera gazı oluşumu son yılların önemli çalışma alanlarından biridir. Sera gazlarının kaynakları çok çeşitli olmakla birlikte bunlardan biri de tarımsal etkinliklerdir. Bu etkinlikler sırasında topraktan $CO _2$ gazı çıkmaktadır. Bitkisel üretimde bitki su gereksinimi çeşitli sulama yöntemleri kullanılarak karşılanmaktadır. Bu yöntemlerin en sık kullanılanları, damla sulama, yağmurlama sulama ve yüzey sulama yöntemleridir. Damla sulama son yıllarda daha az su kullanımı nedeniyle yaygınlaşma eğilimindedir. Bu çalışma, damla sulama, yağmurlama sulama ve yüzey sulama yöntemlerinin kullanıldığı M9 anacına aşılı Jersey Mac çeşidinin yer aldığı elma bahçesinde yürütülmüştür. Denemede bu yöntemlere göre sulama yapıldıktan sonra topraktan $CO _2$ çıkışı ölçülmüştür. Ölçüm sonuçlarına göre; damla sulama, yağmurlama sulama ve yüzey sulamada sırasıyla 0,065, 0,071 ve 0,084 g.$CO _2$.$m^ {-2}h^ {-1}$ karbondioksit değerleri elde edilmiştir. Topraktan buharlaşma ise sırasıyla; 8,06, 8,85 ve 8,95 g.$H _2$O.$m^ {-2}h^ {-1}$ değerleri olarak elde edilmiştir. Topraktan $CO _2$ çıkışları ve buharlaþma değerleri arasında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır (P>0,05). Ancak bu sonuçlar, damla sulama yönteminde $CO _2$ çıkışı ve buharlaşma değerlerinde azalma eğiliminin görüldüğünü göstermektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
The effect of different irrigation methods on soil carbon dioxide emission
Öz: Global warming and greenhouse gas emission are one of the important researches in recent years. There are a wide range of greenhouse gas resources and one of them is agricultural activities. During agricultural activities $CO _2$ emission from soil occurs. Water requirement in plant production is met by using various irrigation methods. The most widely used methods are drip irrigation, sprinkler irrigation and surface irrigation. Drip irrigation in recent years has been preferred due to its less water use. This study was carried out to determine soil $CO _2$ emission in apple orchard of Jersey Mac apple cultivars grafted on M9 which was irrigated by drip irrigation, sprinkler irrigation and surface irrigation methods. In the study, soil $CO _2$ flux was measured after irrigation. $CO _2$ flux of drip, sprinkler and surface irrigation was 0.065, 0.071 and 0.084 g.$CO _2$.$m^ {-2}h^ {-1}$, respectively. Evaporation from the soil was 8.06, 8.85 and 8.95 g.$H _2$O.$m^ {-2}h^ {-1}$ for drip, sprinkler and surface irrigation, respectively. Even though there were no significant differences among irrigation methods in terms of $CO _2$ flux and evaporation value (P>0.05), these results indicated that $CO _2$ emission and evaporation values in drip irrigation method tended to decrease.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbolat D, Evrendilek F, Coskan A, Ekinci K (2009) Quantifying soil respiration in response to shortterm tillage practices: a case study in southern Turkey. Acta Agriculturae Scandinavica, Section B - Plant Soil Science 59, 1, 50-56.
- Akgül M, Başayiğit L (2005) Süleyman Demirel Üniversitesi Çiftlik Arazisinin Detaylı Toprak Etüdü ve Haritalanmasý. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitü Dergisi 9 (3): 54-63.
- Blake GR, Hartge KK (1986) Bulk density. In: Klute A (ed), Methods of Soil Analysis, Part 1. Physical and Mineralogical Methods: Agronomy Monograph No: 9, Soil Science Society of America Publications, Madison, 363-382.
- Blanke MM (1996) Soil respiration in an apple orchard. Environmental and Experimental Biology 36, 3, 339-348.
- Calderon FJ, Jackson LE (2002) Rototillage, Disking, and Subsequent irrigation: Effects on Soil Nitrogen Dynamics, Microbial Biomas, and Carbon Dioxide Efflux. Journal of Environmental Quality 31, 752-758.
- Ceritli İ (1997) Türkiye'nin toprak sorunu. Ekoloji 22, 4-8.
- Einhorn T, Caspari HW (2004) Partial Rootzone Drying and Deficit Irrigation of Gala Apples in A Semi-Arid Climate. Acta Horticulturue (ISHS) 664, 197-204.
- Gültekin AHH, Örgün Y (1994) Tarım toprağında bitki besleyici elementlerin rolü. Ekoloji 13, 27-32.
- Jabro JD, Sainju U, Stevens WB, Evans RG (2008) Carbon dioxide flux as affected by tillage and irrigation in soil converted from perennial forages to annual crops. Journal of Environmental Management 88, 1478-1484.
- Kanber R (1997) Sulama. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 174, Adana.
- Keeling RF, Piper SC, Bollenbacher F, Walker JS (2009) Atmospheric Carbon Dioxide Record from Mauna Loa. Carbon Dioxide Information Analysis Center (CDIAC) Digital Data, Oak Ridge. doi: 10.3334/CDIAC/atg.035
- Lee J, Hopmans JW, Kesel CV, King AP, Evatt KJ, Louie D, Rolston DE, Six J (2009) Tillage and seasonal emissions of $CO _2$, $NO _2$O and NO across a seed bed and at the field scale in a Mediterannean Climate. Agriculture, Ecosystems and Environment 129, 378-390.
- Quyang Y, Zheng C (2000) Surficial processes and $CO _2$ flux in soil ecosystem. Journal of Hydrology 234, 54-70.
- Patton JC (2008) Soil $CO _2$ flux during and after rainfall events in Iowa. PhD Thesis, Iowa State University, Department of Geological and Atmospheric Sciences, Iowa.
- Rastogi M, Singh S, Pathak H (2002) Emission of carbon dioxide from soil. Current Science 82, 510- 517.
- Şener S, Yıldırım M, Demirel K (2007) Küresel Isınma ve Tarımda Suyun Etkili Kullanımı. In: Çelik RN (ed), III. Ulusal Su Mühendisliği Sempozyumu Bildirileri Kitabı, 10-14 Eylül 2007, Gümüldür-İzmir, 645-654.
- Yıldırım O (2008) Sulama Sistemlerinin Tasarımı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1565, Ankara.
| APA | ŞENYİĞİT U, AKBOLAT D (2010). Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. , 59 - 64. |
| Chicago | ŞENYİĞİT ULAŞ,AKBOLAT DAVUT Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. (2010): 59 - 64. |
| MLA | ŞENYİĞİT ULAŞ,AKBOLAT DAVUT Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. , 2010, ss.59 - 64. |
| AMA | ŞENYİĞİT U,AKBOLAT D Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. . 2010; 59 - 64. |
| Vancouver | ŞENYİĞİT U,AKBOLAT D Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. . 2010; 59 - 64. |
| IEEE | ŞENYİĞİT U,AKBOLAT D "Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi." , ss.59 - 64, 2010. |
| ISNAD | ŞENYİĞİT, ULAŞ - AKBOLAT, DAVUT. "Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi". (2010), 59-64. |
| APA | ŞENYİĞİT U, AKBOLAT D (2010). Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. Ekoloji, 19(77), 59 - 64. |
| Chicago | ŞENYİĞİT ULAŞ,AKBOLAT DAVUT Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. Ekoloji 19, no.77 (2010): 59 - 64. |
| MLA | ŞENYİĞİT ULAŞ,AKBOLAT DAVUT Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. Ekoloji, vol.19, no.77, 2010, ss.59 - 64. |
| AMA | ŞENYİĞİT U,AKBOLAT D Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. Ekoloji. 2010; 19(77): 59 - 64. |
| Vancouver | ŞENYİĞİT U,AKBOLAT D Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi. Ekoloji. 2010; 19(77): 59 - 64. |
| IEEE | ŞENYİĞİT U,AKBOLAT D "Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi." Ekoloji, 19, ss.59 - 64, 2010. |
| ISNAD | ŞENYİĞİT, ULAŞ - AKBOLAT, DAVUT. "Farklı sulama yöntemlerinin topraktan karbondioksit ($CO _2$) çıkışı üzerine etkisi". Ekoloji 19/77 (2010), 59-64. |
