Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması

Er, Fikret; LEZKİ, ŞENAY

Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması

Şenay LEZKİ, (Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Fikret ER (Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, İstatistik Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi

1 1

Yıl: 2010 Cilt: 21 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 233 - 242 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması

Öz:

Karar Ağacı istatistiksel karar problemlerinde sıklıkla kullanılan bir tekniktir. Özellikle, Bayesgil karar verme problemlerinde çözüme büyük katkılar sağlamaktadır. Literatür taraması sonuçlarına göre turizm alanında uygulanan Karar Ağacı analizlerinin genellikle sınıflama amaçlı olarak veri madenciliği şeklinde ortaya çıktığı görülmektedir. Karar Ağacının özünü oluşturan ve problemin doğasında ortaya çıkan seçenekleri, olasılıklar ile ilişkilendiren yapının ele alındığı durumların araştırılmadığı gözlemlenmektedir. Bu çalışmada tatil yeri kararı verilmesi sırasında Karar Ağacı yaklaşımının kullanımıyla elde edilen sonuçlar gösterilmiştir. Özellikle karar probleminde ortaya çıkan seçenek sayısı fazlalığının, Karar Ağacı gösteriminde oluşturacağı karmaşık yapı gösterilmiştir. Ek olarak Karar Ağacının karmaşık yapısını ortadan kaldıran Etki Diyagramı kullanımı önerilmiştir. Bu tür durumlar için yeni bir grafiksel gösterim şekli olan Etki Diyagramının kullanılması önerilerek probleme uygun Etki Diyagramı grafiği oluşturulmuştur. Etki Diyagramı yardımıyla karar vericinin içinde bulunduğu durumun ana unsurlarını görmesine yardımcı olunmuştur. Karmaşık bir Karar Ağacına sahip olan, Eskişehir’de faaliyet gösteren bir işletmenin, işletme çalışanları için düzenlemek istediği bir tatil /gezi yeri kararı üzerinde benzetim çalışması gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelime: etki diyagramı tatil karar verme yöntemi turizm araştırmaları turistik alanlar karar ağacı geriye doğru sonuç çıkarma karar verme

Konular: Endüstri Mühendisliği

An application of decision tree and influence diagram on a decision regarding the holiday spot

Öz:

Decision tree analysis is a technique used frequently in statistical decision making problems. It especially makes great contribution to Bayesian decision making problems. The literature indicates that decision tree analysis in tourism generally falls into the category of classification towards data mining, instead of relating the different alternatives in the problem with the probabilities. The main contribution of the decision tree analysis to the decision making process is to associate the alternatives that relate to the problem with the probabilities. In this study, the results of using the decision tree analysis on a holiday spot decision are investigated. Especially the complicating effect of the large number of decision alternatives on the decision tree representation is exhibited and the use of an influence diagram is proposed as an aid. An influence diagram is a modern graphical decision theory technique that can express the problem in a simpler graphical form. In order to assist the decision maker to identify the main characteristics of the decision problem, an influence diagram that suits the problem is designed. The complex holiday spot decision tree of a company in Eskişehir, Turkey is investigated in detail as a simulation study.

Anahtar Kelime: holiday decision making method tourism research touristic places decision tree backward induction decision making influence diagram

Konular: Endüstri Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Albayrak, A. S. ve Yılmaz, Ş. K. (2009). Veri Madenciliği: Karar Ağacı Algoritmaları ve İMKB Verileri Üzerine Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1): 31-52.
Albright, S. C., Winston, W. L. ve Zappe, C. (2006). Data Analysis & Decision Making. Üçüncü Baskı, Australia: Thomson South-Western.
Aliprantis, C. D. ve Chakrabarti, S. K. (2000). Games And Decision Making. New York: Oxford University Press.
Bağırkan, Ş. (1983). Karar Verme. İstanbul: DER Yayınları.
Byrd, E.T. ve Gustke, L. (2007). Using Decision Trees to Identify Tourism Stakeholders: The Case of Two Eastern North Carolina Counties, Tourism and Hospitality Research, 7: 176–193.
Clemen, R. T. ve Reilly, T. (2001). Making Hard Decisions with Decision Tools. İkinci Baskı. USA: Duxbury Press.
Decrop, A. (2006). Vacation Decision Making. Londra: CABI Publishing.
Diehl, M. ve Haimes, Y.Y. (2004). Influence Diagrams with Multiple Objectives and Tradeoff Analysis, IEEE Transaction on Systems, Man and Cybernetics-Part A:Systems and Humans, 34 (3): 293-304.
Ecer, F., Açıkgözoğlu S. ve Yaman F. (2009). Analitik Ağ Süreci (AAS) ve Web Sitelerinden Yararlanarak Otel Seçimi, 27 (1): 187-207.
Gordon, G. ve Pressman, I. (1983). Quantitative Decision-Making For Business. İkinci Baskı, USA: Prentice Hall International, Inc.
Guoxia, Z. ve Jianqing, T. (2009). The Application of Data Mining in Tourism Information, International Conference on Environmental Science and Information Application Technology, 3: 689-692.
Gürsakal, N. (1992). Bayesgil İstatistik. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Howard, R. A., ve Matheson, J. E. (1984). Influence Diagrams, içinde: R.A. Howard and J.E. Matheson (editörler.), Principles and Applications of Decision Analysis, Strategic Decision Group, Menlo Park, California, II: 719-762.
Howard, R. A., ve Matheson, J. E. (2005). Influence Diagrams, Decision Analysis, 2 (3):127-143.
İpek, M. (2006). İstatistiğe Giriş II. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Kass, G. V. (1980). An Exploratory Technique for Investigating Large Quantities of Categorical Data, Journal of Applied Statistics, 29 (2): 119-127.
Manap, G. (2006). Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı ile Turizm Merkezi Seçimi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 157-170.
Meredith, J., Shafer, S. ve Turban, E. (2002). Quantitative Business Modeling. USA: South-Western Thomson Learning.
Moutinho, L., Rita, P. ve Curry, B. (1996). Expert Systems in Tourism Marketing. London: Routledge.
Raiffa, H. (1970). Decision Analysis Introductory Lectures on Choices Under Uncertainty. İkinci baskı. abd: Addision-Wesley Publishing Company, Inc.
Shachter, R. D. (1986). Evaluating Influence Diagrams, Operations Research, 34 (6): 871-882.
Sezen, H. K. (2004). Yöneylem Araştırması. Bursa: Ekin Kitabevi.
Thompson, G. E. (1982). Management Science: An Introduction to Modern Quantitative Analysis and Decision Making. Florida: Robert E. Krieger Publishing Company.
Von Neumann, J. ve Morgenstern, O. (1944). Theory of Games and Economic Behavior. Princeton: Princeton University Press.

APA	LEZKİ Ş, Er F (2010). Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. , 233 - 242.
Chicago	LEZKİ ŞENAY,Er Fikret Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. (2010): 233 - 242.
MLA	LEZKİ ŞENAY,Er Fikret Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. , 2010, ss.233 - 242.
AMA	LEZKİ Ş,Er F Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. . 2010; 233 - 242.
Vancouver	LEZKİ Ş,Er F Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. . 2010; 233 - 242.
IEEE	LEZKİ Ş,Er F "Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması." , ss.233 - 242, 2010.
ISNAD	LEZKİ, ŞENAY - Er, Fikret. "Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması". (2010), 233-242.

APA	LEZKİ Ş, Er F (2010). Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2), 233 - 242.
Chicago	LEZKİ ŞENAY,Er Fikret Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 21, no.2 (2010): 233 - 242.
MLA	LEZKİ ŞENAY,Er Fikret Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, vol.21, no.2, 2010, ss.233 - 242.
AMA	LEZKİ Ş,Er F Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 2010; 21(2): 233 - 242.
Vancouver	LEZKİ Ş,Er F Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 2010; 21(2): 233 - 242.
IEEE	LEZKİ Ş,Er F "Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması." Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21, ss.233 - 242, 2010.
ISNAD	LEZKİ, ŞENAY - Er, Fikret. "Tatil yeri kararının verilmesinde karar ağacı ve etki diyagramının uygulanması". Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 21/2 (2010), 233-242.