Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri

DENK, HÜSEYİN; YILMAZ, orhan

Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri

Orhan YILMAZ, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Hüseyin DENK (Tarım İl Müdürlüğü, Van, Türkiye)

Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences

5 0

Yıl: 2004 Cilt: 20 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 81 - 85 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri

Öz:

Bu araştırma Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özelliklerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada 57 baş koyun ve 14 baş koç kullanılmıştır. Kirli yapağı verimi, elyaf çapı, elyaf uzunluğu, elyaf elastikiyeti, mutlak mukavemet, medullalı elyaf, kempli elyaf, yapağı randımanı değerleri ve bu özellikler üzerine bazı çevresel faktörlerin etkisi incelenmiştir. İstatistiksel analizlerde En Küçük Kareler Metodu ve Duncan çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Kirli yapağı verimi 2.91 kg, elyaf çapı 37.51 |i, elyaf uzunluğu 6.89 cm, elyaf elastikiyeti % 32.71, mutlak mukavemet 13.71 g, medullalı elyaf oranı % 7.50, kempli elyaf oranı % 1.81 ve yapağı randımanı % 68.25 olarak tespit edilmiştir. Kirli yapağı verimi üzerine yaş (P<0.01) ve cinsiyetin etkisi (P<0.001) önemli, beden ağırlığının etkisi önemsiz (P>0.05) olmuştur. Elyaf uzunluğu, kempli elyaf oranı ve yapağı randımanı üzerine yaşın, cinsiyetin ve beden ağırlığının etkisi önemsiz olmuştur (P>0.05). Elyaf çapı üzerine yaş (P<0.001) ve beden ağırlığının (P<0.Q5) etkisi önemli, cinsiyetin etkisi önemsiz (P>0.05); elyaf elastikiyeti ve mutlak mukavemet üzerine yaşın etkisi önemli (P<0.05), cinsiyetin ve beden ağırlığının etkisi önemsiz (P>0.05); medullalı elyaf oranı üzerine yaşın ve cinsiyetin etkisi önemli (P<0.05), beden ağırlığının etkisi önemsiz (P>0.05) olmuştur.

Anahtar Kelime: koyun ırkları Van Norduz (koyun ırkı) Doğu Anadolu Bölgesi yapağı

Konular: Mühendislik, Makine

Fleece yield and characteristics of Norduz sheep

Öz:

This study was carried out to investigate fleece yield and characteristics of Norduz sheep. Fifty-seven ewes and 14 rams were used in this study. Greasy fleece weight, fiber diameter, fiber length, fiber elasticity, breaking strenght, medullated fiber, kemp fiber, clean fleece percentage and effects of some environmental factors on the these characteristics have been also studied. Least squre method was used in the statistical analysis. Comparison of means was based on the Duncan's multiple range test. Least squares means for greasy fleece weight (kg), fiber diameter (|i), fiber length (cm), fiber elasticity (%), breaking strenght (g), medullated fiber (%), kemp fiber (%) and clean fleece percentage (%) were 2.91, 37.51, 6.89, 32.71,13.71, 7.50,1.81 and 68.25, respectively. Effects of age (P<0.01) and sex (P<0.001) on greasy fleece weight were significant, but the effect of body weight at shearing on greasy fleece weight was not significant (P>0.05). Effects of age, sex and body weight did not have a significant on fiber length, kemp fiber percentage and clean fleece percentage (P>0.05). Effects of age (P<0.001) and body weight at shearing (P<0.05) on fiber diameter were significant, but the effect of sex on fiber diameter was not significant (P>0.05). Effect of age on fiber elasticity and breaking strenght was significant (p<0.05), but effects of sex and body weight at shearing on fiber elasticity and breaking strenght were not significant (P>0.05). Medullated fiber was af-fected by age and sex (P<0.05), but the effect of body weight at shearing on medullated fiber was not significant (P>0.05).

Anahtar Kelime: fleece sheep breeds Van Norduz (sheep breed) East Anatolia Region

Konular: Mühendislik, Makine

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçapınar, H. (2000). Koyun Yetiştiriciliği. İsmat Matbaacılık Ltd.Şti, Ankara.
Al-Azzawi, W. A. (1977). A Comparative Study of Fleece Characteristics in Iraqi Sheep. M.Sc Thesis. Cairo University, Faculty of Agriculture, Egypt.
Arıtürk, E., Akçapınar, H., Aydoğan, M. (1985). Karayaka Koyun Irkının Saf Yetiştirme ve Melezleme ile Islahı. Doğa Bilim Dergisi., 9,1,21-26.
ASTM. Annual Book of ASTM Standarts. (1993a). Standart Test Method for Tensile Strength and Breaking Tenacity of Fleece Fiber Bundles D 1294-86. Vol.07-01 228 ASTM, Philadelphia, PA.
ASTM. Annual Book of ASTM Standarts. (1993b). Test Method for Med and Kemp Fiber in Fleece and Other Animal Fibers by Microprojection. Sec. 7, Vol. 07.01:809. ASTM, Philadelphia, PA,
Atasoy, F., Ünal, N., Akçapınar, H., Mundan, D. (2003). Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka G-1) Koyunlarında Bazı Verim Özellikleri Turk J. Vet. Anim. Sci., 27,1,259-264.
Başpınar, H. (1985). Türkiye'deki Başlıca Koyun Irklarının Yarı Entansif Koşullardaki Döl, Süt ve Yapağı Verim Performansları Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma. İstanbul Ü. Vet. Fak. Derg., 11,2,43-66.
Bingöl, M. (1998). Norduz Koyunlarının Döl ve Süt Verimi ile Büyüme-Gelişme ve Dış Yapı Özellikleri. YYÜ. Fen. Bil. Enst. Doktora Tezi. Van.
Çörekçi, Ş. G., Evrim, M. (2000). Sakız ve İmroz Koyunlarının Yan-Entans'ıf Koşullardaki Verim Performansları Konusunda Karşılaştırmalı Araştırmalar. II. Süt Verimi, Yapağı Verimi ve Yapağı Özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci., 24, 545-552.
Demir, H. (1989). Dağlıç ve Ramlıç Koyunlarının Önemli . Verim Özellikleri Yönünden Karşılaştırılmaları II. Döl Verimi, Süt Verimi ve Yapağı Özellikleri. İstanbul Ü. Vet. Fak. Derg., 15,1,39-52.
Demirel, E. (1996). Akkaraman ve Hamdani X Akkaraman F-j Melezi Koyunlarının Yapağı Verimi ve Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Y.Y.Ü. Fen. Bil. Enst, Van.
Denk, H. (2003). Van Bölgesinde Halk Elinde Yetiştirilen Akkaraman Koyunların Çeşitli Verim Özelliklerinin Araştırılması. Doktora Tezi. F. Ü. Sağ. Bil. Enst. Elazığ.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Gürbüz, F. (1993). İstatistik Metodları II. Baskı, Ankara Ü. Ziraat Fak. Yayınları No:1291, Ders Kitabı No:369.
Emsen, H. (1982). Merinos ve İvesi Irkları ile Bunların Kendi Aralarında ve Merinoslarla Melezlenmelerinden Elde Edilen Yapağıların Halı Sanayiinde Kullanabilme Olanakları. (Doçentlik Tezi), Atatürk Ü. Ziraat Fak, Erzurum.
Harvey, W.R. (1987). User's Guide For LSMLMW PC-1 Version Mixed Model Least-Squares And Maximum Likelihood Computer Program, Ohio, Univ, Columbus, Mimeo.
Hopkins, D. L., Jjackson, R. B., Roborts, A. H. K. (1992). Comparison of a Modified Cryptorchid Treatment and Castration: Effect on Growth, Wool Production Posthitis, Testosterone Production and Development of Masculine Characteristics. Australian J. Exper. Agric. 32,4,443-446.
IWTO. International Wool Textile Organization. (1993a). IWTO Draft Method-47-92. Measurment of the Mean arid Distribution of Fibre Diameter of Fleece Using an image Analyser. Pp.1-27. The International Fleece Secretariat Ilk- ley, England.
IWTO. International Wool Textile Organization. (1993b). I WTO-1-66 (E). Method of Determining "Barbe" and "Hautef for Fleece Fibres Using a Gpmb Sorter. Pp.6-1. The International Fleece Secretariat llkley, England.
İmeryüz, F., Müftüoğlu, Ş., Öznacar, K. (1970). İvesi Koyunlarının Bazı Yapağı Özellikleri. Lalahan Zootekni Araşt. Enst. Derg., 9,13-14,55-71.
Karaca, O., Odabaşıoğlu, F., Altın, T., Söğüt, B., Kaygısız, A. (1990). Doğu Anadolu'da Tarımın Verimlilik Sorunları Sempozyumu. 9-10 Ekim 1990. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
Karaca, O., Aşkın, Y., Cemal, I, Çivi, A. (1996). Doğu Anadolu Geleneksel Koyun Yetiştirme Sistemlerinin Çağdaş Islah Programları Bakımından Potansiyelleri. Hayvancılık 96 Ulusal Kongresi. Cilt 1:Bildiriler.18-20 Eylül 1996. İzmir Ticaret Odası ve E. Ü. Zir. Fak. Zootekni Bölümü. İzmir.
Kaymakçı, M., Sönmez, R. (1992). Koyun Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık Hayvancılık Serisi 3, İstanbul.
Küçük, M., Yılmaz, O., Ateş, C.T. (2000). Morkaraman, Hamdani ve Karagül Yapağılarının Halı Tipi Yapağı Özelliklerine Göre Değerlendirilmesi. YYÜ. Vet. Fak. Derg., 11,2,54-59.
Sidwell, G. M., Wilson, R. L, Hourihan, M. E. (1971). Production in Some Pure Breeds of Sheep and Their Crosses. IV. Effect of Crossbreeding on Fleece Production. J. Anim. Sci., 32,1099-1102.
Tabbaa, M. J., Al-Azzawi, W. A., Campbell, D. (2001). Variation in Fleece Characteristics of Awassi Sheep at Different Ages. Small Rumin. Res., 41,2,95-100.
Tekeş, M. A. (1973). İvesi x Akkaraman Melezlerinde Yapağı Özellikleri. Lalahan Zootekni Arşt. Enst. Derg., 8,1-2,34-39.
Tekin, M. E., Gürkan, M., Kadak, R. (1998).Akkaraman, ivesi ve Bunların Alman Siyah Başlı Etçi ve Hampshire Down Irkları ile Melezlerinin yapağı Özellikleri. Hay. Araş. Derg., 8, 1- 2,11-15.
Tekin, M. E., Kadak, R., Akmaz, A., Ergin, A. (1999). Türk Merinosu ve Etçi Irklar x Türk Merinosu Melezlerinin (F-ı ve Gı) Yapağı Özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci., 23, 4, 391- 396.
Ünal, N. (1998). Orta Anadolu Merinoslarında Önemli Verim Özellikleri ve Bunların Geliştirilmesi Seleksiyon İndeksinin Hesaplanması. Doktora Tezi. A. Ü. Sağ. Bil. Enst. Ankara.
Yalçın, B. C., Müftüoğlu, Ş., Yurtçu, B. (1980). Orta Anadolu Merinoslarının Verim özelliklerinin Seleksiyonla Geliştirilmesi Üzerinde Araştırmalar. Lalahan Zoot. Arş. Enst. Yayın no: 61.

APA	YILMAZ o, DENK H (2004). Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. , 81 - 85.
Chicago	YILMAZ orhan,DENK HÜSEYİN Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. (2004): 81 - 85.
MLA	YILMAZ orhan,DENK HÜSEYİN Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. , 2004, ss.81 - 85.
AMA	YILMAZ o,DENK H Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. . 2004; 81 - 85.
Vancouver	YILMAZ o,DENK H Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. . 2004; 81 - 85.
IEEE	YILMAZ o,DENK H "Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri." , ss.81 - 85, 2004.
ISNAD	YILMAZ, orhan - DENK, HÜSEYİN. "Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri". (2004), 81-85.

APA	YILMAZ o, DENK H (2004). Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 20(3), 81 - 85.
Chicago	YILMAZ orhan,DENK HÜSEYİN Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences 20, no.3 (2004): 81 - 85.
MLA	YILMAZ orhan,DENK HÜSEYİN Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, vol.20, no.3, 2004, ss.81 - 85.
AMA	YILMAZ o,DENK H Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 2004; 20(3): 81 - 85.
Vancouver	YILMAZ o,DENK H Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 2004; 20(3): 81 - 85.
IEEE	YILMAZ o,DENK H "Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri." Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 20, ss.81 - 85, 2004.
ISNAD	YILMAZ, orhan - DENK, HÜSEYİN. "Norduz koyunlarının yapağı verimi ve özellikleri". Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences 20/3 (2004), 81-85.