Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı

Yıl: 2022 Cilt: 30 Sayı: 53 Sayfa Aralığı: 509 - 535 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25 İndeks Tarihi: 06-08-2022

Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı

Öz:
Türkiye’de elektrik piyasasının serbestleştirilmesi adına yapılan önemli reformlardan biri kamu varlıklarının özelleştirilerek devletin zamanla piyasadan çekilmesidir. Bu çalışmada kamu mülkiyetindeki elektrik üretim santrallerinin özelleştirilme sürecini planlayan analitik bir yaklaşım sunulmaktadır. Özelleştirme süreci kapasite azaltımı olarak ele alınmış ve bir Kapasite Azaltım Planlama Modeli geliştirilmiştir. Model Elektrik Üretim A.Ş. santralleri için uygulanmış ve sonuçlar gerçekleşen özelleştirme kararlarıyla karşılaştırılmıştır. Sonuçların gerçekleşmiş durumla oldukça tutarlı olduğu gözlemlenmiştir. Modelin serbestleşmeye katkısını incelemek için piyasa gücü ve rekabet analizi yapılmıştır. Önerilen özelleştirme planıyla piyasanın daha erken tarihlerde rekabetçi yapıya ulaştığı sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda çalışma elektrik piyasalarındaki karar vericilere özelleştirme süreci hakkında rehberlik etmektedir.
Anahtar Kelime: Özelleştirme Planı Kapasite Azaltım Planlama Modeli Serbest Elektrik Piyasası Rekabet Analizi

Towards Competitive Free Electricity Market: A Privatization Plan for The Turkish Electricity Generation Company

Öz:
Privatisation of public assets and gradual withdrawal of the state from the market is one of the essential reforms to liberalise Turkey’s electricity market. This study presents an analytical approach for planning the privatisation of state-owned power generation plants. The privatisation process was considered capacity reduction, and a Capacity Reduction Planning Model was developed. The model was applied to power plants owned by Electricity Production Inc., and the results were compared to privatisation decisions. It has been observed that the results are pretty consistent with the realised situation. Market power and competition analysis were performed to investigate the model’s contribution to liberalisation. Thanks to the proposed privatisation plan, it was concluded that the market reached a competitive structure earlier. In this context, the study guides electricity market decision-makers regarding privatisation.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ağralı, S. et al. (2018), “Energy investment planning at a private company: A mathematical programming-based model and its application in Turkey”, IEEE Transactions on Power Systems, 32(6), 4180-4187.
  • Akkemik, K.A. & F. Oğuz (2011), “Regulation, efficiency and equilibrium: A general equilibrium analysis of liberalization in the Turkish electricity market”, Energy, 36, 3282-3292.
  • Bagdadioglu, N. & N. Odyakmaz (2009), “Turkish Electricity Reform”, Utilities Policy, 17, 144- 152.
  • Başaran, A.A. & N. Bağdadioğlu (2010), “Türkiye Elektrik Sektöründe Reform Süreci, Regülasyon ve Rekabet Politikası”, Sosyoekonomi, 12(12), 138-148.
  • Çetintaş, H. & İ.M. Bicil (2015), “Elektrik Piyasalarında Yeniden Yapılanma ve Türkiye Elektrik Piyasasında Yapısal Dönüşüm”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1- 15.
  • Elzein Elmahi, A.I. (2020), “Maksimum Rekabet Amaçlı Elektrik Üretim Kapasite Planlaması”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
  • Erdogdu, E. (2007), “Regulatory reform in Turkish energy industry: An analysis”, Energy Policy, 35, 984-993.
  • EÜAŞ (2020), 2020 Yılı Faaliyet Raporu, <https://www.euas.gov.tr>, 21.09.2021.
  • Gencer, B. vd. (2020), “Understanding the coevolution of electricity markets and regulation”, Energy Policy, 143, 111585.
  • Hasanov, M. (2017), “Analyzing the effects of import liberalization in the Turkish natural gas market”, Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 12(3), 237-242.
  • IEA (2021), Turkey 2021 Energy Policy Review, <https://www.iea.org/reports/turkey-2021>, 17.07.2021.
  • Joskow, P.L. (2008), “Lessons learned from electricity market liberalization”, The Energy Journal, 29(2), 9-42.
  • Kaminski, J. (2012), “The Development of Market Power in The Polish Power Generation Sector: A 10-Year Perspective”, Energy Policy, 42, 136-147.
  • Koç, Ö.E. & M.A. Gülşen (2018), “Elektrik Enerjisi Piyasasında Regülasyon ve Bağımsız Düzenleyici Kurumlar: Türkiye Örneği”, Sosyoekonomi, 26(38), 37-51.
  • Kösedağlı, B. Y. & O. Aydoğuş (2014), “Türkiye Elektrik Piyasası Reformunun Elektrik Fiyatlarına Etkisi: Ampirik Bir Analiz”, TİSK Akademi, 9(18), 98-117.
  • Kurum, M.A. (2010), “Elektrik Sektöründe Özelleştirme, Regülasyon ve Türkiye Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • MacKay, A. & I. Mercadal (2022), “Deregulation, Market Power, and Prices: Evidence from the Electricity Sector”, HBS Working Paper Series, Available at SSRN 3793305.
  • Mansur, E.T. (2008), “Measuring welfare in restructured electricity markets”, The Review of Economics and Statistics, 90(2), 369-386.
  • Nazemi, A. & M. Mashayekhi (2015), “Competitiveness assessment of Iran’s restructured electricity market”, Energy Economics, 49, 308-316.
  • Necoechea-Porras, P.D. et al. (2021), “Deregulation in the Energy Sector and Its Economic Effects on the Power Sector: A Literature Review”, Sustainability, 13(6), 1-23.
  • ÖİB (2020), Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 3. Proje Grup Başkanlığı Portföyü, <https://www.oib.gov.tr/3-proje-grup-baskanligi/>, 17.06.2021.
  • Özkan, A.F (2011), “Towards a fully liberalized Turkish electricity market: Progress and Problems”, International Energy Law Review, 29(3), 101-115.
  • Pera, A. (1989), “Deregulation and privatization in an economy-wide context”, OECD Economic Studies, 12, 159-204.
  • RK (2015), Rekabet Kurumu Elektrik Toptan Satış ve Perakende Satış Sektör Araştırması, <https://www.rekabet.gov.tr>, 21.06.2021.
  • Sensoy, N. (2019), “Market Power Analysis for the Turkish Electricity Market”, 16th International Conference on European Electricity Market, Ljubljana, Slovenia, 1-5.
  • Sheffrin, A. (2002), “Predicting market power using the residual supply index”, FERC Market Monitoring Workshop, California ISO, 1-16.
  • Shukla, U.K. & A. Thampy (2011), “Analysis of competition and market power in the wholesale electricity market in India”, Energy Policy, 39(5), 2699-2710.
  • Şenerdem, E.D. & K.A. Akkemik (2020), “Evaluation of the reform in the Turkish electricity sector: A CGE analysis”, International Journal of Economic Policy Studies, 14, 389-419.
  • Twomey, P. et al. (2005), “A review of the monitoring of market power: the possible roles of TSOs in monitoring for market power issues in congested transmission systems”, Journal of Energy Literature, 11(2), 3-54.
  • Zenginobuz, Ü. (2000), “Elektrik Sektöründe Özelleştirme, Rekabet ve Regülasyon”, Perşembe Konferansları, Ankara: Rekabet Kurumu, 101-147.
APA hadık i, Atak M (2022). Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. , 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
Chicago hadık inci elif,Atak Mehmet Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. (2022): 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
MLA hadık inci elif,Atak Mehmet Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. , 2022, ss.509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
AMA hadık i,Atak M Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. . 2022; 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
Vancouver hadık i,Atak M Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. . 2022; 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
IEEE hadık i,Atak M "Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı." , ss.509 - 535, 2022. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
ISNAD hadık, inci elif - Atak, Mehmet. "Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı". (2022), 509-535. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
APA hadık i, Atak M (2022). Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. Sosyoekonomi, 30(53), 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
Chicago hadık inci elif,Atak Mehmet Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. Sosyoekonomi 30, no.53 (2022): 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
MLA hadık inci elif,Atak Mehmet Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. Sosyoekonomi, vol.30, no.53, 2022, ss.509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
AMA hadık i,Atak M Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. Sosyoekonomi. 2022; 30(53): 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
Vancouver hadık i,Atak M Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı. Sosyoekonomi. 2022; 30(53): 509 - 535. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
IEEE hadık i,Atak M "Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı." Sosyoekonomi, 30, ss.509 - 535, 2022. 10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25
ISNAD hadık, inci elif - Atak, Mehmet. "Rekabete Dayalı Serbest Elektrik Piyasasına Doğru: Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. İçin Bir Özelleştirme Planı". Sosyoekonomi 30/53 (2022), 509-535. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2022.03.25