Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Yıl: 2022 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 880 - 904 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15869/itobiad.1053296 İndeks Tarihi: 12-08-2022

Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Öz:
Cari işlemler dengesindeki açık, birçok gelişmekte olan ülkede gibi, Türkiye ekonomisi için de en önemli sorunlardan biridir. Türkiye’de cari işlemlerden dengesindeki açığın temel nedeni, dış ticaret dengesindeki açıktır. Ekonomik büyüme oranındaki artış, milli gelir seviyesini olumlu etkilerken dış ticaret ve cari işlemler dengesini olumsuz yansımaktadır. Bu çalışmada, 1998:1-2020:1 dönemine ait üçer aylık veriler kullanılmıştır. Bu verilerle ekonomik büyüme ile cari işlemler dengesi arasındaki ilişki ARDL (otoregresif gecikmesi dağıtılmış) yaklaşımı ile incelenmiştir. Değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkiyi araştırmak için serilerin farklı seviyelerde durağan olması nedeniyle ARDL modeli tercih edilmiştir. ARDL yaklaşımının diğer eşbütünleşme testlerine göre diğer üstün taraflarından biri küçük gözlem sayısına sahip örneklemlerde etkin sonuçlar vermesidir. Diğeri ise modeldeki değişkenlerin belirlenen gecikme uzunluklarının farklı olmasıdır. Serilerin durağanlığı Augmented Dickey Fuller (ADF), Phillips-Perron (1988) ve Ng-Perron (2001) birim kök testleriyle sınanmıştır. ADF’de, sıfır hipotezinin sahte olarak reddedilmesi ihtimaline karşılık, Phillips-Perron (1988) ve Ng- Perron (2001) birim kök testleri de yapılmıştır. ARDL sınır testi sonuçlarına göre, seriler arasında uzun dönemli ilişki vardır. Uzun dönem ARDL modeli tahmin sonuçlarına göre, ekonomik büyümedeki %1 artış, cari açığı %0.45 oranında negatif yönde etkilemektedir. Kısa dönemde ise ekonomik büyümedeki %1’lik bir artış, cari açıkta %0.22 oranında negatif etkiye neden olmaktadır. Serilerde kısa dönemde meydana sapmalar, yaklaşık 5,4 dönem (16,5 ay) sonra ortadan kalkmakta ve uzun dönem dengesi sağlanmaktadır. Hem uzun hem de kısa dönemde ekonomik büyümedeki artışlar, cari açığı olumsuz etkilese de cari açıktaki artışın tek sebebinin ekonomik büyüme değildir. Düzeltilmiş sonuçlarına göre, ekonomik büyümedeki değişim cari açıktaki değişimin %32’sini açıklamaktadır. Bu nedenle cari açıkla mücadelede, ekonomik büyüme dışındaki diğer değişkenler (Yurt içi tasarruflar, yatırımlar, araştırma-geliştirme (AR-GE), üretim yapısı, doğrudan yabancı sermaye, para ve maliye politikaları) göz ardı edilmemelidir. Bu konulardaki düzenleme ve yapısal reformlar en az ekonomik büyüme kadar önemlidir.
Anahtar Kelime:

Testing for the Relationship Between Economic Growth and Current Account Deficit in Turkey: ARDL Bound Test Approach

Öz:
The deficit in the current accounts balance is one of the most important problems for the Turkish economy, as in many developing countries. The main reason for the deficit in the current account balance in Turkey is the deficit in the foreign trade balance. While the increase in economic growth rate positively affects the national income level, it negatively affects the foreign trade and current account balance. In this study, quarterly data for the period 1998:1-2020:1 were used. With these data, the relationship between economic growth and current account balance is examined with ARDL (autoregressive lag distributed) approach. In order to investigate the long-term relationship between the variables, the ARDL model was preferred because the series were stationary at different levels. One of the other advantages of ARDL approach compared to other cointegration tests is that it gives effective results in samples with small number of observations. The other is that the determined lag lengths of the variables in the model are different. The stationarity of the series was tested by Augmented Dickey Fuller (ADF), Phillips-Perron (PP), and Ng-Perron (2001) unit root tests. In ADF test, since the null hypothesis might be falsely rejected, Phillips-Perron (1988) and Ng-Perron (2001) unit root tests were also conducted. According to the ARDL bound test results, there is a long-term relationship between the series. According to the long-term ARDL model’s estimation results, 1% increase in economic growth affects the current account deficit negatively by 0.45%. In the short run, a 1% increase in economic growth causes a 0.22% negative effect on the current account deficit. Short-term deviations in the series disappear after approximately 5.4 periods (16.5 months), and long-term equilibrium is achieved. Although the increases in economic growth in long and short-terms negatively affect the current deficit, economic growth is not the only reason for an increase in current deficit. According to the corrected results, the change in economic growth explains 32% of the change in current deficit. For this reason, while struggling with current deficit, the variables other than the economic growth (domestic savings, investments, research and development (R&D), production structure, direct foreign capital, and monetary and fiscal policies) should not be overlooked. On these areas, the regulations and structural reforms are as important as economic growth.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA ÇATALBAŞ N (2022). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. , 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
Chicago ÇATALBAŞ Nazım Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. (2022): 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
MLA ÇATALBAŞ Nazım Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. , 2022, ss.880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
AMA ÇATALBAŞ N Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. . 2022; 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
Vancouver ÇATALBAŞ N Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. . 2022; 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
IEEE ÇATALBAŞ N "Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı." , ss.880 - 904, 2022. 10.15869/itobiad.1053296
ISNAD ÇATALBAŞ, Nazım. "Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı". (2022), 880-904. https://doi.org/10.15869/itobiad.1053296
APA ÇATALBAŞ N (2022). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(2), 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
Chicago ÇATALBAŞ Nazım Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 11, no.2 (2022): 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
MLA ÇATALBAŞ Nazım Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, vol.11, no.2, 2022, ss.880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
AMA ÇATALBAŞ N Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2022; 11(2): 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
Vancouver ÇATALBAŞ N Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2022; 11(2): 880 - 904. 10.15869/itobiad.1053296
IEEE ÇATALBAŞ N "Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11, ss.880 - 904, 2022. 10.15869/itobiad.1053296
ISNAD ÇATALBAŞ, Nazım. "Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Sınanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 11/2 (2022), 880-904. https://doi.org/10.15869/itobiad.1053296