TY  - JOUR
TI  - Gelenekselden Moderne Din Okuryazarlığının Sosyolojisi: Popüler Dini Kitaplar Örneği
AB  - Bu araştırmada Türkiye’de geniş kitlelerin beslendiği dini bilgi kaynaklarının başında gelen popüler dini kitaplar ekseninde nasıl bir din anlayışının gelişmekte olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede geniş toplum katmanlarında dolaşımda olan dini bilgilerin niteliğinin anlaşılması üzerine odaklanılmıştır. Bu amaçla Türkiye’de dini bilginin yayılım mecrası olarak kabul edilen ve dini kitapçılığın uzun yıllardır birer merkezi konumunda olan Ankara Hacı Bayram Çarşısı ve İstanbul Yümni Pasajı kitapçıları ile derinlemesine görüşmeler yapılmış, dini kitapçılık sektöründe toplumun okuryazarlık becerileri ile doğrudan muhatap olan kitapçıların görüşlerine başvurulmuştur. Bu derinlikli görüşmelerin toplumsal gerçekliğin bir kesitine ulaşılması bakımından anlamlı olduğu değerlendirilmiştir. Araştırma verileri betimsel analiz yöntemi ile tasnif edilerek tematik kategoriler oluşturulmuştur. Bu kategorik yaklaşımla geniş toplum kesimlerinin okuryazarlığı ve dini kitapla olan ilişkisi açığa çıkartılmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda Türk toplumunun geniş kesimlerinin dini bilgi düzeylerine dair sonuçlara ulaşılmıştır. Popüler dindarlık biçimleri, epistemolojik anlamda belirli bilgi kaynaklarını talep etmekte ve kendi dini gerçekliğine dâhil etmektedir. Bu anlamda toplumun geniş talebi uzun yıllar boyunca mistik ve menkıbevi anlatılar ile ibadet ve dua içerikli temel dini bilgi kitaplarını içermiştir. Toplumun okuryazarlık düzeyi arttıkça geleneksel dinî bilgi biçimlerine taleplerde de farklılaşma yaşanmış ve bu farklılaşma dini kitapların biçim ve içerik olarak değişimine neden olmuştur. Halen hem geleneksel hem de modern biçim ve söylemler içeren dini kitaplar geniş boyutlu ilgi görmeye devam etmektedir. Klasik dini kitaplara son yıllarda ilgi azalırken popüler kültürün farklı kanallardan etki alanını genişletmesi ile geleneksel din anlayışlarını aşan yeni türler ülke çapında yaygınlaşma eğilimi göstermektedir. Bu ise dini bilginin popülerleşmesi ve söylemsel düzeyde yeniden üretiminin canlı bir örneği olarak dikkat çekmeye devam etmektedir.
AU  - Çapcıoğlu, İhsan
AU  - yıldız, halil
DO  - 10.15869/itobiad.1114341
PY  - 2022
JO  - İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
VL  - 11
IS  - 2
SN  - 2147-1185
SP  - 1216
EP  - 1261
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1111054
ER  -