Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi
Yıl: 2010 Cilt: 6 Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 33 - 56 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi
Öz: Soğuk Savaş sonrasında yaşananlar, tüm dünyayı olduğu gibi Karadeniz Bölgesi’ni de derinden etkilemiştir. Fakat asıl büyük değişim ve gerilim 11 Eylül sonrası yaşanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin, Akdeniz’den sonra Karadeniz’e istikrar getirme bahanesiyle yerleşme çabası, Romanya ve Bulgaristan’ın önce Kuzey Atlantik İttifakı (NATO)’na, sonrasında Avrupa Birliği (AB)’ne üye olmaları ve bu iki ülkenin ülkelerindeki bazı üs ve havaalanlarını NATO ve ABD’nin kullanımına açmaları, Batı ile Rusya Federasyonu (RF) arasındaki ilişkileri olumsuz etkilemiştir. RF’nin etki sahasında değerlendirilen Ukrayna ve Gürcistan’da yaşanan renkli devrimler, Güney Osetya üzerinde yaşanan Rus-Gürcü çatışması, ABD ile AB’nin stratejik amaçları doğrultusunda bölgeye yönelik izledikleri siyaset dengeleri iyice sarsmıştır. AB’nin ve özellikle ABD’nin Karadeniz’e yönelik yaptığı girişimleri ve eskiden peyki konumundaki ülkelerde yaşananları kendisine yönelik bir tehdit olarak algılayan RF, karşı hamleler yapmıştır. RF’yi Karadeniz’in jeopolitik dengesinin belirlenmesinde ön plana çıkaran husus; yeni bin yılın başlarında değiştirdiği enerji politikasıyla birlikte yükselen gücü, eski günlerine dönme konusunda uyguladığı strateji ve bu yolda gösterdiği kararlılıktır. Karadeniz Bölgesi’nde yaşanan bu gelişmeler, Karadeniz’in Montrö Anlaşması ile kazanılmış statüsünün korunmasından yana olan ve aynı zamanda bölgede sağlam temellere oturtulmuş, istikrarlı bir düzenin girişimcisi ve savunucusu olan Türkiye’yi de yakından ilgilendirmektedir. Yaptığı ikili ve çok taraflı anlaşmalar, bölge ülkeleriyle kurduğu yakın ilişkilerle önemli ve etkili bir bölgesel aktör konumundaki Türkiye, yaşanan gelişmeleri kendisi yönlendiremediği takdirde, kendisini bir rekabet ve çatışma ortamının içinde bulacağının farkında olmalıdır.
Anahtar Kelime: Konular:
Analysis of the shift in the Black Sea Region
Öz: Events after the Cold War deeply affected the Black Sea region as well as the whole world. But the main big shift and tension was experienced after 9/11 attacks. The settlement effort of the United States of America (USA) using the excuse of stabilizing the Black Sea after Mediterranean Sea; Romania and Bulgaria’s being membership as a first to the North Atlantic Treaty Organization (NATO) and then to the European Union (EU) and their bringing their some bases and airports into the use of NATO and the U.S. affected relations between the West and the Russian Federation (RF) in a negative way. Colorful revolutions in Ukraine and Georgia considered as backyards of RF, the Russian-Georgian conflict over South Ossetia, interventions of the EU and the U.S. to the region within the direction of their strategic objectives disrupted the balances. RF perceived initiatives of the EU and especially of the U.S. towards the Black Sea and incidents in the countries that were once his satellite as a threat to himself and made moves back. What give RF prominence in determining the Black Sea’s geopolitical balance are its rising power by changing its energy policy in the early years of the new millennium, its strategy developed for turning back to its old days and its determination on this road. These developments in the Black Sea region also concern the Turkey which is not only on the side of protection of the acquired status of the Black Sea with the Treaty of Montreux but also the contractor and advocate of a well based stable order in the region. Turkey is an effective and important regional actor with its bilateral and multilateral agreements and its close relations with regional countries. Considering all these, Turkey must be aware of the reality that if it is not be able to direct the emerging developments in itself, it will find itself in an environment of competition and conflict.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alkan, A. (2006). 21'inci Yüzyılın İlk Çeyreğinde Karadeniz Güvenliği. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
- Allison, R. (2004). The Unresolved Conflicts in the Black Sea Region. O. Pavliuk içinde, The Black Sea Region: Cooperation and Security Building (s. 86-122). New York: East West Institute.
- Anonim, 2010. Harita Genel Komutanlığı. Erişim tarihi: 10.10.2010 http://www.hgk.msb.gov.tr/CografiUrunKatalogu/tematik/sayfa6.asp
- Arslan, F. (2005). Petrol İmparatorluğundaki Güç Savaşları Hazar’ın Kurtlar Vadisi. İstanbul: Karakutu Yayınları.
- Aydın, M. (2005, Autumn). Regional Cooperation in the Black Sea and the Role of Institutions. Perceptions.
- BLACKSEAFOR. Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Kuruluş ve Görevleri. 23 Mayıs 2010 tarihinde http://www.blackseafor. org/turkce/gorev_ortami.php adresinden alındı.
- Black Sea Economic Corporation. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı İşbirliği alanları. 23 Mayıs 2010 tarihinde http://www.bsecorganization. org/aoc/Pages/default.aspx adresinden alındı.
- Bükülmez, B. (2007, Haziran). Küresel Güçlerin Karadeniz Stratejilerinin Önündeki Engel: Montrö. Güvenlik Stratejileri Dergisi , s.193-216.
- Celac, S. (2004). The New Security Environment in the Black Sea Region: A Role for İnternational İnstitutions. O. Pavliuk içinde, The Black Sea Region:Cooperation and Security Building (s. 271-291). New York: East West Institute.
- Cornell, S.E., Jonsson, A., Nilsson, N. and Haggström, P. (2006, December). The Wider Black Sea Region: An Emerging Hub İn Eurepean Security. Central Asia-Caucasus Institute Silk Road Studies Program , s.1-28.
- Erkek, L. (2006). Karadeniz Deniz Güvenlik Politikası. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
- Gelişim Hachette Alfabetik Genel Kültür Ansiklopedisi (1993). Karadeniz. C.VI. s.2319.
- Gomart, T. (2006 Mai). L'UE et La Russie: Un Equilibre A Trouver Entre Geopolitique et Regionalisme. Institut Français Des Relations Internationales Programme de Recherche Russie , s.1-23.
- Gündeniz, C. (2009). Deniz Güvenliğinin Enerji Arz Güvenliği Üzerindeki Rolü. Enerji Güvenliğine Ortak Çözüm Arayışları Sempozyumu (s.207-260). İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
- Hartzell, C. (2006). Developing The Eurepean Union's Role in its Neighborhood:Managing Expectations and Setting a Common Agenda. R. Asmus içinde, Next Steps in Forging A Euroatlantic Strategy for the Wider Black Sea Area (s. 69-81). Washington: German Marshall Fund.
- Hatto, R. and Tomescu, O. (2008, January). The EU and the Wider Black Sea Region: Challenges and Policy Options. Garnet Policy Brief, s.1-12.
- Kamalov, İ. (2009, Bahar). Karadeniz Bölgesinde Bazı Güncel Sorunlar. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, s.13-21.
- Kamalov, İ. (2010). Komşuluktan Stratejik İşbirliğineTürk-Rus İlişkileri. İstanbul: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi.
- Kanbolat, H. (2007). Türkiye Karadeniz'de Yeni Ufuklara Yelken Açmak İstiyor. Avrasya Dosyası , s.73-102.
- Kandemir, E. (2008). Uluslararası Sistemin Yeni Düzen Arayışında Karadeniz'in Değişen Jeopolitiği. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- Kara Harp Akademisi (1995). Karadeniz Ekonomik İşbirliği ve Türkiye Harp Akademileri Komutanlığı. İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
- Karadeniz Uyum Harekatı. Karadeniz Uyum Harekatı Hedefleri 23 Mayıs 2010 tarihinde http://www.tsk.tr/4_ULUSLARARASI_ ILISKILER/4_17_Karadenizin_Deniz_Guvenligi/Karadenizin_Deniz_Gu venligi.htm adresinden alındı.
- Kasım, K. (2007). Türkiye’nin Karadeniz Politikası: Temel Parametreler ve Stratejiler. OAKA Tartışma Platformu, s.172-180.
- King, C. (2004). Is The Black Sea a Region? O. Pavliuk ve I. TSINTZADE içinde, The Black Sea Region: Cooperation and Security Building (s.13-26). New York: East West Institute.
- Koçer, G. (2007, Kış). Karadeniz'in Güvenliği: Uuslararası Yapılanmalar ve Türkiye. Akademik Bakış, s.195-217.
- Matveeva, A. (2008). Conflicts in the Wider Black Sea Area. D. HAMİLTON içinde, The Wider Black Sea Region in the 21st Century: Strategic, Economic and Energy Perspectives (s. 177-224). Washington: The John Hopkins University.
- Nation, R. C. (2007, November). US İnterests in the New Eurasia. Strategic Studies Institute. s.1-34.
- Ogan, S. (2006, Summer). The Black Sea: New Arena for Global Competition. Turkish Policy Quarterly, s.105-120.
- Öztürk, M. (2005). Karadeniz’in Güncel Jeopolitiği. O.M.ÖZTÜRK ve Y.SARIKAYA içinde. Uluslar arası Mücadelenin Yeni Odağı Karadeniz. Ankara: Barış Yayıncılık.
- Pamir, N. (2007). Karadeniz; Enerji Güvenliğine ve Kaynakların Çeşitlendirilmesine Açılan Kapı. Avrasya Dosyası. s. 243-266.
- Tezkan, Y. ve Taşar, M. M. (2002). Dünden Bugüne Jeopolitik. İstanbul: Ülke Yayınları.
- Trenin, D. (2008). Russia's Perspective on the Wider Black Sea Region. D. HAMİLTON içinde, The Wider Black Sea Region in the 21st Century: Strategic, Economic and Energy Perspectives (s. 103-120). Washington: The John Hopkins University.
- Tsintzade, I. (2004). Cooperative Efforts in the Black Sea Region. O. PAVLIUK içinde, The Black Sea Region: Cooperation and Security Building (s. 27-60). New York: East West Institute.
- Uzgel, İ. (2006). Karadeniz Ekonomik İşbirliği. B. ORAN içinde, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler,Yorumlar (s.519-523). İstanbul: İletişim Yayınları.
| APA | AŞIK A (2010). Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. , 33 - 56. |
| Chicago | AŞIK Ahmet Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. (2010): 33 - 56. |
| MLA | AŞIK Ahmet Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. , 2010, ss.33 - 56. |
| AMA | AŞIK A Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. . 2010; 33 - 56. |
| Vancouver | AŞIK A Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. . 2010; 33 - 56. |
| IEEE | AŞIK A "Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi." , ss.33 - 56, 2010. |
| ISNAD | AŞIK, Ahmet. "Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi". (2010), 33-56. |
| APA | AŞIK A (2010). Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 6(12), 33 - 56. |
| Chicago | AŞIK Ahmet Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi 6, no.12 (2010): 33 - 56. |
| MLA | AŞIK Ahmet Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, vol.6, no.12, 2010, ss.33 - 56. |
| AMA | AŞIK A Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi. 2010; 6(12): 33 - 56. |
| Vancouver | AŞIK A Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi. 2010; 6(12): 33 - 56. |
| IEEE | AŞIK A "Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi." Güvenlik Stratejileri Dergisi, 6, ss.33 - 56, 2010. |
| ISNAD | AŞIK, Ahmet. "Karadeniz Bölgesi'ndeki değişimin analizi". Güvenlik Stratejileri Dergisi 6/12 (2010), 33-56. |
