Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma

Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 99 - 129 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-08-2022

Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma

Öz:
Araştırmanın amacı, 2020 yılı Covid-19 Pandemi dönemini yaşayan insanların dindarlık ve ölüm kaygısı düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Betimsel tarama modelinin kullanılmış olduğu bu araştırmanın çalışma grubu 319’u kadın ve 341’i erkek olmak üzere toplam 660 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Dinî Yönelim Kendini Tanıma Envanteri ve Ölüm Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS for Windows 22.0 istatistik paket programıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizi ve hipotezlerin test edilebilmesi için veri setine T testi, Tek Faktörlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Analizi ve Basit Doğrusal Regresyon Analizleri uygulanmıştır. Analiz sonuçları, örneklemin cinsiyet, yaş ve medenî durum değişenleri ile dindarlık ve ölüm kaygısı değişkeni arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkilerin varlığını ortaya koymuştur. Sosyo-ekonomik düzey değişkeninin ise ne dindarlıkla ne de ölüm kaygısı değişkeniyle anlamlı bir ilişkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Araştırma bulguları, Covid-19 Pandemi dönemini yaşayan bireylerin “dindarlık düzeyleri ile ölüm kaygısı düzeyleri arasında negatif yönde anlamı bir ilişki olduğuna” dair araştırmanın temel hipotezini doğrulamıştır.
Anahtar Kelime:

An Empirical Research on the Relationship of Covid-19 Pandemic Generation’s Religiosity and Death Anxiety in the Context of Some Demographic Variables

Öz:
The aim of the study is to examine the relationship between religiosity and death anxiety levels of people living in the Covid-19 Pandemic period in 2020. The study sample of the study, in which the descriptive screening model was used, consists of 660 people, of which 319 are women and 341 are men. In the research, personal information form, Religious Orientation Self-Recognition Inventory and Death Anxiety Scale were used as data collection tools. The data obtained were analyzed with SPSS for Windows 22.0 statistical software. To analyze the data and test the hypothesis, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson Product-Moments Correlation analysis and Simple Linear Regression analysis were applied to the data set. The results of the analysis revealed the existence of statistically significant relationships between the variables of gender, age and marital status status of the sample and the variable of religiousness and death anxiety. It was determined that the variable of socio-economic level did not have a significant relationship with either religiousness or death anxiety. The findings of the study confirmed the basic hypothesis of the study that individuals living in the Covid-19 Pandemic period “have a negative meaningful relationship between religiousness and death anxiety levels”.
Anahtar Kelime: Psychology of Religion Religiosity Anxiety of Death Pandemic Generation Covid-19.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Afşar, Timuçin. “Bilinç ve Ölüm”. Felsefelogos 2 (2000), 27-29.
  • Aktifmedya. “Dünya Ekonomisi Nereye Gidiyor? Kartopu Çığ Mı Oluyor?” (Erişim 27 Mayıs 2020). http://www.aktifmedya.com/2020/03/ekonomi/dunyaekonomisi-nereye-gidiyor-kartopu-cig-mi-oluyor-3.html
  • Atkinson, Rita L. vd. Psikolojiye Giriş. çev. Yavuz Alogan. Ankara: Arkadaş Yayınevi, 2010.
  • Argyle, Michael – Beit-Hallahmi, Benjamin. “Yaş ve Din”. çev. Abdurrahman Kurt. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/2 (1992), 319-331.
  • Burger, Jerry M. Kişilik, çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2006.
  • Ceylan, Ummahan Esra. Ölümlülük Bilincinin Dinî Başa Çıkma, Tanrı Algısı, Ölüm Kaygısı ve Psikolojik İyi Olma ile İlişkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
  • Doğan, Mebrure. Dindarlık Sabır ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkiler. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
  • Vries, Hent de. “’Kabahat İmkânı’: Kierkegaar’da Şehadet”. Kierkegaard ve Din. çev. Ahmet Demirhan. ed. Ahmet Demirhan. 159-179. İstanbul: Gelenek Yayıncılık, 2003.
  • Hâzin, Ebû Alî Ahmed b. Muhammed b. Ya‘kūb b. Miskeveyh. “Ölüm Korkusu, Mahiyeti ve Nefsin Ölümden Sonraki Durumu”. çev. İbrahim Aslan. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/2 (2011), 327-332.
  • Hâzin, Ebû Alî Ahmed b. Muhammed b. Ya‘kūb b. Miskeveyh. Tehzîbu’l-Ahlâk/Ahlâk Eğitimi, çev. Abdulkadir Şener vd.. İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2013.
  • Hökelekli, Hayati. “Ölümle İlgili Tutumlar ve Dinî Davranış”. İslâmî Araştırmalar 5/2 (1991), 83-91.
  • Hürriyet. “Corona Virüsü Hangi Hayvandan Bulaştı? Corona Virüsü İlk Nerede ve Ne Zaman Ortaya Çıktı?” (Erişim 05 Nisan 2020). https://www.hurriyet. com.tr/galeri-corona-virusu-hangi-hayvandan-bulasti-corona-virusuilk-nerede-ve-ne-zaman-ortaya-cikti-41479650/2
  • Egemen, Bedi Ziya. “Ölüm Üzerine”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (1963), 31-34.
  • Fowles, John. Daniel Martin. Boston: Little, Brown, 1977.
  • Fromm, Erich. Sahip Olmak ya da Olmak. çev. Aydın Arıtan. İstanbul: Arıtan Yayınevi, 2003.
  • Fromm, Erich. Özgürlük Korkusu. çev. Selma Koçak. İstanbul: Doruk Yayınları, 2010.
  • Fromm, Erich. Sağlıklı Toplum. çev. Yurdanur Salman-Zeynep Tanrısever. İstanbul: Payel Yayınevi, 2006.
  • Freud, Sigmund. Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 2011.
  • Freud, Sigmund. Bir Yanılsamanın Geleceği. çev. Hasan İlhan. Ankara: Alter Yayıncılık, 2011.
  • Gasset, José Ortega y. İnsan ve “Herkes”. çev. Neyire Gül Işık. İstanbul: Metis Yayınları, 2011.
  • Hökelekli, Hayati. Ölüm, Ölüm Ötesi Psikolojisi ve Din. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2008.
  • İmamoğlu, Tuncay. “Paul Tillich Felsefesinde Ölüm ve Ötesi”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 23 (2005), 95-110.
  • Karaca, Faruk. “Dindarlığın Fonksiyonelliği Üzerine”. Dinî Araştırmalar 6/16 (2003), 75-85.
  • Karaca, Faruk. Dinî Gelişim Teorileri. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2007.
  • Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 2011.
  • Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 2015.
  • Karaca, Faruk. Ölüm Psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları, 2000.
  • Karaca, Faruk – Yıldız, Murat. “Thorson-Powell Ölüm Kaygısı Ölçeği”nin Türkçe Çevirisinin Normal Populasyonda Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması”, Tabula Rasa 1 (2001), 43-55.
  • Kımter, Nurten. Benlik Saygısı ve Din. İstanbul: Kriter Yayınları, 2012.
  • Kımter, Nurten – Köftegül, Özlem. “Yetişkinlerde Ölüm Kaygısı ile Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/36 (2017), 57-82.
  • Kızılgeçit, Muhammed. Yalnızlık, Umutsuzluk ve Dindarlık İlişkisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
  • Koç, Mustafa. “Yaşlılık Döneminde Ölüm Ötesi Psikolojisi Üzerine Bir Alan Araştırması”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1 (2004), 203-228.
  • Köylü, Mustafa. Psiko-Sosyal Açıdan Dinî İletişim. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2011.
  • Kurt, Abdurrahman. “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2009), 1-26.
  • Onay, Ahmet. Dinî Yönelim Düzeyi ile Sınav Kaygısı İlişkisi ve Sınav Kaygısında Hipnoterapi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1997.
  • Onay, Ahmet. Dindarlık, Etkileşim ve Değişim. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2004.
  • Onur, Bekir. Gelişim Psikolojisi: Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm. İstanbul: İmge Kitabevi, 2011.
  • Rank, Otto. Doğum Travması ve Psikanalizdeki Anlamı. çev. Sabir Yücesoy. İstanbul: Metis Yayınları, 2014.
  • Ross, Elisabeth Kübler. On Death and Dying. New York: Mc Millian Publishing, 1969.
  • Thouless, Robert Henry. An Introduction to the Psychology of Religion. London: Cambridge University Press, 1974.
  • Tokur, Behlül. Stres-Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
  • Vergote, Antoine. Din, İnanç ve İnançsızlık. çev. Veysel Uysal. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1999.
  • Yalom, Irvin. Varoluşçu Psikoterapi. çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1999.
  • Yalom, Irvin. Din ve Psikiyatri. çev. Emre Ağanoğlu. İstanbul: Turkuvaz Kitap, 2012.
  • Yapıcı Asım. Ruh Sağlığı ve Din: Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi, 2013.
  • Yıldız, Murat. Ölüm Kaygısı ve Dindarlık. İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2014.
APA KANDEMİR F (2020). Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. , 99 - 129.
Chicago KANDEMİR FATİH Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. (2020): 99 - 129.
MLA KANDEMİR FATİH Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. , 2020, ss.99 - 129.
AMA KANDEMİR F Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. . 2020; 99 - 129.
Vancouver KANDEMİR F Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. . 2020; 99 - 129.
IEEE KANDEMİR F "Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma." , ss.99 - 129, 2020.
ISNAD KANDEMİR, FATİH. "Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma". (2020), 99-129.
APA KANDEMİR F (2020). Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Tokat ilmiyat dergisi, 8(1), 99 - 129.
Chicago KANDEMİR FATİH Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Tokat ilmiyat dergisi 8, no.1 (2020): 99 - 129.
MLA KANDEMİR FATİH Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Tokat ilmiyat dergisi, vol.8, no.1, 2020, ss.99 - 129.
AMA KANDEMİR F Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Tokat ilmiyat dergisi. 2020; 8(1): 99 - 129.
Vancouver KANDEMİR F Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Tokat ilmiyat dergisi. 2020; 8(1): 99 - 129.
IEEE KANDEMİR F "Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma." Tokat ilmiyat dergisi, 8, ss.99 - 129, 2020.
ISNAD KANDEMİR, FATİH. "Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma". Tokat ilmiyat dergisi 8/1 (2020), 99-129.