Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma
Yıl: 2022 Cilt: 2022 Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 97 - 116 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.55609/yenimedya.1107775 İndeks Tarihi: 13-10-2022
Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma
Öz: Bağımlılık olgusu, endüstrileşmiş modern toplumların sosyo-kültürel yaşam formları içinde şekillenen birey yönelimlerinde kendisini belirgin şekilde hissettirmektedir. Bağımlılık, bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak bireylerin, bedensel, ruhsal ve sosyal sağlığını etkileyen sağlık problemi olarak görülmektedir. Ve son yıllarda artan biçimde, başta çocuklar ve gençler olmak üzere bireylerin sanal dünya araçlarıyla kurdukları bağımlılık temelindeki ilişkilerin yol açtığı sağlık sorunlarına dikkat çekilmektedir. Modern toplumsal kültür içinde bireyler, belirli ihtiyaç ve hedeflere ulaşma adına iletişim araçlarıyla kaçınılmaz bir ilişki sürdürmektedirler. İletişim araştırmaları bu ilişkinin düzeylerini etki ve bağımlılık boyutlarında incelemektedir. İzleyiciye yönelik etkileri çok kapsamlı bir toplumsal yapı bağlamında ele alan Medya Sistem Bağımlılık Kuramına göre, karmaşık toplumsal yapılarda bireyler kendilerini ve etrafındaki dünyayı anlamak ve bu bilgiyi “eylemlerini yönlendirmede” kullanmak ve bazen de eğlenmek amacıyla medyaya daha çok bağımlı hale gelmektedir. Kuram, mikro düzeyde ise bireylerin belirli hedeflere ulaşmak için medya sistemiyle kurduğu ilişkilere dikkat çekmektedir. Çalışma, Instagram’ın bireyler üzerinde ne türden "bağımlılık ilişkileri" yarattığı, temel sorusu üzerine şekillendirilmiştir. Çalışma kapsamında yapılan alan araştırması ile medya bağımlılığı perspektifi ile tanımlanan " bağımlılık tipolojisinin" Instagram açısından geçerliliği sorgulanmış ve yapılan faktör analizi, Instagram’ın “anlama”, “oryantasyon” ve “eğlence/oyun” tipi bağımlılık ilişkilerine kaynaklık ettiğini doğrular nitelikte sonuçlar vermiştir. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde öğrenim gören lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde 240 öğrenci üzerinde yapılan nicel araştırma, gençlerin sosyal medya kullanımına ilişkin tercih, tutum ve düşünceleri ile geleneksel iletişim biçimlerinin değişimi hususunda da veriler içermektedir.
Anahtar Kelime: Instagram from The Perspective of Media Dependency Theory: A Research on University Students
Öz: The phenomenon of dependency comes into prominence in the action orientations that are shaped in the socio-cultural life forms of modern industrialized societies. Dependency is considered in scientific studies to be a health problem that mainly affects the physical, mental and social health of individuals. In recent years, attention has been drawn increasingly to the health problems caused by the dependency-based relationships that individuals, children and young people in particular, establish with the means of cyber world. In modern social culture, individuals maintain an inevitable relationship with communication means in order to achieve certain needs and goals. Communication studies examine the levels of this relationship with regards to the dimensions of influence and dependency. The Media System Dependency Theory draws attention at the micro level to the relationships that individuals establish with the media system in order to achieve certain goals. From this point of view, the study is shaped on the basic question that “what kind of “dependency relationships” does the social media environment Instagram create on individuals?”. The study questioned the validity of the “dependency typology” defined with the Media System Dependency perspective in terms of Instagram and a factor analysis was performed with results confirming that Instagram is a source of dependency relationships in the form of “understanding”, “orientation” and “play”.In the quantitative study on 240 undergraduate, graduate and postgraduate students at the Faculty of Communication of the Ankara Hacı Bayram Veli University, a survey of 80 questions was conducted with the “individual Media System Dependency scale” including questions on the preferences, attitudes and thoughts of young people regarding the use of social media and its effects on traditional forms of communication.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Atar, Ö.G.,& Ulusoy, Ş.G. (2020).Sosyal medyada ördek sendromu: Instagram üzerinden bir değerlendirme.İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,19(39),925-951, https://doi. org/10.46928/iticusbe.762651
- Ball-Rokeach, S.J.(1998). A theory of media power and a theory of media use: Different stories, questions, and ways of thinking. Mass Communication&Society, 1(1-2), 5-40, https:// doi.org/10.1080/15205436.1998.9676398
- Cohen, E.L., Ball-Rokeach, S.J., Jung, J.Y., &Kim, Y.C.(2002). Civic actions after September 11: Exploring the role of multi-level storytelling, Prometheus,20(3), 221-228.https://doi. org/10.1080/08109020210141344
- Cohen, R.,Irwin, L., Newton-John, T., &Slaterc, A. (2019). #bodypositivity: A content analysis of body positive accounts on Instagram. Body Image, 29,47-57, https://doi.org/10.1016/j. bodyim.2019.02.007
- DeFleur, M., &Ball-Rokeach, S.J. (1989).Theories of mass communication (Fifth Ed.), Longman. Erdoğan, İ.,&Alemdar, K. (2005). Öteki kuram -Kitle iletişim kuram ve araştırmalarının tarihsel ve eleştirel bir değerlendirmesi-. Erk
- Fejes, F. (2005). Eleştirel kitle iletişim araştırması ve medya etkileri: Yok olan izleyici sorunu. İçinde M. Küçük (Der. ve çev.), Medya, iktidar, ideoloji,(ss. 309-330)Bilim ve Sanat.
- Grant, A. E. , Zhu, Y., Tuyll D.V., Teeter, J., Molleda J.C., Mohammad Y., & Bollinger, L. (1998). Dependency and control, [Conference presentation] The Annual Convention of the Association of Educators in Journalism and Mass Communications. XX Division April 1998, http://list.msu. edu/cgibin/wa?A2=ind9812d&L=aejmc&T=0&P =4738
- Güçdemir, Y. (2017).Sosyal medya; Halkla ilişkiler, reklam ve pazarlama. Derin Yayınları.
- Işık, U. (2007). Medya bağımlılığı teorisi doğrultusunda internet kullanımının etkileri ve internet bağımlılığı. [Yayımlanmamış doktora tezi].Selçuk Üniversitesi.
- Işık, U., & Topbaş, H. (2015). Facebook ve bağımlılık: Medya bağımlılığı araştırması. International Journal of Social Science, 38,319-336,http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2930
- Kocaman, G.,&Kazan, H. (2021).Lise düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin Instagram bağımlılıkları ve sosyal görünüş kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi.Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,18(40), 2638 – 2664, https://10.26466/opus.877656.
- Loges, W.E.,& Ball-Rokeach, S.J.(1993). Dependency relations and newspaper readership. Journalism Quarterly,70(3), 602-614.
- Lowrey, W.(2004). Media dependency during a large-scale social disruption: The case of September 11, Mass Communication&Society, 7(3), 339-357.
- McQuail, D., &Windahl, S.(1993). İletişim modelleri(M. Küçükkurt, Çev.). İmaj Yayınları Mutlu, E. (2017). İletişim sözlüğü. Ütopya Yayınevi
- Severin W.J. &Tankard J.W.(1994). İletişim kuramları(A. Atıf Bir & N. S. Sever, Çev.). Kibele.
- Sherlock, M., & Wagstaff, D. L. (2019).Exploring the relationship between frequency of Instagram use, exposure to idealized images, and psychological well-being in women. Psychology of Popular Media Culture, 8(4), 482–490. https://doi.org/10.1037/ppm0000182
- We Are Social (2022, 15 Nisan) Digital 2022: Another year of bumper growth, https:// wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2/
- Wick, M.R. &Keel, P.K.(2020). Posting edited photos of the self: Increasing eating disorder risk or harmless behavior?International Journal of Eating Disorders, 53(6): 864- 872, https://doi. org/10.1002/eat.23263
- Patwardhan, P. & Yang, J.(2003). Internet dependency relations and online consumer behavior: A media system dependency theory perspective on why people shop, chat, and read news online, Journal of Interactive Advertising, 3(2), 57-69.https://doi.org/10.1080/15252019. 2003.10722074
- Yaylagül, L. (2021). Kitle iletişim kuramları. Dipnot Yayınları.
- Yeşilay. (2021, 15 Mayıs) Bağımlılık Nedir?. https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/ bagimlilik-nedir
| APA | IŞIK U, Kalem M, Aliyeva F, Ülker M (2022). Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. , 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| Chicago | IŞIK UMUR,Kalem Murat,Aliyeva Fidan,Ülker Murat Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. (2022): 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| MLA | IŞIK UMUR,Kalem Murat,Aliyeva Fidan,Ülker Murat Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. , 2022, ss.97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| AMA | IŞIK U,Kalem M,Aliyeva F,Ülker M Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. . 2022; 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| Vancouver | IŞIK U,Kalem M,Aliyeva F,Ülker M Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. . 2022; 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| IEEE | IŞIK U,Kalem M,Aliyeva F,Ülker M "Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma." , ss.97 - 116, 2022. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| ISNAD | IŞIK, UMUR vd. "Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma". (2022), 97-116. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1107775 |
| APA | IŞIK U, Kalem M, Aliyeva F, Ülker M (2022). Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yeni Medya (Online), 2022(12), 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| Chicago | IŞIK UMUR,Kalem Murat,Aliyeva Fidan,Ülker Murat Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yeni Medya (Online) 2022, no.12 (2022): 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| MLA | IŞIK UMUR,Kalem Murat,Aliyeva Fidan,Ülker Murat Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yeni Medya (Online), vol.2022, no.12, 2022, ss.97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| AMA | IŞIK U,Kalem M,Aliyeva F,Ülker M Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yeni Medya (Online). 2022; 2022(12): 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| Vancouver | IŞIK U,Kalem M,Aliyeva F,Ülker M Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yeni Medya (Online). 2022; 2022(12): 97 - 116. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| IEEE | IŞIK U,Kalem M,Aliyeva F,Ülker M "Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma." Yeni Medya (Online), 2022, ss.97 - 116, 2022. 10.55609/yenimedya.1107775 |
| ISNAD | IŞIK, UMUR vd. "Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda Instagram: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma". Yeni Medya (Online) 2022/12 (2022), 97-116. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1107775 |
