Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu
Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 212 - 232 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34085/buifd.1066720 İndeks Tarihi: 18-08-2022
Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu
Öz: Kur’ân-ı Kerîm’deki hitap üslubu, geçmişten günümüze kadar âlimler ve belâgatçıların yanında ilgi uyandıran bir konu olmuştur; söz konusu üslubu içermesi, Kur’ân-ı Kerîm’in üslup güzelliklerinden, mânâdaki inceliklerinden, anlatım çeşitliliklerinden biridir. Ayetleri incelediğimizde bu çeşitliliği fark ettik. Konuların ve nidâ sîgalarının, muhatabın konumuna göre değiştiğini gördük. Çalışmamızda, Allah’ın (azze ve celle) toplumun seçkin kesimine konumlarının farklılığına göre hitabındaki üslubunu incelemeyi, bununla beraber klasik ve modern ilim insanlarına göre “hitap” ve “seçkin sınıf”ın anlamlarını umumi hitap ile Kur’ânî hitap arasındaki farka da değinerek ortaya koymayı amaçladık. Aynı zamanda seçkinlere hitabın çeşitlerini de inceledik. Söz konusu hitabı peygamberlere hitap,salihlere hitap ve mü’minlere hitap olmak üzere üç kısma ayırdık. Bu hitapların geçtiği sîgaları tek tek aktardık. Nebîler ile peygamberlere hitaptaki üslup ile peygamberimiz Hz. Muhammed’e (s.a.v) hitabın farkını inceledik. Bazı ayetler üzerinde durup, onları inceleyip analiz ederek ilâhî hitabın hedeflediği seçkin sınıfları ve buna dair sîgaları incelerken betimleyici yöntemi, seçkinlere hitap üslubunun göze çarptığı bazı nitelik ve özellikleri incelerken de analitik yöntemi kullandık. Bu özelliğin ne kadar güzel ve harika olduğuna dikkat çektik. Kullarına karşı ilâhî hitabın çeşitliliğinin sebeplerini inceledik
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Âmidî, Ebü’l-Hasen Seyfüddîn Alî b. Muhammed b. Sâlim es-Sa‘lebî. el-İhkâm fî Usûli’l- Ahkâm. thk. Abdürrezzâk ‘Afîfî. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 2. Basım, 1402 h.
- Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin. Delâilü’n-Nübüvve ve Ma‘rifeti Ahvâli Sâhibi’ş-Şerî‘a. thk. Abdü’l-Mu‘tî Kal‘cî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1. Basım, 1988.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. Sahîhu’l-Buhârî. thk. Birkaç araştırmacı. Dımaşk ve Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1. Basım, 2002.
- Ebû Atâyâ, Eşref - Ebû Zeyd, Yahyâ. Tatvîru’l-Hitâbi’d-Dînî ke Ehadi’t-Tahdiyyâti’t- Terbeviyyeti’l-Muâsıra. İslâm Üniversitesi Usûli’d-Dîn Fakültesinde düzenlenen “İslâm ve Çağdaş Zorluklar” konferansına sunulan bir araştırma. Tarih:23/04/2007.
- Eş‘arî, Ebü’l-Hasen Alî b. İsmâîl. el-İbâne ‘an Usûli’d-Diyâne. thk. Fevziye Hasen Mahmûd. Kahire: Dâru’l-Ensâr, 1. Basım, 1397 h.
- Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. Tehzîbü’l-Lüğa. thk. Muhammed ‘avd Mür‘ib. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1. Basım, 2001.
- Himyerî, Neşvân b. Saîd. Şemsü’l-‘Ulûm ve Devâ’ü Kelâmi’l-‘Arab mine’l-Külûm. thk. Hüseyin b. Abdillah el-Amrî - Mutahhar b. Ali el-Iryânî - Yusuf Muhammed Abdullah. Beyrut: Dâru’l-Fikri’l-Mu‘âsır, 1. Basım, 1999.
- İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. Sünen. thk. Muhammed Fuâd ‘abdü’l-Bâkî. Kahire: Dâru İhyai’l-Kutubi’l-‘Arabiyye, 1. Basım, 1954.
- İbn Manzûr, Cemâleddîn Mohammed b. Mükerrem. Lisânü’l-‘Arab. Beyrut: Dâru Sâder, 3. Basım, 1414 h.
- İbnü’l-Cevzî, Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed. Zâdü’l-Mesîr fî ‘İlmi’t-Tefsîr. thk. Abdü’r- Rezzâk el-Mehdî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî, 1422 h.
- Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. el-Câmi‘ li-Ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el- Berdûnî – İbrâhîm Atfeyş. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 2. Basım, 1964.
- Kuşeyrî, Abdü’l-Kerîm. Letâifü’l-İşârât/Tefsîrü’l-Kuşeyrî. thk. İbrâhîm el-Besyûnî. Mısır: el- Hey’etü’l-Mısriyyeti’l-Âmmeti li’l-Kitâb, 3. Basım.
- Mânğûnû, Dominik. el-Mustalahâtü’l-Mefâtîh li Tahlîli’l-Hitâb. çev. Muhammed Yahyâtin. Beyrut: ed-Dâru’l-‘Arabiyye li’l-‘Ulûmi Nâşirûn, 1. Basım, 2008.
- Melâike, Nâzik. Kadâya’ş-Şi‘ri’l-Mu‘âsır. Beyrut: Dâru’l ‘İlm li’l-Melâyîn, 1. Basım, 1962.
- Mervezî, Abdullah b. el-Mübârek. ez-Zühd ve’r-Rakâik. thk. Habîbü’-Rahmân el-E‘zamî. Malekon: Hindistan, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1419 h.
- Nahhâs, Ahmed b. Muhammed, Me’âni’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ali es-Sâbûnî. Mekketü’l- Mükerreme: Câmi‘atü Ümmi’l-Kurâ, 1. Basım, 1409 h.
- Sa‘lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed. el-Keşf ve’l-Beyân ‘an Tefsîri’l-Kur’ân. thk. Birkaç araştırmacı. Cidde: Dâru’t-Tefsîr, 1. Basım, 2015.
- Sabbân, Muhammed b. Alî. Hâşiyetü’s-Sabbân ‘alâ Şerhi’l-Üşmûnî li Elfiyyet’i İbn Mâlik. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1. Basım, 1997.
- Sâbûnî, Muhammed b. ‘Ali. Safvetü’t-Tefâsîr. Kahire: Dâru’s-Sâbûnî li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr ve’t- Tevzî‘, 1. Basım, 1997.
- Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed. Tefsîru’l-Kur’ân. thk. Yâsir b. İbrâhîm – Ğanîm b. Abbâs. Riyad: Dâru Vatan, 1. Basım, 1997.
- Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-Beyân ‘an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân. thk. Mahmûd Muhammed Şâkir. Mekketü’l-Mükerreme: Dâru’t-Terbiye ve’t-Türâs.
- Teftâzânî, Sa‘düddîn Mes‘ûd b. Ömer. Şerhu’t-Telvîh ‘ale’t-Tavzîh. Mısır: Mektebetü Sabîh.
- Yaktîn, Sa‘îd. Tahlîlü’l-Hitâbi’r-Ruvâî. Beyrut: el-Merkezü’s-Sekâfî’l-‘Arabî li’t-Tibâ‘a li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘, 3. Basım, 1997.
- Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed. Tâcü’l-‘Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs. thk. Muhakkiklerden bir topluluk. Kuveyt: Dâru’l-Hidâye li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr ve’t-Tevzî‘, 2. Basım, 1965.
- Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn. el-Burhân fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l-Faysal İbrâhîm. Beyrut: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-‘Arabiyye, 2. Basım, 1957.
| APA | EID N, Darwish Moazen A (2022). Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. , 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| Chicago | EID NEZAM ALDDIN,Darwish Moazen Ahmad Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. (2022): 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| MLA | EID NEZAM ALDDIN,Darwish Moazen Ahmad Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. , 2022, ss.212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| AMA | EID N,Darwish Moazen A Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. . 2022; 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| Vancouver | EID N,Darwish Moazen A Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. . 2022; 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| IEEE | EID N,Darwish Moazen A "Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu." , ss.212 - 232, 2022. 10.34085/buifd.1066720 |
| ISNAD | EID, NEZAM ALDDIN - Darwish Moazen, Ahmad. "Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu". (2022), 212-232. https://doi.org/10.34085/buifd.1066720 |
| APA | EID N, Darwish Moazen A (2022). Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(19), 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| Chicago | EID NEZAM ALDDIN,Darwish Moazen Ahmad Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.19 (2022): 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| MLA | EID NEZAM ALDDIN,Darwish Moazen Ahmad Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.19, 2022, ss.212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| AMA | EID N,Darwish Moazen A Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2022; 0(19): 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| Vancouver | EID N,Darwish Moazen A Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2022; 0(19): 212 - 232. 10.34085/buifd.1066720 |
| IEEE | EID N,Darwish Moazen A "Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu." Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.212 - 232, 2022. 10.34085/buifd.1066720 |
| ISNAD | EID, NEZAM ALDDIN - Darwish Moazen, Ahmad. "Kur’ân-ı Kerîm’de Allah-u Teâlâ’nın Seçkin Müminlere Hitap Üslubu". Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2022), 212-232. https://doi.org/10.34085/buifd.1066720 |
