Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 102 Sayfa Aralığı: 27 - 51 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 22-08-2022

Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul

Öz:
In this paper, relying on information from almost 4,500 waqf deeds (vakfiye) available in Istanbul sharia court registers for the period 1550-1900, we study long-term changes in the creation of new cash waqfs including the periods of expansion, stagnation and crises. We also examine the participation of different groups—namely, officials (askeri), civilians (reaya), and women— as cash-waqf founders. We find that women were significant contributors to the waqf sector and that, contrary to a common assumption in the literature, officials’ participation as benefactors was proportional to that of other groups. Furthermore, we show that the relative shares of social groups as benefactors in the waqf sector f luctuated significantly over time. Thus, researchers should be cautious about making generalizations based on a single, set ratio of involvement as if it applies to all times and places.
Anahtar Kelime:

İstanbul'da Para Vakıflarının Kuruluşunda Yaşanan Uzun Vadeli Değişimler

Öz:
Bu çalışmada, İstanbul Şer’iyye Sicilleri Vakfiyeler Kataloğu’nda bulunan yaklaşık 4.500 vakfiye kullanılarak 1550 ila 1900 arası dönemde İstanbul’da yeni kurulan vakıf sayısının zaman içinde nasıl değiştiği analiz edilmiştir. Ayrıca Osmanlı sosyal tabakalaşmasını teşkil eden askeri, reaya ve kadınlar gibi farklı kesimlerin vakıf kurma davranışları bakımından aralarında bir farkın olup olmadığı ortaya konulmuştur. Makalenin bulguları askerilerin vakıf sektörüne hakim olduğu yönündeki yaygın görüşün aksine, reaya ve kadınların askeriler kadar vakıf sektöründe kurucu olarak yer aldıklarını göstermektedir. Kadınlar ve reayanın bu derece vakıf sektöründe aktif görünmesi para vakfı kurmanın küçük maddi imkanlarla dahi mümkün olmasının bir sonucu olarak yorumlanabilir. Analizimiz ayrıca, farklı toplum kesimlerinin vakif sektörüne kurucu olarak katılma oranının yıldan yıla önemli ölçüde değiştiğini göstermekte ve bu sebeple tek bir evrensel orana dayalı kapsamlı genellemeler yapmanın yanıltıcı olabileceğine dikkat çekmektedir.
Anahtar Kelime:

Долгосрочные изменения в создании новых денежных вакуфов в Стамбуле

Öz:
В данной работе, опирающейся на информацию из почти 4500 вакуфных актов (вакфийе), имеющихся в реестрах шариатских судов Стамбула за период 1550–1900 гг., авторы рассматрива- ют долгосрочные изменения в создании новых денежных вак- фов, прослеживая периоды развития, застоя и кризисов. Также в работе исследуется участие различных групп — а именно, чиновников, гражданских лиц и женщин — в качестве учреди- телей денежного вакфа. Выявлено, что женщины вносили зна- чительный вклад в сектор вакфов и что, вопреки распростра- ненному в литературе предположению, участие чиновников в качестве благотворителей было пропорционально участию других групп. Кроме того, мы показываем, что относительные доли социальных групп как благотворителей в секторе вакфа значительно изменялись с течением времени. Таким образом, исследователи должны избегать обобщений о некоем едином установленном соотношении вовлеченности, как не имеющем оснований к применению ко всякому времени и месту.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdağ, Mustafa. Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası. Bilgi Yayınevi, 1975.
  • Aydın, Bilgin, et al. İstanbul Şer‘iyye Sicilleri Vakfiyeler Kataloğu. İSAM Yayınları, 2015.
  • Baer, Gabriel. “Women and Waqf: An Analysis of the Istanbul Tahrir of 1546.” Asian and African Studies: Journal of the Israel Oriental Society, vol. 17, no. 1-3, 1983, pp. 9-27.
  • Boyar, Ebru, and Kate Fleet. A Social History of Ottoman Istanbul. Cambridge University Press, 2010.
  • Coşgel, Metin, and Boğaç Ergene. The Economics of Ottoman Justice. Cambridge University Press, 2016.
  • Crecelius, Daniel. “Incidences of Waqf Cases in Three Cairo Courts: 1640- 1802.” Journal of the Economic and Social History of the Orient, no. 2, 1986, pp. 176-89.
  • Çizakça, Murat. Risk Sermayesi Özel Finans Kurumlarıve Para Vakıfları. İslami İlimler Araştırma Vakfı (İSAV) Yayınları, 1993.
  • Erdoğan, Öner. İstanbul Şehremâneti (Belediyesi)’nin Kuruluşu ve 1917 Yılı Bütçesi. TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları, Yayın no. 2008/386.
  • Ergenç, Özer. XVI. Yüzyılın Sonlarında Bursa: Yerleşimi, Yönetimi, Ekonomik ve Sosyal Durumu Üzerine bir Araştırma. Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2006.
  • Genç, Mehmet. “Klasik Osmanlı Sosyal-iktisadi Sistemi ve Vakıflar.” Unpublished paper, 2020.
  • Parker, Geoffrey. Global Crisis: War, Climate Change and Catastrophe in the
  • Seventeenth Century. Yale University Press, 2013. Gerber, Haim. “The Waqf Institution in Early Ottoman Edirne.” Asian and African Studies: Journal of the Israel Oriental Society, vol. 17, no. 1-3, 1983, pp. 29- 45.
  • Kuran, Timur. “The Provision of Public Goods under Islamic Law: Origins, Impact, and Limitations of the Waqf System.” Law and Society Review, no. 4, 2001, p. 841–98.
  • Kurt, İsmail. Para Vakıfları: Nazariyat ve Tatbikat. Ensar Neşriyat, 1996.Mandaville, Jon E. “Usurious Piety: The Cash Waqf Controversy in the Ottoman Empire.” International Journal of Middle East Studies, no. 3, 1979, p. 289-308.Mantran, Robert. İstanbul Tarihi. İletişim Yayınları, 2001.
  • Özcan, Abdülkadir (ed.), Anonim Osmanlı Tarihi (1099–1116/1688–1704).Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2000.
  • Öztürk, Nazif. Türk Yenileşme Tarihi Çerçevesinde Vakıf Müessesesi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
  • Orbay, Kayhan. “Imperial Waqfs within the Ottoman Waqf System.” Endowment Studies 1, no. 2, 2017, p. 135-53.
  • Özcan, Tahsin. Osmanlı Para Vakıfları: Kanunı Dönemi Üsküdar Örneği. Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2003.
  • Peri, Oded. “Waqf and Ottoman Welfare Policy.” Journal of the Economic and Social History of the Orient, no. 2, 1992, p. 167-86.
  • Tabakoğlu, Ahmet. Türk İktisat Tarihi. Dergâh Yayınları, 2000. Yediyıldız, Bahaeddin. “Türk Vakıf Kurucularının Sosyal Tabakalaşmadaki Yeri 1700–1800.” Osmanlı Araştırmaları, no. 3, 1982, pp. 143-64.
APA Özvar E, Yıldırım S (2022). Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. , 27 - 51.
Chicago Özvar Erol,Yıldırım Sadullah Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. (2022): 27 - 51.
MLA Özvar Erol,Yıldırım Sadullah Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. , 2022, ss.27 - 51.
AMA Özvar E,Yıldırım S Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. . 2022; 27 - 51.
Vancouver Özvar E,Yıldırım S Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. . 2022; 27 - 51.
IEEE Özvar E,Yıldırım S "Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul." , ss.27 - 51, 2022.
ISNAD Özvar, Erol - Yıldırım, Sadullah. "Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul". (2022), 27-51.
APA Özvar E, Yıldırım S (2022). Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(102), 27 - 51.
Chicago Özvar Erol,Yıldırım Sadullah Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.102 (2022): 27 - 51.
MLA Özvar Erol,Yıldırım Sadullah Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.102, 2022, ss.27 - 51.
AMA Özvar E,Yıldırım S Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 0(102): 27 - 51.
Vancouver Özvar E,Yıldırım S Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 0(102): 27 - 51.
IEEE Özvar E,Yıldırım S "Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.27 - 51, 2022.
ISNAD Özvar, Erol - Yıldırım, Sadullah. "Long-Term Changes in the Creation of New Cash Waqfs in Istanbul". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 102 (2022), 27-51.