COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER
Yıl: 2022 Cilt: 23 Sayı: COVID-19 Özel Sayısı Sayfa Aralığı: 135 - 152 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31671/doujournal.946992 İndeks Tarihi: 25-08-2022
COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER
Öz: COVID-19 salgını yiyecek içecek sektöründe kalıcı değişikliklere neden olmakla birlikte sektöre yeni yönelimler ve inovasyonlar getirmiştir. Salgının sebep olduğu sorunlardan en fazla etkilenen sektörlerin başında gıda sektörü özellikle de restoranlar gelmektedir. Bu olumsuz etkileri azaltmak amacıyla restoran iş modelini yeniden keşfetmeye yardımcı olmak için yalnızca dağıtım hizmeti yani paket servis vermek için çalışan sanal restoranları ifade eden bulut mutfak iş modeli dünya genelinde yoğun ilgi görmüştür. Geleneksel restoranlar yerini bulut mutfaklara bırakmaya başlamıştır. Bu araştırmanın amacı, COVID-19 salgını ile gelişimi hız kazanmış olan ve gıda sektöründeki işletmelerin yeni iş yapma modeli olarak hem dijital dönüşüm bağlamında stratejik çevikliği hem de iş modeli yeniliği olarak bulut mutfak girişimciliğini nasıl uygulayabileceklerine dair teoriyi ve bilgiyi geliştirmektir. Bu çalışma ülkemizde ve tüm dünyada bulut mutfak iş modeline olan yoğun ilgiye açıklama getirmiştir. Bu iş modeli sayesinde yiyecek içecek sektöründe hızlı bir gelişme yaşandığı ve yaşanmaya da devam edeceği çalışmada belirginlik kazanmıştır.
Anahtar Kelime: CLOUD KITCHEN ENTREPRENEURSHIP AS A BUSINESS MODEL INNOVATION GAINING SPEED IN COVID-19 PROCESS: EXAMPLES FROM THE WORLD AND TURKEY
Öz: While the COVID-19 pandemic caused permanent changes in the food and beverage industry, it brought new orientations and innovations to the industry. The food industry, especially restaurants, is one of the sectors most affected by the problems caused by the pandemic. In order to help reinvent the restaurant business model in order to mitigate these negative effects, the cloud kitchen business model, which refers to virtual restaurants working only for delivery service, that is, to provide take-out service, has attracted great attention around the world. Traditional restaurants have started to leave their place to cloud kitchens. The aim of this research is to develop the theory and knowledge on how businesses in the food industry, whose development has accelerated with the COVID-19 pandemic can apply both strategic agility in the context of digital transformation as a new business model and cloud kitchen entrepreneurship as a business model innovation. This study has explained the intense interest in the cloud kitchen business model in our country and all over the world. Thanks to this business model, it has become evident in the study that there is and will continue to be a rapid development in the food and beverage industry.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgün, Müge, (2020). Hayalet mutfaklar dönemi. Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/muge-akgun/hayalet-mutfaklar- donemi-41686597.
- Behrend, T., Wiebe, E., London, J. & Johnson, E. (2011). Cloud computing adoption and usage in community colleges. Behaviour & Information Technology, 30(2), 231-240.
- Best, D. (2021). Unilever in Germany ghost kitchen tie-up. Erişim adresi: https://www.just-food.com/news/unilever-in-germany-ghost-kitchen-tie- up_id145429.aspx.
- Blaikie, N. W. H. (2010). Designing social research: the logic of anticipation, Cambridge: Polity Press.
- Chesbrough, H. W. & Appleyard, M. M. (2007). Open innovation and strategy. California Management Review, 50(1), 57-76.
- Choudhary, N. (2019). Strategic analysis of cloud kitchen-a case study. Management Today, 9(3), 184-190. doi:10.11127/gmt.2019.09.05.
- De Man, A. P. & Luvison, D. (2019). Collaborative business models: aligning and operationalizing alliances, Business Horizons, 62(4), 473-482, doi: 10.1016/J.BUSHOR.2019.02.004.
- Drahokoupil, J. & Piasna, A. (2019). Work in the platform economy: Deliveroo riders in Belgium and the SMart arrangement. Working Paper. European Trade Union Institute.
- Eisenhardt, K. M. (1989). Building theories from case study research. Academy of Management Review, 14, 532-550.
- Eisenhardt, K. M. & Graebner, M. E. (2007). Theory building from cases: opportunities and challenges. Academy of Management Journal, 50, 25-32.
- Greer, D. (2021). Ghost Kitchen? a primer on the concept and how it's being used in the pizza space. Erişim Adresi: https://pizzatoday.com/departments/features/ghost-kitchen/
- Hanet, I. (2019). Dark kitchen business models and how they work. Erişim adresi https://www.deliverect.com/blog/dark-kitchens/dark-kitchen-business- models-and-how-they-work
- Kemp, E. (2020). Ghost ops: counterfeit kitchens in the pandemic age. A report on Los Angeles' cloud kitchen scene, prepared by Bakersfield.
- KITOPI Investment Deck Report (2021). KITOPI is the world’s first managed cloud kitchen network. Erişim adresi https://www.skyrocketbpo.com/wp- content/uploads/2019/07/Kitopi-Investment-Deck.pdf,
- Kumar, P. R. (2019). Cloud kitchen: A sising stone for the food service industry. Erişim adresi: www.entrepreneur.com: https://www.entrepreneur.com/article/337569
- Mokhtar, F. & Lee, Y. (2021). JD.com's Southeast Asia chief to join cloud kitchen startup. Erişim adresi http:// www.bloomberg.com.
- Moreno, A. & Yucaoglu, G. (2021). Kitopi: Behind the scenes. Harvard Business School Multimedia/Video Supplement, 621-709.
- Moreno, A., and, Yucaoglu, G. (2021). Kitopi: The brave new world of cloud kitchens. Harvard Business School Case 621-102, April 2021. (Revised May 2021).
- Moyeenudin, H. M., Anandan, R., Shaikh, J. & Bindu, G. (2020). A research on cloud kitchen prerequisites and branding strategies. International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering (IJITEE), 9(3), 983-987.
- Öğütçü, H. (2020). Paket Mutfak: Restoran sahiplerinin sermaye harcamadan paket servis şubesi açmalarını sağlayan girişim. Erişim adresi: https://egirisim.com/2020/08/16/paket-mutfak-restoran-sahiplerinin- sermaye-harcamadan-paket-servis-subesi-acmalarini-saglayan-girisim/
- Paunov, C. & Planes-Satorra, S. (2019). How are digital technologies changing innovation? Evidence from agriculture, the automotive industry and retail. OECD Science, Technology and Industry Policy Papers, 74, Paris: OECD Publishing, doi: 10.1787/67bbcafe-en.
- Putnam, L. L., Fairhurst, G. T. & Banghart, S. (2016). Contradictions, dialectics, and paradoxes in organizations: A constitutive approach. The Academy of Management Annals, 10(1), 65-171.
- Rachinger, M., Rauter, R., Muller, C., Vorraber, W. & Schirgi, E. (2019). Digitalization and its influence on business model innovation. Journal of Manufacturing Technology Management, 3(8), 1143-1160, doi: 10.1108/JMTM-01-2018-0020.
- Research and Markets Reports. (2020). M2PressWIRE Insights on the worldwide cloud kitchen market to 2027 - by type, product type and nature. Erişim adresi: https://www.researchandmarkets.com/r/eqw225
- Sarangdhar, P. Mohite, V. & Kharde, S. (2021). A study on emerging concept of cloud kitchen in India. UGC Care Journal, 44 (1) (III).
- Shende, K. M. & Darekar, S. P. (2020). To study the awareness and emerging concept of dark kitchen from customer’s perspective. Journal of Xidian University, 602-612, https://doi.org/10.37896/jxu14.5/063
- Statista Report, (2021). Gross food sales of Grubhub Inc. worldwide from 2011 to 2020. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1078732/cloud- kitchen-market-size-us/#statisticContainer
- Tian, L., Lin, C. & Ni, Y. (2010). Evaluation of user behavior trust in cloud computing. 2010 International Conference on Computer Application and System Modeling içinde (567–572 ss.), Taiyuan, China.
- Ulukan, G. (2020). Restoran sahiplerinin sermaye harcamadan paket servis şubesi açmasını sağlayan girişim: Paket Mutfak. Erişim adresi: https://webrazzi.com/2020/08/12/restoran-sahiplerinin-paket-servis-subesi- acmasini-saglayan-girisim-paket-mutfak/
- Vagnoni, E., Vagnoni, E., Khoddami, S. & Khoddami, S. (2016). Designing competitivity activity model through the strategic agility approach in a turbulent environment. Foresight, 18, 625-648.
- Voi, H., Light, A. & Rowland, C. (2011). Towards interusability: HCI for cloud computing and embedded devices. CHI 2011, Vancouver, BC, Canada, May 7–12, 2011.
- Weick, K. E. & Quinn, R. E. (1999). Organizational change and development. Annual Review of Psychology, 50(1), 361-38
- Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods. Los Angeles, CA: Sage.
| APA | alan H, Koker A (2022). COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. , 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| Chicago | alan Hale,Koker Ali Riza COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. (2022): 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| MLA | alan Hale,Koker Ali Riza COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. , 2022, ss.135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| AMA | alan H,Koker A COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. . 2022; 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| Vancouver | alan H,Koker A COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. . 2022; 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| IEEE | alan H,Koker A "COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER." , ss.135 - 152, 2022. 10.31671/doujournal.946992 |
| ISNAD | alan, Hale - Koker, Ali Riza. "COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER". (2022), 135-152. https://doi.org/10.31671/doujournal.946992 |
| APA | alan H, Koker A (2022). COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 23(COVID-19 Özel Sayısı), 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| Chicago | alan Hale,Koker Ali Riza COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. Doğuş Üniversitesi Dergisi 23, no.COVID-19 Özel Sayısı (2022): 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| MLA | alan Hale,Koker Ali Riza COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. Doğuş Üniversitesi Dergisi, vol.23, no.COVID-19 Özel Sayısı, 2022, ss.135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| AMA | alan H,Koker A COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 2022; 23(COVID-19 Özel Sayısı): 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| Vancouver | alan H,Koker A COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 2022; 23(COVID-19 Özel Sayısı): 135 - 152. 10.31671/doujournal.946992 |
| IEEE | alan H,Koker A "COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER." Doğuş Üniversitesi Dergisi, 23, ss.135 - 152, 2022. 10.31671/doujournal.946992 |
| ISNAD | alan, Hale - Koker, Ali Riza. "COVID-19 SÜRECİNDE HIZ KAZANAN İŞ MODELİ İNOVASYONU OLARAK BULUT MUTFAK GİRİŞİMCİLİĞİ: DÜNYADAN ve TÜRKİYEDEN ÖRNEKLER". Doğuş Üniversitesi Dergisi 23/COVID-19 Özel Sayısı (2022), 135-152. https://doi.org/10.31671/doujournal.946992 |
