Yıl: 2022 Cilt: 17 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 23 - 63 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5281/zenodo.6526358 İndeks Tarihi: 20-01-2023

Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek

Öz:
Milli Türk Talebe Birliği (MTTB) Birinci Dünya Savaşı yıllarında kurulmuş bir öğrenci cemiyetidir. Osmanlı Devleti’nin yıkılmasının ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde de darbe süreçleri başta olmak üzere çalkantılı dönemlerde çeşitli sürelerde kesintiye uğramışsa da 1980 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. 12 Eylül Askeri darbesinde diğer pek çok siyasi ve sivil yapılanma gibi Birlik de kapatılmış, 2006 yılında tekrar faaliyete geçirilmiştir. Milli Türk Talebe Birliği, bir asrı aşkın bir öğrenci ve gençlik hareketi olması yönüyle dikkat çekicidir. Özellikle Darülfünun öğrencileri gerek Birinci Dünya Savaşı gerekse İstiklâl Savaşı y ıllarında milliyetçi duygularla vatan savunmasının her alanında yer almaya çalışmışlardır. Kuruluşundan itibaren milliyetçi yapısıyla öne çıkan teşkilat, 1960’lı yılların ortalarından itibaren sağsol çatışmasının sağ kanadında; muhafazakâr-mukaddesatçı çizgiye kayarak yer almıştır. Bir yüzyılı geride bırakan tarihinde teşkilatın sadece bir öğrenci hareketi olmayıp geniş katılımlı gençlik hareketi olduğu görülmektedir. Cemiyetin en dikkat çekici yönlerinden birisi seçimlerle belirlenen kurumsal yapısıdır. Bu öğrenci ve gençlik örgütü eğitim-öğretim, kültürel faaliyetler, spor faaliyetleri yanında politik meselelerle de ilgilenmiştir. Bazı dönemlerde tersi olsa da çoğunlukla devlet yöneticileri ile sıkı iletişimde bulunmuşlardır. Sol-sağ çatışmasının komünizm-antikomünizm çatışmasına dönüştüğü süreçte MTTB’nin antikomünist söylemle öne çıktığı görülmektedir. Diğer öne çıkan özelliği bu çatışmanın fikri düzlemde kalması ve fiili çatışmaya ve şiddete dönüşmemesine gayret edilmesidir. Teşkilat tarafından öğrencilerin fikri gelişimi için önde gelen aydınlardan; üniversite hocası, yazar, sanatçı vb. pek çok kişiden faydalanma yoluna yoluna gidilmişse de 1960’ların ortalarından itibaren Milli Türk Talebe Birliği ile “üstad “olarak adlandırdıkları Necip Fazıl Kısakürek adeta özdeşleşmiştir. Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere pek çok siyasetçi ve bürokratın öğrencilik yıllarında Birlik faaliyetleri içinde yer aldıkları anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelime:

National Turkish Students’ Union: A Student Movement and Necip Fazıl Kısakurek

Öz:
The National Turkish Students’ Union (MTTB) is a student association established during the First World War. In the Republic of Turkey, which was established after the collapse of the Ottoman Empire, it continued to exist until 1980, although it was interrupted at various times during turbulent periods, especially in the coup processes. Like many other political and civil organizations, the Union was closed in the September 12 military coup, and it was reactivated in 2006. The National Turkish Student Union is remarkable in that it is a student and youth movement for over a century. In particular, the students of Darülfünun tried to take part in every field of homeland defense with nationalistic feelings during both the First World War and the War of Independence. The organization, which has come to the fore with its nationalist structure since its establishment, has been on the right wing of the right-left conflict since the mid-1960s; has taken place by shifting to the conservativesacredist line. In its history that left behind a century, it is seen that the organization is not just a student movement, but a youth movement with broad participation. One of the most striking aspects of the society is its institutional structure, which is determined by elections. This student and youth organization was interested in education, cultural activities, sports activities as well as political issues. In some periods, although the opposite was true, they mostly kept in close contact with the state administrators. In the process where the left-right conflict turns into a communism-anticommunism conflict, it is seen that the MTTB came to the fore with its anticommunist discourse. Another prominent feature is that this conflict remains on the intellectual plane and efforts are made not to turn into actual conflict and violence. One of the leading intellectuals for the intellectual development of the students by the organization; university teacher, writer, artist, etc. Although many people tried to benefit from it, Necip Fazıl Kısakürek, whom they called “the master”, has been identified with the National Turkish Student Union since the mid-1960s. It is understood that many politicians and bureaucrats, especially President Recep Tayyip Erdoğan, took part in the activities of the Union during their student years.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30.1.0.0.20.116.9.
  • BCA, 30.1.0.0.65.407.14.
  • BCA, 30.10.0.0.213.446.3.
  • BCA, 30.1.0.0.18.102.13.
  • BCA, 30.1.0.0.55.333.3.
  • BCA, 30.18.1.2.126.56.11.
  • 51. Döneminde Milli Türk Talebe Birliği (1974). 27 Mayıs 1973- 7 Temmuz 1974, Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, İstanbul.
  • Akın, M. H. (2017). Milli Türk Talebe Birliği Gençliği ve Necip Fazıl Kısakürek, 100. Yılında MTTB, Editörler Mahmut Hakkı Akın -Serkan Yorgancılar, Çizgi Kitabevi, İstanbul.
  • Cinisli, R. (2017). Bir Devrin Hafızası, Doğan Kitap, İstanbul.
  • Duman, D., Yorgancılar, S. (2007). Türkçülükten İslâmcılığa Milli Türk Talebe Birliği, Vadi Yayınları, Ankara.
  • Kısakürek, N., F. (1984). Tanrı Kulundan Dinlediklerim, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
  • Kısakürek, N., F. (1992). Hücûm ve Polemik, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
  • Kısakürek, N., F. (1996). Esselâm, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
  • Kısakürek, N., F. (1997). Son Devrin Din Mazlumları, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
  • Kısakürek, N., F. (1997). Öfke ve Hiciv, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
  • Kısakürek, N., F. (1998). Cinnet Mustatili, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
  • Kısakürek, N., F. (1998). At’a Senfoni, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.
  • Meşe, E. (2017). Komünizmle Mücadele Dernekleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Milli Türk Talebe Birliği 49. Genel Kurul Faaliyet Raporu (1969). 15 Mart 1967- 28 Nisan 1969, Tan Matbaası, İstanbul.
  • Milli Türk Talebe Birliği 50. Genel Kurul Faaliyet Raporu (1971). Hikmet Gazetecilik Ltd. Şti (Tan Matbaası), İstanbul.
  • Milli Türk Talebe Birliği 52. Dönem Faaliyet Raporu (1975). 7 Temmuz 1974- 3 Ağustos 1975, Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, İstanbul.
  • Milli Türk Talebe Birliği 53. Dönem Faaliyet Raporu (1976). 3 Ağustos 1975- 16 Ekim 1976, Zafer Matbaası, İstanbul,
  • Milli Türk Talebe Birliği 54. Dönem Faaliyet Raporu (t.s.). 16 Ekim 1976- 4 Aralık 1977, Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, İstanbul.
  • Sertel, Z. (2001). Hatırladıklarım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Tunaya, T., Z. (2009). Türkiye’de Siyasal Partiler, İkinci Meşrutiyet Dönemi 19081918, C I, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Türkdoğan, O. (1996). Millî Kültür Modernleşme ve İslâm, Birleşik Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul.
  • Makaleler
  • Aydemir, S., S. (2014). 12 Mart 1971 Askeri Muhtırasına Giden Süreçte Üniversite Olayları, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt III, Sayı 5, ss.43-51 (Temmuz).
  • Aydoğdu, Y. (2018). Necip Fazıl Kısakürek’te Gençliğe Bakış ve İdeal Gençlik Tasarımı, E-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Cilt X, Sayı 4 (22), ss.1612-1626 (Aralık).
  • Bulut, F. (2011). 68 Kuşağı Gençlik Olaylarının Uluslararası Boyutu ve Türkiye’de 68 Kuşağına Göre Atatürk ve Atatürkçülük Anlayışı, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt X, Sayı 23, ss.123-149 (Güz).
  • Çav, E. (2021). ‘Yıkıcı Yapıcı’ Mütefekkir: Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983), Yeni Türkiye Büyük Doğu Özel Sayısı: 119, ss.70-75 (Mayıs-Haziran).
  • Kodal, T. (2014). Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Ocakları, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 52, ss.295-314 (Erzurum).
  • Temizgüney, F. (2018). 1960 Darbesine Giden Süreçte Önemli Bir Kesit: İstanbul Öğrenci Olayları, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Yıl XIV, Sayı 27, ss.181-211 (Bahar).
  • Çav, E. (2010). Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye’de Değişen Gençlik Hareketleri Ve Milli Türk Talebe Birliği Deneyimi (1916-1980), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Çiçek, M. (2016). Şiir Aracılığıyla Kamuoyuna İdeolojik Mesaj Aktarımı, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Meşe, E. (2013). Türk Siyasal Yaşamında Komünizmle Mücadele Dernekleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dal ı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
  • Salimoğlu, M. (2020). Ötekilerin Cumhuriyeti: Necip Fazıl K ısakürek’in Ba ş Yücelik Devlet Tasar ımı (1943-1952), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • Türkölmez, O. (2014). Türkiye’de Dindar Milliyetçiliği’nin Oluşum Süreci: Milli Türk Talebe Birli ği Örneği, Kocaeli Üniversitesi Sosy al Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dal ı, Yay ınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
  • Üstün, N. (2011). Büyük Doğu Mecmuası’nın Siyasal Analizi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Yorgancılar, S. (2006). 1965 Sonrası İslamcı Bir Öğrenci Hareketi Olarak Milli Türk Talebe Birliği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dal ı, Yay ınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Kahraman, İsmail; Rize 1940. Kültür Bakanı (1996- 1997); 27. TBMM Ba şkanı (2015- 2018). 22 Ekim 2021 tarihli görüşme.
  • Uysal, Orhan; İdriskoru 1944 (Biga Çanakkale). 22 Haziran 2021 tarihli görüşme.
  • Okay, M. O., K ısakürek, N., F. (1905-1983), Türkiye Diyanet Vakf ı İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kisakurek-necip-fazil, Erişim Tarihi: 9.7.2021.
  • https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42265410, Eri şim Tarihi: 21.9.2021.
APA KOÇ N (2022). Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. , 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
Chicago KOÇ NURGÜN Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. (2022): 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
MLA KOÇ NURGÜN Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. , 2022, ss.23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
AMA KOÇ N Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. . 2022; 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
Vancouver KOÇ N Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. . 2022; 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
IEEE KOÇ N "Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek." , ss.23 - 63, 2022. 10.5281/zenodo.6526358
ISNAD KOÇ, NURGÜN. "Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek". (2022), 23-63. https://doi.org/10.5281/zenodo.6526358
APA KOÇ N (2022). Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 17(33), 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
Chicago KOÇ NURGÜN Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 17, no.33 (2022): 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
MLA KOÇ NURGÜN Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, vol.17, no.33, 2022, ss.23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
AMA KOÇ N Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2022; 17(33): 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
Vancouver KOÇ N Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2022; 17(33): 23 - 63. 10.5281/zenodo.6526358
IEEE KOÇ N "Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek." Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 17, ss.23 - 63, 2022. 10.5281/zenodo.6526358
ISNAD KOÇ, NURGÜN. "Milli Türk Talebe Birliği: Bir Öğrenci Yapılanması ve Necip Fazıl Kısakürek". Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 17/33 (2022), 23-63. https://doi.org/10.5281/zenodo.6526358