TY  - JOUR
TI  - II.DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN KARADENİZ’DE UÇAK GEMİSİ İNŞA PROGRAMI: BOĞAZLAR VE SICAK DENİZ AKDENİZ POLİTİKASI
AB  - Çarlık Rusyası güneye geniĢleme politikasında kademeli bir anlayıĢla hareket ederek önce Karadeniz kıyısında müstahkem mevkiler elde etmiĢ, daha sonra Türk Boğazları geçiĢ rejimi zorlanarak sıcak denizler Ege ve Akdeniz‟e eriĢilip doğal yaĢam alanı kabul edilen bu bölgelerde güç merkezleri oluĢturulmaya çalıĢılmıĢtır. Avrupa güç dengesi, bu dengeye bağlı Türk Boğazları geçiĢ rejimi Çarlık Rusyası‟nın Akdeniz‟de süreklilik içinde istikrarlı varlık gösterebilme teĢebbüslerini sekteye uğratmıĢtır. II. Dünya SavaĢı sonrasında değiĢen güç dengesi ve yeni koĢulların sağladığı olanaklar Sovyetler‟in tekrar Akdeniz‟e dönmesine imkân sağlamıĢtır. Moskova‟da bu planlamalar yapılırken Batı Bloku‟nun liderliğini üstlenen ABD Altıncı Filo‟yu Doğu Akdeniz‟de görevlendirmiĢtir. Altıncı Filo envanterinde bulunan uçak gemileri Sovyetler‟in Akdeniz‟deki güç mücadelesinde geride kalmasına neden olmuĢ, Pyadyy Eskadra (BeĢinci Filo) kurularak söz konusu eksiklik aĢılmaya çalıĢılmıĢtır. Türk Boğazları geçiĢ rejiminde Montrö tara-fından konulan kısıtlamalar Sovyetler‟in Akdeniz gücünün Ģekillenmesinde karĢılaĢılan diğer problem olmuĢtur. Sovyetler, Soğuk SavaĢ‟ın hemen baĢında baĢlattıkları inĢa programı doğrultusunda çağın gereklerine uygun ürettikleri yeni nesil uçak gemilerini ancak 1970‟li yıllarda kullanıma sokabil-miĢlerdir. Bu dönem Sovyet uçak gemileri Karadeniz kıyısındaki tersanelerde inĢa edildiğinden bu gemilerin Boğazlardan açık denizlere çıkıĢı çokça tartıĢmayı beraberinde getirmiĢtir. Bu çalıĢmada, Akdeniz‟deki güç müca-delesi eĢliğinde geliĢen uçak gemisi inĢa programı ve Türk Boğazları geçiĢ rejimi tartıĢmaları ele alınacaktır.
AU  - köse, ismail
DO  - 10.18220/kid.1103458
PY  - 2022
JO  - Karadeniz İncelemeleri Dergisi
VL  - 16
IS  - 32
SN  - 2146-4642
SP  - 523
EP  - 546
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1116271
ER  -