TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI
Yıl: 2022 Cilt: 8 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 57 - 74 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31765/karen.1071040 İndeks Tarihi: 01-09-2022
TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI
Öz: Trabzon ilinin Klasik Çağ öncesi, Anadolu Arkeolojisinde şimdiye kadar yeterince araştırılmamış bir konudur. Trabzon, Karadeniz kıyılarındaki en önemli yerleşim bölgelerinden biri olmasına karşın Klasik Çağ öncesine ait somut arkeolojik veri oldukça az tespit edilmiştir. Eski kaynaklarda haklarında birtakım bilgiler verilen bölgenin eski halklarının, Klasik Çağ’da Anadolu’nun diğer yerlerine göre daha primitif bir yaşam sürdürdükleri, hatta bunun Roma Çağı için de geçerli olduğu açıktır. Ancak 2018 yılında başlayan Trabzon İli Yüzey Araştırması projesi, bölgenin uzak geçmişini ortaya çıkarmaya ve bölgenin geçmişine dair görüntüsünü değiştirmeye başlamıştır. Araştırmanın üçüncü yılı, ilin batı yarısını oluşturan Maçka, Akçaabat, Düzköy, Tonya, Beşikdüzü ve Şalpazarı ilçelerinde gerçekleştirilmiştir. Eylül 2021 tarihinde 20 gün süren araştırma neticesinde, Paleolitik Çağ’a tarihlendirilen yeni bir mağara ve yontmataş buluntularının saptanması ile birlikte söz konusu dönem için bölgenin artan önemi belgelenmiştir. Bunun yanı sıra ilk defa 2019 yılında saptanan Kalecik Kalesi’nin yeniden incelenmesi ile Doğu Karadeniz Dağları’nın kuzeyinde, Erken Demir Çağı’nda, kuzeydoğu Anadolu ve Kafkasya ile ilişkili daha çok verinin elde edilmesi sağlanmıştır. Önümüzdeki yıllarda devam edecek olan araştırmaların Trabzon ve çevre bölgelerin tarihsel süreç içerisindeki değerinin anlaşılmasına önemli katkılar sunacağı açıktır.
Anahtar Kelime: TRABZON SURVEY PROJECT: PRELIMINARY REPORT OF THE SEASON 2021
Öz: Pre-classical period of Trabzon region has been undervalued in Anatolian Archaeology to date. Although Trabzon is one of the most important settlements on the Black Sea shore, concrete archaeological material dated to pre-classical period has not been recorded. This is also the case for the data about the region in ancient written sources. The local people who were referred in these sources had rather primitive life styles when compared to their contemporaneous populations, in fact, it is obvious that this is the case for the Roman period. However, Trabzon Survey Project started in 2018 has begun to change the picture of the region's remote past. The third season of the survey has been run in Maçka, Akçaabat, Düzköy, Tonya, Beşikdüzü and Şalpazarı which together compose the west half of the region. In these 20 days long season in September 2021 detection of a new cave with the lithic assemblage emphasized the increasing importance of this region in Paleolithic period. Additionally, to the north of Eastern Black Sea mountains, with re-evaluation of Kalecik Castle which was detected in 2019 for the first time, more data has been obtained related to north-east Anatolia and Caucasia in the Early Iron Age. It is evident that continuation of this survey project will contribute to the chronological perspective of the Eastern Black Sea region in Turkey.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Apakidze, Joni (2009), Die Spätbronze- und Früheisenzeit in West- und Zentralkaukasien: Chronologische Studien zur Kolchis-Kultur 1600-700 v.Chr. Rahden/Westfalen: Verlag Marie Leidorf.
- Bordes, François (1961), Typologie du Paléolithique Ancient et moyen. CNRS, Paris. Çalışkan Akgül, Hülya – Kılıç, Sinan – Demirel, Serkan (2019), “Trabzon İli Protohistorik Dönem (Kalkolitik ve Tunç Çağları) Yüzey Araştırması 2018 Yılı Ön Sonuçları”, 37. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2, 17-21 Haziran 2019 Diyarbakır, 253-276.
- Çalışkan Akgül, Hülya – Kılıç, Sinan – Demirel, Serkan – Yılmaz, Erkan (2019-2020), “Trabzon İli Protohistorik Dönem Yüzey Araştırması–2019”, Türk Eskiçağ Enstitüsü Haberler, 45, 67-73.
- Çalışkan Akgül, Hülya (2020a), “Doğu Karadeniz Dağlarında Erken Demir Çağı Varlığına İlişkin Yeni Buluntular”, Anadolu Araştırmaları, 23, 91-111.
- Çalışkan Akgül, Hülya (2020b), “Sis İçinde Tarih: Trabzon Yüzey Araştırması”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, 73, 70-81.
- Çalışkan Akgül, Hülya ve Dinçer, Berkay (2021), “Koskarlı Cave: The First Late Pleistocene/Early Holocene Site in the Eastern Black Sea Region of Turkey”, Archaeological Research in Asia, 27. https://doi.org/10.1016/j.ara.2021.100306.
- Çiğdem, Süleyman (2005), “Gümüşhane/Şiran-Kadıçayırı Kaya Mezarı”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5/35, 97-104.
- Çiğdem, Süleyman ve Öztürk, Nurettin (2006), “Gümüşhane/Şiran-Araköy Kaya Mezarı Kompleksi”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 121, 31-38.
- Dolukhanov, Pavel M. (1997), “Prehistoric Rock-Shelters in Northeastern Turkey”, Anatolian Studies, 13, 17.
- French, David H. (2016), Roman Roads & Milestones of Asia Minor: Vol. 4 The Roads. Fasc. 4.1 Notes On The Itineraria, British Institute at Ankara Electronic Monograph 10.
- Golovanova, Liubov V. ve Doronichev, Vladimir B. (2003), “The Middle Paleolithic of the Caucasus”, Journal of World Prehistory, 17/1, 71-140.
- Golovanova, Liubov V. ve Doronichev, Vladimir B. (2020), Environment, Culture and Subsistence of Humans in the Caucasus between 40,000 and 10,000 Years Ago, Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
- İlgezdi Bertram, Gülçin ve Bertram, Jan K. (2013), “Udabno – Eine erste Zusammenfassun der Ausbgrabungs- und Prospektionsergebnisse nach Abschluss der Feldarbeiten”, Austausch und Kulturkontakt im Südkaukasus und seinen angrenzenden Regionen in der Spätbronze-/Früheisenzeit (ed. Mehnert, A., G. Mehnert, S. Reinhold), Langenweissbach: Beier&Beran, 87-121.
- Inizan, Marie Louise - Reduron Ballinger, Michele - Roche, Helene - Tixier, Jacques (1999), Technology and Terminology of Knapped Stone, Nanterre: CREP.
- Kılıç, Sinan (2016), “Liviopilis’den Şarlı’ya Beşikdüzü’nün Tarihi Coğrafyası”, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 20, 9-44.
- Kılıç, Sinan (2017), “Ağasar Vadisi ve Çevresindeki Arkeolojik Kalıntılar”, Şalpazararı Tarih-Kültür-İnsan, (Ed. Veysel Usta), Trabzon: Serander Yayınları, 335-360.
- Köroğlu, Kemalettin (2008), “Urartu Kaya Mezar Geleneği ve Doğu Anadolu'daki Tek Odalı Kaya Mezarlarının Kökeni”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 127, 21-38.
- Mcconchie, Matasha (2004), Archaeology at the North-East Anatolian Frontier, V: Iron Technology and Iron-Making Communities of the First Millenium BC. Ancient Near Eastern Studies, Supplement 13, Louvain: Peeters.
- Miller, Konrad (1916), Itineraria Romana: Römische Reisewege an der Hand der Tabula Peutingeriana, Verlegt Von Strecker Und Schröder In Stuttgart.
- Sümerkan, M. Reşat ve Okman, İ. (1999), Kültür Varlıklarıyla Trabzon, 1, Trabzon: Trabzon Valiliği Yayını.
- Şenyurt, S. Yücel (2005), Büyükardıç. Doğu Anadolu’da Bir Erken Demir Çağı Tepe Yerleşkesi, Ankara: Gazi Üniversitesi Yayını.
- Tylecote, R. F. (1981), “Iron Sands from the Black Sea”, Anatolian Studies, 31, 137-139.
- Wagner, Günther - Öztunalı, Önder - Eibner, Clemens (1989), “Early Copper in Anatolia: Archaeometallurgical Field Evidence”, Old World Archaeometallurg, Der Anschnitt Beiheft, 7, Bochum Deutsches Bergbau-Museums, 299-306.
| APA | Çalışkan Akgül H, Kılıç S, DEMIREL S, Yılmaz E (2022). TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. , 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| Chicago | Çalışkan Akgül Hülya,Kılıç Sinan,DEMIREL SERKAN,Yılmaz Erkan TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. (2022): 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| MLA | Çalışkan Akgül Hülya,Kılıç Sinan,DEMIREL SERKAN,Yılmaz Erkan TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. , 2022, ss.57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| AMA | Çalışkan Akgül H,Kılıç S,DEMIREL S,Yılmaz E TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. . 2022; 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| Vancouver | Çalışkan Akgül H,Kılıç S,DEMIREL S,Yılmaz E TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. . 2022; 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| IEEE | Çalışkan Akgül H,Kılıç S,DEMIREL S,Yılmaz E "TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI." , ss.57 - 74, 2022. 10.31765/karen.1071040 |
| ISNAD | Çalışkan Akgül, Hülya vd. "TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI". (2022), 57-74. https://doi.org/10.31765/karen.1071040 |
| APA | Çalışkan Akgül H, Kılıç S, DEMIREL S, Yılmaz E (2022). TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 8(14), 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| Chicago | Çalışkan Akgül Hülya,Kılıç Sinan,DEMIREL SERKAN,Yılmaz Erkan TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 8, no.14 (2022): 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| MLA | Çalışkan Akgül Hülya,Kılıç Sinan,DEMIREL SERKAN,Yılmaz Erkan TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.8, no.14, 2022, ss.57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| AMA | Çalışkan Akgül H,Kılıç S,DEMIREL S,Yılmaz E TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2022; 8(14): 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| Vancouver | Çalışkan Akgül H,Kılıç S,DEMIREL S,Yılmaz E TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2022; 8(14): 57 - 74. 10.31765/karen.1071040 |
| IEEE | Çalışkan Akgül H,Kılıç S,DEMIREL S,Yılmaz E "TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI." Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 8, ss.57 - 74, 2022. 10.31765/karen.1071040 |
| ISNAD | Çalışkan Akgül, Hülya vd. "TRABZON İLİ YÜZEY ARAŞTIRMASI 2021 YILI ÖN SONUÇLARI". Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 8/14 (2022), 57-74. https://doi.org/10.31765/karen.1071040 |
