TY  - JOUR
TI  - ÖRGÜN EĞİTİM EŞLİĞİNDE HAFIZLIK DENEYİMİNE DAİR NİTEL BİR ARAŞTIRMA: İLK EMİR KOLEJİ ÖRNEĞİ
AB  - Kur’an-ı Kerîm’e iman edenlerin, onun doğru okunması, anlaşılması ve nesilden nesile aktarılarak muhafaza edilmesi konusunda önemli sorumlulukları vardır. Bu sorumlulukları yerine getirmek, Allah’a ve O’nun Peygamberine (s.a.s.) olan sadakatin önemli bir göstergesidir. Zira Allah ve Rasûlü (s.a.s.) tarafından bize tevdi edilen kutsal emanetlerin başında Kur’an-ı Kerim gelmekte; bu kutsal emanetin hem lafzını (elfâz) hem de manasını (ahkâm) Hz. Muhammed’in (s.a.s.) tilavetine ve sünnetine uygun bir şekilde muhafaza etmek için gayret göstermek ise bizim imanî mesuliyetimizin önemli bir yekûnunu teşkil etmektedir. Bu emaneti en güzel şekilde muhafaza etmenin yolu; onun selîm bir akla, keskin bir zekâya, sağlam bir hafızaya ve örnek bir ahlaka sahip nesiller vasıtasıyla bizden sonraki kuşaklara intikalini sağlamaktır. Bu intikalin asırlardır en müşahhas ve en mübarek yolu ise hiç kuşkusuz hafızlıktır. Hz. Peygamber’in (s.a.s.) üstün gayreti, örnek eğitimciliği ve müminleri teşvik eden yönlendirmeleri neticesinde hafızlık, Kur’an-ı Kerim’in nüzulünden itibaren tarihin her döneminde İslam toplumunun ilgisine mazhar olmuş; bu mazhariyetin bir tecellisi olarak mescit, cami, medrese, Ribât, Dârülkurrâ ve Dârülhuffâz gibi çeşitli mekânlarda bu ulvî faaliyet asırlar boyu devam ettirilmiştir. Ülkemizde ise hafızlık müessesesi denildiğinde ilk akla gelen kurum, bu çalışmayı uzun yıllardır Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde deruhte eden Kur’an Kurslarıdır. Son yıllarda, Kur’an Kurslarının bu alandaki misyonu devam etmekle birlikte, çeşitli dinî/ilmî/pedagojik/sosyolojik değişimler, gelişimler veya gerekçeler neticesinde hafızlık müessesesi bazı İmam Hatip Liselerinin, İlahiyat Fakültelerinin, resmî veya özel proje okullarının da ilgi alanına girmiştir. İlkokuldaki eğitimin ardından başlanılan ve Kur’an Kurslarının müfredatından bağımsız olarak yürütülen bu tür hafızlık projelerinin temel özelliği ise örgün eğitim eşliğinde devam ettirilmeleridir. Bu tür projeleri icra eden okullar, öğrencilerin sene kaybına ve örgün eğitimden uzaklaşmalarına yol açmadıkları düşüncesiyle veliler ve öğrenciler nezdinde ilgi görmekte; medeniyetimizde “zülcenâhayn” (çift kanatlı) diye tavsif edilen hem bilimsel alanda hem de dinî alanda donanımlı bireylerin yetişmesine vesile olacağı temennisiyle eğitimin çeşitli paydaşlarınca hüsn-i kabule mazhar olmaktadır. Zira bu tür projeler, muhatapları tarafından, kelâmî nitelikteki Kur’an ayetleri ile kevnî nitelikteki kâinat ayetlerinin eşzamanlı olarak okunmasının, öğrenilmesinin, anlaşılmasının ve tefekkür edilmesinin önemli bir fırsatı olarak görülmekte; aynı zamanda da tarihimizdeki Enderûn usulü eğitimin, günümüz şartları çerçevesinde yeniden ihyası olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, medeniyetimizdeki Enderun usulü eğitim sisteminden ilham alınarak hayata geçirilen özel bir okuldaki (İlk Emir Koleji) üstün zekâlı/yetenekli öğrencilere yönelik hafızlık projesine dair nitel bir araştırmanın sonuçları paylaşılacaktır. Söz konusu okul, hem dinî/uhrevî hem de fennî/dünyevî sahada donanımlı din ve bilim insanlarının yetişmesine katkı sağlamak amacıyla 2014 yılında İstanbul’un Avrupa yakasında özel okul (kolej) statüsünde eğitim öğretim faaliyetine başlamış; fennî, beşerî, sosyal, lügavî ve İslamî ilimler gibi geniş yelpazeye sahip bir program uygulayarak 2021 yılında ilk mezunlarını vermiştir. Okulun kuruluş aşamasında belirlediği hedeflerden birisi de çatısı altında eğitim gören tüm öğrencilerin hafızlık projesine dâhil olmalarıdır. Bu sebeple çalışmamızda, bir taraftan okulun bidayetinden nihayetine kadar hafızlık projesine dâhil olan öğrencilerin cevaplandırdığı anket sorularının içeriği, diğer taraftan da yedi yıl boyunca söz konusu proje okulunda her hafta bizzat derslere iştirak edilerek tarafımızca gerçekleştirilen katılımcı gözlem sonucu elde ettiğimiz kanaatlerin paylaşılması söz konusu olacaktır. Paylaşılan bu sonuçlar içerik analizine tabi tutularak değerlendirilecek ve bu tür projelere ilgi duyan eğitimin tüm paydaşlarının istifadesine sunulacaktır. Araştırmada elde edilen verilerin ileride bu alanda yatırım yapmak isteyen kimselere önemli doneler sunacağı kanaatindeyiz. Zira yedi yıldır üzerinde bilfiil gözlem yaptığımız bu proje, -özel teşebbüs anlamında- alanın ilklerinden olup hafızlığın okul dersleriyle birlikte yürütülmesi sürecinde karşılaşılabilecek problemlerin projenin muhataplarınca önceden görülmesine ve hazırlıkların buna uygun şekilde yapılmasına katkı sağlayacaktır. Aynı zamanda bu çalışma, ülkemizde günden güne talep gören örgün eğitim eşliğinde hafızlık çalışmalarına da ışık tutacak niteliktedir.
AU  - TUNCEL, Emrullah
DO  - 10.46353/k7auifd.994539
PY  - 2022
JO  - Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
VL  - 9
IS  - 1
SN  - 2148-7634
SP  - 233
EP  - 261
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1118328
ER  -