TY  - JOUR
TI  - TOBB ETÜ Hastanesi Çalışanlarında Üç Doz CoronaVac ile İki Doz CoronaVac ve Bir Doz Comirnaty Aşısı Sonrası Humoral ve Hücresel İmmünite Düzeylerinin İncelenmesi
AB  - koronavirüs hastalığı 2019 [coronavirus disease 2019 (coVid-19)] pandemisi dünyada hala yeni varyantlarla pikler yaparak sürmektedir. coVid-19 ile başa çıkmak için aşılama şu anda tek koruyucu unsurdur. Türkiye’de aşılama 13 ocak 2021 tarihinde öncelikle sağlık çalışanlarında coronaVac (Sino- vac Biotech, Çin Halk cumhuriyeti) aşısı ile başlamış, Temmuz 2021 tarihinde coronaVac ve comir- naty (Pfizer Biontech, Almanya) aşısı ile pekiştirme dozları yapılmıştır. Bu çalışmada, ToBB ETü Hastanesi çalışanlarında üçüncü doz aşılamadan sonraki 2.5-3.5 ay sonunda kesitsel olarak humoral ve hücresel bağışıklık düzeylerinin saptanması ve etkili faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ToBB ETü Hastanesi çalışanlarından üçüncü dozunu coronaVac aşısı ile olan 40, comirnaty aşısı ile olan 60 kişi- nin alınması G*Power analizi ile uygun bulunmuş, comirnaty aşısı olan 223 kişiden 60’ı rastgele ola- rak seçilmiş, yaş ve cinsiyet benzerliği dikkate alınmıştır. Araştırmaya daha önce coVid-19 hastalığını geçiren ya da polimeraz zincir reaksiyonu [polymerase chain reaction (Pcr)] pozitifliği olan kişiler da- hil edilmemiştir. kan örnekleri 18-22 Ekim 2021 tarihi arasında alındıktan sonra humoral bağışıklık için şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüs-2 [severe acute respiratory syndrome coronavirus-2 (SArS-coV-2)] immünglobulin G düzeyi kemilüminesans İmmünoassay yöntemi ile Beckman-Access (Beckman coulter inc., cA, ABd) cihazında, hücresel bağışıklık için ise T-spot testi ile (T-SPoT. coVid SArS-coV-2 testi-oxford immunotec, Singapur) çalışılmıştır. Ayrıca katılımcılardan demografik veriler, alışkanlıklar, kilo, boy gibi bilgiler, aşı tercih nedenleri, aşı sonrası yan etkiler veri toplama formu aracılı- ğıyla elde edilmiştir. Verilerin toplanması 29 kasım 2021’de tamamlanmıştır. Sonuçta, üçüncü doz aşısı- nı comirnaty ve coronaVac ile olan sağlık çalışanlarında; üç dozunu coronaVac ile olanların %25’inde humoral bağışıklık varken, iki doz coronaVac ve bir doz comirnaty aşısı olan heterojen aşı grubunda humoral bağışıklık %93.3 bulunmuştur (p< 0.05). Hücresel bağışıklık heterolog aşı olanlarda aynı aşı ile üç dozunu tamamlayanlardan yüksek (%88.3, %70) bulunmuştur (p< 0.05). Humoral bağışıklığı nega- tif bulunanlarda üçüncü dozunu comirnaty aşısı olanların %75’inde, coronaVac olanların %63.3’ünde hücresel bağışıklığın olduğu saptanmıştır. Bağışıklık düzeyi ile yaş, cinsiyet ve vücut kitle indeksi (Vkİ) arasında ilişki bulunmazken kronik hastalığı olanlarda her iki bağışıklık düzeyi düşük bulunmuştur. katılımcılar arasında hekimler %71.4 oranında üçüncü doz comirnaty aşısı tercih etmiş, çalışma yerine göre ise laboratuvar çalışanları %80 oranında bu aşıyı tercih etmiştir. üçüncü doz aşı tercih nedenlerinde %55 oranında aynı aşı ile devam etme, daha az yan etki yaşama nedeni belirtilirken, %44 oranında daha fazla bağışıklık sağlaması ve %9 oranında yurtdışına çıkmaya engel olmaması belirtilmiştir. üçüncü doz aşıdan sonra yan etki görülme sıklığı comirnaty aşısı olanlarda %53 oranı ile coronaVac olanlardan (%35) fazla bulunmuştur. Bu verilere dayanılarak, aşılama stratejilerinde heterolog aşılamanın tercih edilmesi ve pandemi kontrol sürecinde aşılamaya karar oluşturmak için hücresel bağışıklık düzeylerinin bilinmesinin önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Bu konuda daha geniş kapsamlı, humoral ve özellikle hücresel bağı- şıklığın ne kadar sürdüğüne ilişkin izleme dayanan çalışmalara gereksinim bulunmaktadır.
AU  - YÜCEL, Aynur
AU  - ARDICOGLU AKISIN, N. YASEMIN
AU  - göçmen, julide sedef
AU  - Özyurda, Ferda
AU  - Özkan, Yasemin
AU  - Mert, Tugba
AU  - POYRAZ, BARIS MUSTAFA
AU  - akar, nejat
AU  - Turan, Mustafa
DO  - 10.5578/mb.20229702
PY  - 2022
JO  - Mikrobiyoloji Bülteni
VL  - 56
IS  - 3
SN  - 0374-9096
SP  - 387
EP  - 403
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1119165
ER  -