Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği
Yıl: 2022 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 396 - 407 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21324/dacd.977594 İndeks Tarihi: 08-09-2022
Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği
Öz: 24 Ağustos 2015 tarihinde meydana gelen Hopa sel afeti, maddi kayıpların yanı sıra çok sayıda yaralanmaya, 3 kişinin sel sularında kaybolmasına ve 8 kişinin de hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Afet meydana geldiğinde medikal kurtarma ekipleri afet sahasına ulaşana kadar afetzedeler kendi imkânları ile baş etmek durumundadır. Bu noktadan hareketle çalışmamızda, Hopa sel afetinde acil sağlık hizmetlerinin organizasyonu, organizasyonda ortaya çıkan sorunların tespit edilmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Hopa sel afetinde görev almış, Ulusal Medikal Kurtarma Ekip (UMKE) liderlerine yarı yapılandırılmış mülakat tekniği uygulanmıştır. Çalışma verileri incelendiğinde; ekiplerin afet sahasına 3-6 saat aralığında ulaştığı, ilk kurtarma işleminin afetzedeler tarafından gerçekleştirildiği ve yaralıların kendi imkânlarıyla hastaneye ulaştığı belirlenmiştir. Koordinasyon ve uygulama eksikliği ile afetzedelerin su ve yemek ihtiyaçlarının sağlık ekibi tarafından karşılanması isteğinin yönetimsel açıdan sorun oluşturduğu belirlenmiştir. Afette görev alan ekip sayısının yeterli olduğu, araç-gereç ve tıbbi lojistiğin yeterince sağlandığı, ekiplerin canla başla ve uyum içinde çalıştığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Organization of Emergency Health Services and Problems in Flood Disasters: The Case of Hopa
Öz: The Hopa flood disaster that occurred on August 24, 2015, caused many injuries, 3 people were lost in the flood waters and 8 people lost their lives in addition to financial losses. When the disaster occurs, the victims have to cope with their own means until the medical rescue teams reach the disaster area. From this point of view, in our study, it is aimed to organize the emergency health services in the Hopa flood disaster, to identify and evaluate the problems that arise in the organization. Qualitative research method was used in the study. Semi-structured interview technique was applied to the leaders of the National Medical Rescue Team (UMKE) who took part in the Hopa flood disaster. When the study data is examined, it was determined that the teams reached the disaster area within 3-6 hours, the first rescue operation was carried out by the disaster victims and the injured reached the hospital by their own means. It has been determined that the lack of coordination and practice and the desire to meet the water and food needs of the disaster victims by the health team create administrative problems. It has been determined that the number of teams involved in the disaster is sufficient, equipment and medical logistics are adequately provided, and the teams work hard and in harmony.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ababa A., (2002), Disasters and emergencies definitions, training package. WHO/EHA Panafrican Emergency Training Centre, http://apps.who.int/disasters/repo/7656.pdf, [Erişim 26 Temmuz 2021].
- AFAD (2021a), Bartın, Kastamonu ve Sinop’ta meydana gelen yağışlar, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/bartin-kastamonu-ve-sinopta-meydana-gelen-yagislar, [Erişim 14 Ekim 2021].
- AFAD (2021b), Van Depremi, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/tr/2383/2011- Van-Depremi-Raporu-Mudahale-Iyilestirme-ve-Sosyoekonomik-degerlendirme, [Erişim 27 Temmuz 2021].
- AFAD (2021c), Bartın, Kastamonu ve Sinop’ta Meydana Gelen Yağışlar Hakkında - 21.00, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/bartin-kastamonu-ve-sinopta-meydana-gelen-yagislarhakkinda---2100, [Erişim 14 Ekim 2021].
- Akyel R., (2007), Afet Yönetim Sistemi: Türk afet yönetiminde karşılaşılan sorunların tespit ve çözümüne ilişkin bir araştırma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Al Qundus J., Dabbour K., Gupta S., Meissonier R., Paschke A., (2020), Wireless sensor network for AI-based flood disaster detection, Annals of Operations Research, 2020, doi: 10.1007/s10479-020-03754-x.
- Amato A., Gabrielli F., Spinozzi F., Magi Galluzzi L., Balducci S., Beolchini F., (2020), Disaster waste management after flood events, Journal of Flood Risk Management, 13(S1), e12566, doi: 10.1111/jfr3.12566.
- Arslan Ü., Şahinöz T., Kaya M., (2007), Afetlerde sağlık organizasyonu çalışmaları, TMMOB Afet Sempozyumu, 05 - 07 Aralık, Ankara, ss. 467-471.
- Bayrakdar C., Döker M.F., Keserci F., (2020), Polyelerde hatalı arazi kullanımların sebep olduğu afetlere bir örnek: 31 Ocak 2019 Kayaköy Polyesi taşkını, Coğrafya Dergisi, 41(2020), 109-128.
- Below R., Wirtz A., Guha-Sapir D., (2009), Disaster Category Classification And Peril Terminology For Operational Purposes, Common Accord Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED) and Munich Reinsurance Company, 264. https://www.cred.be/downloadFile.php?file=sites/default/files/DisCatClass_264.pdf, [Erişim 18 Temmuz 2022].
- Benli K., Özçelik C., (2020), 22-23 Eylül 2015 Bodrum sel felaketi, Teknik Dergi, 31(3), 10013-10032.
- Bulat Y., (2014), Afet ve olağandışı durumlara yönelik mevcut sağlık hizmetleri yönetim politikasının değerlendirilmesi ve bir model önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
- CRED, (2016), Poverty and Death: Disaster Mortality 1996-2015, The Centre for Research on the Epidemiology of Disasters, Brussels, Belgium, 1-20. https://www.preventionweb.net/files/50589_creddisastermortalityallfinalpdf.pdf, [Erişim 18 Temmuz 2022].
- Çakmak H., Aydın Er R., Öz Y.C., Aker A.T., (2010), Kocaeli ili 112 acil yardım birimlerinde çalışan personelin Marmara depreminden etkilenme ve olası afetlere hazırlık durumlarının saptanması, Akademik Acil Tıp Dergisi, 9(2), 83-88.
- Çelebi İ., (2016), Çanakkale 112 acil sağlık hizmetleri istasyonlarında görev yapan sağlık çalışanlarının şiddetle karşılaşma durumu ve bu durumun tükenmişlik sendromu üzerine etkisi, Hastane Öncesi Dergisi, 1(2), 1-13.
- Çelik S., Bölük E., Akbaş A.İ., Deniz A., (2017), İklim değişiyor, hava olayları sertleşiyor, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, https://212.175.180.11/FILES/genel/makale/iklimdegisiyor.pdf, [Erişim 27 Temmuz 2021].
- Çinar İ., Kavlak O., (2009), İzmir ilinde çalışan ambulans ve acil bakım teknikerlerinde iş doyumunun ve buna etki eden faktörlerin incelenmesi, Akademik Acil Tıp Dergisi, 8(3), 33-37.
- Debby G., Vos F., Below R., Ponserre S., (2012), Annual Disaster Statistical Review 2011, https://www.preventionweb.net/files/ 27782_adsr2011.pdf, [Erişim 26 Temmuz 2021].
- DSİ, (2021), İşletmedeki Tesisler, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 26. Bölge Müdürlüğü, Artvin, https://bolge26.dsi.gov.tr/Sayfa/ Detay/930, [Erişim 13 Temmuz 2021].
- EM-DAT, (2021), Emdat Public Data, EM-DAT The International Disaster Database, https://public.emdat.be/data, [Erişim 12 Temmuz 2021].
- EM-DAT (2021), Guidelines, EM-DAT The International Disaster Database, https://www.emdat.be/guidelines, [Erişim 7 Mayıs 2021].
- Ekinci R., Büyüksaraç A., Ekinci Y.L., Işık E., (2020), Bitlis ilinin doğal afet çeşitliliğinin değerlendirilmesi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6(1), 1-11.
- Ekşi A., (2015), Kitlesel Olaylarda Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Yönetimi, Üçüncü Baskı, Kitapana Yayınevi, İzmir.
- Ergünay O., Özmen B., (2013), Afet yönetimim açısından Van depreminden elde edilen dersler, 2. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 25-27 Eylül, Antakya, Hatay, ss.1-8.
- Ertan C., Akgün F. S., Yücel N., (2010), Bir Üniversite Hastanesi Acil Servisine Yapılan Sevklerin İncelenmesi, Türkiye Acil Tıp Dergisi, 10(2), 65-70.
- Eryılmaz M., Dizer U., (2007), Afet Tıbbı, Cilt-I, Ünsal Yayınları, Ankara.
- Eryiğit U., Saraç E., Sayar S., Yetim Ö., Furuncu H., Ocak Z., Balcı Z., Çakıroğlu E., (2012), UMKE ve Trabzon UMKE’nin Van Erçiş depremindeki çalışmaları, The Journal of Academic Emergency Medicine, 11(1), 55-60.
- Iqbal Q., Mehler K., Yıldırım M.B., (2007), Comparison of disaster logistics planning and execution for 2005 hurricane season, InTrans Project Reports, https://core.ac.uk/download/pdf/38938843.pdf, [Erişim 7 Mayıs 2021].
- Işık F., Bahadır M., Zeybek H.İ., Çağlak S., (2020), Karadere çayı taşkını (Araklı-Trabzon), Mavi Atlas, 8(2), 526 - 547.
- İbiş E., Kesgin B., (2014), Türkiye’de sosyal hizmet ve medikal kurtarma açısından Yalova, Van ve Simav depremlerinin incelenmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, 225-234.
- İSO, (2008), Sanayide afet ve acil durum yönetim rehberi, İstanbul Sanayi Odası Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul.
- Karabıyık F., (2010), Sağlık afet yönetiminde planlama ve risk analizleri, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
- MGM, (2021), Anasayfa, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, https://mgm.gov.tr/, [Erişim 14 Ekim 2021].
- Özalp D., (2009), Dere taşkın risk haritalarının CBS kullanılarak oluşturulması ve CBS ile taşkın risk analizi, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Özey R., (2006), Afetler coğrafyası, Aktif Yayınevi, İstanbul.
- Shaluf I.M., (2007), Disaster types, Disaster Prevention and Management: An International Journal, 16(5), 704- 717.
- Strömberg D., (2007), Natural disaster, economic development and humanitarian aid, Journal of Economic Perspectives, 21(3), 199- 222.
- TAMP (2022), Türkiye Afete Müdahale Planı, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2419/files/Afet_Mud_Pl_ResmiG_ 20122013.pdf, [Erişim 18 Temmuz 2022].
- UN (1992), Internationally Agreed Glossary of Basic Terms Related to Disaster Management, United Nations Department of humanitarian affairs, Geneva, 81ss.
- URL-1 (2021), Coğrafi Durumu Hopa’nın Coğrafi Yapısı, T.C. Hopa Kaymakamlığı, http://www.hopa.gov.tr/cografi-durumu, [Erişim 13 Temmuz 2021]
- URL-2 (2021), Climate Hopa (Turkey), Climate Data, https://en.climate-data.org/asia/turkey/artvin/hopa-8540/, [Erişim 13 Temmuz 2021].
- URL-3 (2010), Sağlık Bakanlığı, https://acilafet.saglik.gov.tr/Eklenti/2506/0/umke-yonergesipdf.pdf?_tag1=D75C843CA5310B2F 69AA854933F6EB1928D0FF5A, [Erişim 10 Ekim 2021].
- URL-4 (2021), Ameliyathaneler sevkleri bitirdi, Medimagazin, https://www.medimagazin.com.tr/medimagazin/tr-gonulluler-ordusu umke-676-564-10873.html, [Erişim 27 Temmuz 2021].
- URL-5 (2021), Gönüllü kahramanlar, Karadeniz’in Sesi, https://www.karadenizinsesi.com.tr/gonullu-kahramanlar-roportaj,23.html, [Erişim 27 Temmuz 2021].
- URL-6 (2021), Sağlık Bakanlığı 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Gelişmiş Ülkelere Ulaştı, Medya 24, https://www.medya-24.com/haber saglIk-bakanlIgI-112-acil-saglIk-hizmetlerinde-gelismis-ulkelere-ulastI-19566.html, [Erişim 14 Ekim 2021].
- Usta G., Torpuş K., Küçük U., (2017), Afetlerde START Triaj Skalası, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 3(2), 70-76.
- Usta M., Usta G., (2021), Biological disasters and some prevention method samples in Turkey, Ecological Life Sciences, 16(1), 25-39.
- Ünal Y., Işık E., Şahin S., Yeşil S.T., (2017), Sağlık afet çalışanlarının depremlere ilişkin bireysel hazırlık düzeylerinin değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) derneği örneği, DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 31(2), 71-80.
- Yavuz Özalp A., Akıncı H., Temuçin Kılıçer S., (2013), Artvin ili arazisinin topografik ve bazı fiziksel özelliklerinin tespiti ve bu özelliklerin arazi örtüsü ile ilişkisinin incelenmesi, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(2), 292-309.
- Yılmaz A., (2003), Türk kamu yönetiminin sorun alanlarından biri olarak afet yönetimi, Pegem-A Yayıncılık, Ankara.
- Yılmaz C., Kaya M., (2020), Şehir coğrafyası ve afet yönetimi bağlamında Samsun-Atakum sel ve taşkınları, Doğu Coğrafya Dergisi, 25(44), 31-46.
- Yılmaz G., Usta G., (2019), Artvin ili Hopa sel afetinin afet yönetimi açısından etkinliğinin değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 1124-1132.
- Yılmaz G., Usta G., Torpuş K., (2019), Artvin İtfaiye Müdürlüğü’nün 2008-2017 yılları arasında müdahale ettiği köy yangınları üzerine bir inceleme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1904-1910.
- Yüzer H. A., (2017), Doğal Afetlerde Gönüllü Sağlık Yardım Örgütleri ve Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Örneği Edirne, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
| APA | TORPUS K, Bostan S (2022). Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. , 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| Chicago | TORPUS KEMAL,Bostan Sedat Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. (2022): 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| MLA | TORPUS KEMAL,Bostan Sedat Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. , 2022, ss.396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| AMA | TORPUS K,Bostan S Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. . 2022; 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| Vancouver | TORPUS K,Bostan S Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. . 2022; 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| IEEE | TORPUS K,Bostan S "Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği." , ss.396 - 407, 2022. 10.21324/dacd.977594 |
| ISNAD | TORPUS, KEMAL - Bostan, Sedat. "Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği". (2022), 396-407. https://doi.org/10.21324/dacd.977594 |
| APA | TORPUS K, Bostan S (2022). Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 8(2), 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| Chicago | TORPUS KEMAL,Bostan Sedat Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 8, no.2 (2022): 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| MLA | TORPUS KEMAL,Bostan Sedat Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, vol.8, no.2, 2022, ss.396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| AMA | TORPUS K,Bostan S Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2022; 8(2): 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| Vancouver | TORPUS K,Bostan S Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2022; 8(2): 396 - 407. 10.21324/dacd.977594 |
| IEEE | TORPUS K,Bostan S "Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği." Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 8, ss.396 - 407, 2022. 10.21324/dacd.977594 |
| ISNAD | TORPUS, KEMAL - Bostan, Sedat. "Sel Afetlerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu ve Yaşanan Sorunlar: Hopa Örneği". Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 8/2 (2022), 396-407. https://doi.org/10.21324/dacd.977594 |
