COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Yıl: 2022 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 197 - 212 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5455/kpd.26024438m000068 İndeks Tarihi: 08-09-2022
COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Öz: COVID-19 pandemi döneminde, pandemiye ilişkin stresi değerlendirebilmek için bazı ölçüm araçları geliştirilmiştir. Bu ölçüm araçlarından biri de bu hastalığa yönelik stresi, çok yönlü bir biçimde değerlendirebilen COVID-19 Stres Ölçeğidir. Mevcut çalışmanın amacı COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıdır. Araştırmaya yaşları 18-60 aralığında değişen toplamda 180 kişi katılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini inceleyebilmek için açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı (DFA) faktör analizleri yürütülmüştür ve ölçüt bağıntılı geçerlik kapsamında benzer konulu ölçeklerle (COVID-19 Korkusu Ölçeği, Koronavirüs Anksiyete Ölçeği, Warwick Edinburg Mental İyi Oluş Ölçeği ve Vancouver Obsesif Kompulsif Ölçeği) korelasyonuna bakılmıştır. Analizler sonucu, orijinal formunda beş faktörlü yapıda olan ölçeğin, ülkemizde altı faktörlü (tehdit/tehlike, sosyoekonomik sonuçlar, yabancı korkusu, kontaminasyon, travmatik stres ve kompulsif kontrol) bir yapısı olduğu dikkat çekmektedir. Ayrıca ölçek maddelerine ilişkin faktör yüklerinin .35 ile .90 arasında değiştiği, ölçüt bağıntılı geçerliğin ise kabul edilebilir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ölçek, benzer ölçüm araçları ile ilişkilidir. Ölçeğin güvenirliğini değerlendirmek için hesaplanan iç tutarlılık katsayısına göre ise tüm ölçek için Cronbach alfa güvenirlik katsayısı .97 iken, alt boyutlar için bu değerler .89 ile .96 arasında değişmektedir. Ölçeğe ilişkin madde toplam korelasyonları .63 ile .82 arasında yer almaktadır. Ayrıca ölçeğe ait iki yarı güvenirlik düzeyi de .85 olarak hesaplanmıştır. Bu bulgular, ölçeğin Türkçe formunun COVID-19’a bağlı stresi değerlendirmede güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğunu desteklemektedir. Ölçek, farklı endişe kaynakları temelinde çok yönlü biçimde değerlendirmeye imkân tanıması ve iyi psikometrik özellikler göstermesi açısından ilgili alanyazına önemli katkılar sağlayacaktır.
Anahtar Kelime: Turkish Form of the COVID-19 Stress Scale: Validity and reliability study
Öz: During the COVID-19 pandemic, some measurement tools have been developed to assess pan- demic-related stress. One of these measurement tools is the COVID-19 Stress Scale, which can evaluate the stress related to this disease in a versatile way. In the current study, it was aimed to adapt the COVID-19 Stress Scale into Turkish. In total, 180 people, whose ages ranged from 18 to 60, participated in the study. To examine the construct validity of the scale, exploratory (EFA) and confirmatory (CFA) factor analyses were carried out, and for criterion validity, correlation with similar scales (COVID-19 Fear Scale, Coronavirus Anxiety Scale, Warwick Edinburgh Mental Well-Being Scale, and Vancouver Obsessive Compulsive Inventory) was checked. As a result of the analysis, it is noteworthy that the scale, which was originally a five-factor structure, has a six- factor structure (threat/danger, socioeconomic consequences, xenophobia, contamination, trau- matic stress, and compulsive control) in our country. Also, it was determined that item factor loads ranged between .35 and .90, and the criterion-related validity was at an acceptable level. The scale is associated with similar measurement tools. According to the internal consistency coefficient cal- culated to evaluate the reliability of the scale, the Cronbach's alpha reliability coefficient for the whole scale is .97, while these values vary between .89 and .96 for the sub-dimensions. Item-total correlations are between .63 and .82. In addition, split-half levels of the scale were calculated as .86. These findings support that the Turkish version of the scale is a reliable and valid measurement tool in assessing the stress due to COVID-19. The scale will make important contributions to the related literature in terms of allowing multi-dimensional evaluation on the basis of different sources of anxiety and showing good psychometric properties.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adams, T. G., Kelmendi, B., Brake, C. A., Gruner, P., Ba- dour, C. L., & Pittenger, C. (2018). The role of stress in the pathogenesis and maintenance of obsessive-compul- sive disorder. Chronic Stress, 2, 1-11.
- Altuntaş, O., & Tekeci, Y. (2020). Effect of COVID-19 on perceived stress, coping skills, self-control and self- management skills. https://www.researchsquare.com/ article/rs-48393/v1
- Bridgland, V. M. E., Moeck, E. K., Green, D. M., Swain, T. L., Nayda, D. M., Matson, L. A., Hutchison, N. P., & Takarangi, M. K. T. (2021). Why the COVID-19 pan- demic is a traumatic stressor. Plos one, 16, 1-15.
- Evren, C., Evren, B., Dalbudak, E., Topcu, M., & Kutlu, N. (2020). Measuring anxiety related to COVID-19: A Turkish validation study of the Coronavirus Anxiety Scale. Deaths Studies, 1-7.
- İnözü, M., & Yorulmaz, O. (2013). Vancouver Obsesif- Kompulsif Ölçeği: Türkçe formunun üniversite öğren- cilerinde geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Yazıları, 16(32), 64-72.
- Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103-115.
- Khosravani, V., Asmundson, G., Taylor, S., Sharifi Bastan, F., & Samimi Ardestani, S. M. (2021). The Persian COVID Stress Scales (Persian-CSS) and COVID-19-re- lated stress reactions in patients with obsessive-compul- sive and anxiety disorders. Journal of Obsessive-Com- pulsive and Related Disorders, 28, 1-9.
- Kubb, C., & Foran, H. M. (2020). Measuring COVID-19 related anxiety in parents: Psychometric comparison of four different inventories. JMIR Mental Health, 7, 1-19.
- Lee, S. A. (2020). Coronavirus Anxiety Scale: A brief men- tal health screener for COVID-19 related anxiety. Death Studies, 44(7), 393-401.
- Linde, C. (2020). MHM Coronaedition April 2020. Mental Health Matters, 7, 1.
- Mahamid, F. A., Veronese, G., Bdier, D., & Pancake, R. (2021). Psychometric properties of the COVID Stress Scales (CSS) within Arabic language in a Palestinian context. Current Psychology, 1-10.
- Panchal, N., Kamal, R., Orgera, K., Cox, C., Garfield, R., Hamel, L., & Chidambaram, P. (2020). The implications of COVID-19 for mental health and substance use. Kai- ser Family Foundation. https://abtcounseling.com/wp- content/uploads/2020/09/The-Implications-of-COVID- 19-for-Mental-Health-and-Substance-Use-_-KFF.pdf
- Satici, B., Gocet-Tekin, E., Deniz, M. E., & Satici, S. A. (2020). Adaptation of the Fear of COVID-19 Scale: Its association with psychological distress and life satisfac- tion in Turkey. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-9.
- Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Anı Yayıncılık.
- Seçer, İ., & Ulaş, S. (2020). An investigation of the effect of COVID-19 on OCD in youth in the context of emo- tional reactivity, experiential avoidance, depression and anxiety. International Journal of Mental Healthand Ad- diction, 2, 1-14.
- Segerstrom, S. C., & Miller, G. E. (2004). Psychological stress and the human immune system: A meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychological Bulle- tin, 130, 601-630.
- Taylor, S., Landry, C., Paluszek, M., Fergus, T. A., McKay, D., & Asmundson, G. J. (2020). Development and initial validation of the COVID Stress Scales. Journal of Anx- iety Disorders, 102, 1-7.
- Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
- Weston, R., & Gore Jr, P. A. (2006). A brief guide to struc- tural equation modeling. The Counseling Psycholo- gist, 34(5), 719-751.
| APA | Güçlü A, Yalçınkaya Alkar Ö (2022). COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| Chicago | Güçlü Alperen,Yalçınkaya Alkar Özden COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2022): 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| MLA | Güçlü Alperen,Yalçınkaya Alkar Özden COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2022, ss.197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| AMA | Güçlü A,Yalçınkaya Alkar Ö COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2022; 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| Vancouver | Güçlü A,Yalçınkaya Alkar Ö COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2022; 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| IEEE | Güçlü A,Yalçınkaya Alkar Ö "COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.197 - 212, 2022. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| ISNAD | Güçlü, Alperen - Yalçınkaya Alkar, Özden. "COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2022), 197-212. https://doi.org/10.5455/kpd.26024438m000068 |
| APA | Güçlü A, Yalçınkaya Alkar Ö (2022). COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi, 6(2), 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| Chicago | Güçlü Alperen,Yalçınkaya Alkar Özden COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi 6, no.2 (2022): 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| MLA | Güçlü Alperen,Yalçınkaya Alkar Özden COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi, vol.6, no.2, 2022, ss.197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| AMA | Güçlü A,Yalçınkaya Alkar Ö COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi. 2022; 6(2): 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| Vancouver | Güçlü A,Yalçınkaya Alkar Ö COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi. 2022; 6(2): 197 - 212. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| IEEE | Güçlü A,Yalçınkaya Alkar Ö "COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." Klinik Psikoloji Dergisi, 6, ss.197 - 212, 2022. 10.5455/kpd.26024438m000068 |
| ISNAD | Güçlü, Alperen - Yalçınkaya Alkar, Özden. "COVID-19 Stres Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". Klinik Psikoloji Dergisi 6/2 (2022), 197-212. https://doi.org/10.5455/kpd.26024438m000068 |
