Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği

Naim SAĞLAM (Fırat Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Yetiştiriciliği Bölümü, Elazığ, Türkiye)
Journal of FisheriesSciences.com
103 8
Yıl: 2011 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 15 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği

Öz:
Bu çalışmanın hazırlanması amacıyla en büyük sülük ihracatı potansiyeline sahip olan Samsun ilindeki sulak alanlarda tıbbi sülük toplayanlarla temasa geçildi. Bölgede yer alan bazı sulak alanlara gidilerek ihraç ürünü olan sülüklerden örnekler alındı ve tür teşhisleri yapıldı. Ticari amaçla sülük toplayıcılığı yapanların toplama çalışmaları yerinde incelendi. Ayrıca 1996 yılın-dan günümüze kadarki sülük ihracat kotaları ile son altı yılın sülük ihracat gerçekleşme du-rumu değerlendirildi. Türkiye’nin sulak alanlarından toplanıp ihraç edilen Tıbbi sülüğün son zamanlara kadar tamamen Hirudo medicinalis türünden oluştuğu bilinmekteydi. Fakat Tür-kiye’den ihraç edilen sülüklerin büyük çoğunluğunun toplandığı bölge olan Kızılırmak deltası ve çevresinden elde edilen tıbbi sülüklerin Hirudo verbana türüne ait olduğu görüldü. H. medicinalis ve H. verbana’nın her ikisinin de aynı amaçla, tıbbi sülük olarak kullanıldığı bi-linmektedir. Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmeye (CITES) bağlı olarak, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından tıbbi sülük-lerin ülkemizden ihracatına kota uygulanmaktadır. Bakanlık tarafından 2008 yılında verilmiş olan kotanın (6000 kg) ancak %38.39’luk (2303,5 kg) kısmı ihraç edilebilmiştir. Buna bağlı olarak kotanın dahi doldurulamadığı ve ihraç edilen miktarın her yıl azaldığı görülmektedir. Bu azalma tıbbi sülüklerin (H. medicinalis ve H. verbana) artık sulak alanlarımızdan yeterince çı-karılamadığını ve popülasyonun giderek azaldığını göstermektedir.
Anahtar Kelime: sürdürülebilirlik Hirudo medicinalis tıbbi özellikler sulak alanlar koruma ihracat

Konular: Biyoloji

Protection and sustainability, exportation of some spe-cies of Medicinal Leeches (Hirudo medicinalis L., 1758 and Hirudo verbana Carena, 1820)

Öz:
For this study, leech collectors in Samsun wetland, that has the potential to export the biggest leech, were contacted. Some wetlands in region were visited and export products leech speci-mens were sampled and these samples were identified. Collection activity of commercial leech collectors was investigated in place. In addition, leech export status of last six years together with the export quota from 1996 to the present time was evaluated. In recent years, it was be-lieved that collected and exported medicinal leechs from Turkey's wetlands was only belonging to Hirudo medicinalis species. But, medicinal leech from Kızılırmak delta that are vast major-ity of the leech collected from Turkey was seen to belong to Hirudo verbana species. It is well known that both H. medicinalis and H. verbana are used as medicinal purpose. Medicinal leeches are applied export quotas from our country depending on Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES) by the Ministry of Agriculture and Rural Affairs. Only portion 38.39% (2303.5 kg) of the quota (6000 kg) permitted by the Ministry was able to be exported in 2008 year. As a consequence, it was shown to be not reached the quota and even exported amount of medicinal leech decrease year over year. These decline shows that medicinal leeches (H. medicinalis and H. verbana) collection was no enough and their population decreased for our wetlands.
Anahtar Kelime: wetlands conservation exports sustainability Hirudo medicinalis medicinal properties

Konular: Biyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonim, (1996a). Nesli Tehlikede olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslar arası Tica-retine Ilişkin Sözleşme. pp. 16-115. 20 Hazi-ran 1996 tarih ve 22672 Sayılı Resmi Gazete, Ankara.
  • Anonim, (1996b). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Denizlerde ve Içsularda Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 30/1 Numa-ralı Sirküler. pp. 72. 27 Şubat 1996 Tarih ve 22564 Sayılı Resmi Gazete. (Ayrı basım), Ankara.
  • Anonim, (1996a). Nesli Tehlikede olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslar arası Tica-retine Ilişkin Sözleşme. pp. 16-115. 20 Hazi-ran 1996 tarih ve 22672 Sayılı Resmi Gazete, Ankara.
  • Anonim, (1997). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Denizlerde ve Içsularda Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 31/1 Numa-ralı Sirküler. pp. 62. 09 Mart 1997 Tarih ve 22928 Sayılı Resmi Gazete. (Ayrı basım), Ankara.
  • Anonim, (2004). Samsun İli Çevre Durum Ra-poru, Samsun Valiliği İl Çevre ve Orman Mü-dürlüğü 485 p., Samsun.
  • Artüz, M.L., (1990). The preliminary biological work of catching areas of leeches (Hirudo medicinalis, Linnaeus, 1758) in Turkey Rep. No. Kerevittaş Gıda San. ve Tic A.Ş. , 13 p., İstanbul.
  • Balık, S., Ustaoğlu, M.R., Sarı, H.M., Özdemir Mis, D., Aygen, C., Taşdemir, A., Yıldız, S., Topkara, E.T., Sömek, H., Özbek, M.A.İ., (2006). Bozalan Gölü’nün (Menemen-İzmir) Biyolojik Çeşitliliği Hakkında Bir Ön Araştırma, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Der-gisi, 23: 291-294.
  • Barnes, R.D., (1974). Invertebrate Zoology, W.B. Saunders Company, Philadelphia, Washington.
  • Bat, L., Akbulut, M., Çulha, M., Sezgin, M., (2000). The macrobenthic fauna of Sırakaraağaçlar Stream flowing into the Black Sea at Akliman, Sinop, Turkish Journal Marine Sciences, 6: 71-86.
  • Brown, J.F.A., (1967). Selected Invertebrate Types. John Wiley and Sons. Inc., pp. 271-317, New York. London-Sydney.
  • Çağlar, M., (1973). Omurgasız Hayvanlar, I.Ü. Fen Fak Basımevi, Istanbul.
  • Davıes, R.W., (1991). Annelida, Leeches, Polychaetes and Acanthobdellids. In Ecology and Classification of Nort American Freshwater Invertebrate. pp. 437-479, Alberta.
  • Demirhan, A., (1979). Folklorik tıpta sülük kulla-nımı ve evrimsel gelişimi, İstanbul Üniversi-tesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 42: 523-529.
  • Demirsoy, A., Kasparek, M., Akbulut, A., Durmus, Y., Akbulut, N.E., Calskan, M., (2001). Phenology of the medicinal leech, Hirudo medicinalis L., in north-western Turkey, Hydrobiologia, 462: 19-24. doi:10.1023/A:1013153804463
  • Duran, M., Akyıldız, G.K., Özdemir, A., (2007). Gökpınar Çayı’nın Büyük Omurgasız Faunası ve Su Kalitesinin Değerlendirilmesi, Türk Sucul Yaşam Dergisi, 5: 577-583.
  • Eldor, A., Orevi, M. and Rigbi, M. (1996). The rol of the keech in medical therapeutics, Blood Reviews, 10: 201-209.
  • Geldiay, R., (1949). Çubuk Barajı ve Emir Gölü-nün Makro ve Mikro Faunasının Mukayeseli İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, 2: 106.
  • Geldiay, R. and Tareen, I. U. (1972). Bottom Fa-una of Gölcük Lake. 1. Population Study of Chironomids, Chaoborus and Oligochaeta. Rep. No. Scientific reports of the Faculty of Science, Ege University No:137, 15 p., İzmir.
  • Gülen, D., Altınsaçlı, S., Kubanç, C., Kılıç, M., (1997). Tıbbi sülük başta olmak üzere Türkiye Hirudinea faunasının tespiti. Rep. No. T.C. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü 26 p., Ankara
  • Halton, C.M., (1989). Those Amazing Leeches, Dillon Press. Inc., Minneapolis, Minnesota.
  • Kaestner, A., (1967). Invertebrate Zoology, Interscience Publishers. A Division of John Wiley and Sons, New York, London, Sydney.
  • Kasparek, M., Demirsoy, A., Akbulut, A., Ak-bulut, N., Caliskan, M., Durmus, Y., (2000). Distribution and status of the medicinal leech (Hirudo medicinalis L.) in Turkey, Hydrobiologia, 441: 37-44. doi:10.1023/A:1017555322002
  • Kazancı, N., Ekingen, P., Türkmen, G., (2009). Türkiye Hirudinea faunası ve türlerin habitat kaliteleri üzerine bir çalışma, Review of Hydrobiology, 1: 81-95.
  • KKGM, (2009). Tıbbi sülük kotası dağıtımı. (K. K. G. M. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, ed.), pp. 2. http://www.kkgm.gov.tr/birim/su_urn/tibbi_suluk_kotasi.pdf, Ankara.
  • Neubert, E., Nosemann, H., (1999). Annelida, Clitellata: Branchiobdellida, Acanthobdellea, Hirudinea, Süβwasserfauna von Mitteleuropa 6/2. Spektrum Akademischer Verlag., Berlin.
  • Orevi, M., Eldor, A., Rigbi, M., (1995). Characterization of the PAF antagonist from the saliva of the leech Hirudo medicinalis. In 15th Congress of the International Society on Thrombosis and Haemostasis, pp. 582, Jerusalem.
  • Orevi, M., Rigbi, M., Hy-Am, E., Matzner, Y., A.,E., (1992), A potent inhibitor of platelet activating factor from the saliva of the leech Hirudo medicinalis, Prostaglandins, 43: 483-495. doi:10.1016/0090-6980(92)90130-L
  • Özbek, M., Sarı, H.M., (2007), Batı Karadeniz Bölgesi’ndeki Bazı Göllerin Hirudinea (Annelida) Faunası. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 24(1-2): 83-88.
  • Rigbi, M., Levy, H., Eldor, A., Iraqi, F., Teitelbaum, M., Orevi, M., Horovitz, A. and Galun, R. (1987a), The saliva of the medicinal leech Hirudo medicinalis-II. Inhibition of platelet aggregation and of leukocyte activity and examination of reputed anaesthetic effects. Comparative Biochemistry and Physiology - Part C, 88: 95-98. doi:10.1016/0742-8413(87)90052-1
  • Rigbi, M., Levy, H., Iraqi, F., Teitelbaum, M., Orevi, M., Alajoutsijarvi, A., Horovitz, A. and Galun, R., (1987b), The saliva of the medicinal leech Hirudo medicinalis-I. Biochemical characterization of the high molecular weight fraction. Comparative Biochemistry and Physiology - Part B, 87: 567-573.
  • Sağlam, N., (1998), Tıbbi Sülük Hirudo medicinalis 'in (L., 1758, Hirudinidae) İnce-lenmesi, . Sümder Su Ürünleri Mühendisleri Derneği Dergisi, , 1, 28-30.
  • Sağlam, N., (2000), Sülük Biyolojisi ve Yetiş-tirme Teknikleri, Ticari Balık Türlerinin Bi-yolojisi ve Yetiştirme Teknikleri Hizmetiçi Eğitim Semineri, 1-5 Mayıs. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Ge-liştirme Gn. Md., Su Ürünleri Daire Başkan-lığı, pp. 51-56, Ankara.
  • Sağlam, N., (2004), Tatlı Su ve Deniz Sülükleri Tanı Anahtarı, Fırat Üniversitesi Basım Evi, Elazığ.
  • Sağlam, N., (2005), Sülükler, Kullanım Alanları ve Ekonomik Önemleri. Fırat Haber. pp. 10.
  • Sağlam, N., (2006), Bazı Su Ürünleri Türlerinin Yetiştiriciliği ve Ekonomisi. Aqua Life of Turkey-Suda Yaşam Dergisi, 9: 31-34.
  • Sağlam, N., Dörücü, M., Ozdemir, Y., Seker, E., Sarieyyupoglu, M., ( 2008), Distribution and economic importance of medicinal leech, Hirudo medicinalis (Linnaeus, 1758) in Eastern Anatolia/Turkey. Lauterbornia, 65: 105-118.
  • Sawyer, R.T., (1986), Leech biology and behaviour, Oxford. Clarendon Press. 1065 p. United Kingdom.
  • Siddall, M. E., Trontelj, P., Utevsky, S.Y., Nkamany, M., Macdonald, K.S., (2007), Diverse molecular data demonstrate that commercially available medicinal leeches are not Hirudo medicinalis. Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences, 274: 1481-1487. doi:10.1098/rspb.2007.0248
  • Taşdemir, A., Yıldız, S., Topkara, E.T., Özbek, M., Balık, S., Ustaoğlu, M.R., (2004), Yayla Gölü’ nün (Buldan-Denizli) Bentik Faunası. Türk Sucul Yaşam Dergisi, 2: 182-190.
  • Trontelj, P., Sotler, M., Verovnik, R., (2004), Genetic differentiation between two species of the medicinal leech, Hirudo medicinalis and the neglected H-verbana, based on random-amplified polymorphic DNA. Parasitology Research, 94: 118-124. doi:10.1007/s00436-004-1181-x
  • UNEP-WCMC, (2009), United Nations Environment Program (UNEP), World Conservation Monitoring Centree (WCMC). http://www.unep-wcmc.org. Ustaoğlu, M.R., Balık, S., Özbek, M., Sarı, H.M., (2003), The Freshwater leeches (Annelida- Hirudinea) of the Gediz catchment area (İzmir region). Zoology in the Middle East, 29: 118-120.
  • Utevsky, S.Y., Trontelj, P., (2005), A new species of the medicinal leech (Oligochaeta, Hirudinida, Hirudo) from Transcaucasia and an identification key for the genus Hirudo. Parasitology Research, 98: 61-66. doi:10.1007/s00436-005-0017-7
  • Wells, S., Coombes, W., (1987), The status of and trade in the medicinal leech. Traffic Bull., 8, 64-69.
  • Wilkin, P.J., Scofield, A.M., (1991a), Growth of the medicinal leech, Hirudo medicinalis, under natural and laboratoty conditions. Freshwater Biology, 28: 547-553. doi:10.1111/j.1365-2427.1991.tb01398.x
  • Wilkin, P.J., Scofield, A.M., (1991b). The Structure of a Natural-Population of the Medicinal Leech, Hirudo-Medicinalis, at Dungeness, Kent, Freshwater Biology, 25: 539-546. doi:10.1111/j.1365-2427.1991.tb01397.x
  • Yıldırım, N., (2006). Fırnız Çayı (Kahramanma-raş)’nın Fiziko-Kimyasal ve Bazı Biyolojik (Bentik makroinvertebrat) Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 32 p., Kahramanmaraş.
APA SAĞLAM N (2011). Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. , 1 - 15.
Chicago SAĞLAM Naim Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. (2011): 1 - 15.
MLA SAĞLAM Naim Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. , 2011, ss.1 - 15.
AMA SAĞLAM N Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. . 2011; 1 - 15.
Vancouver SAĞLAM N Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. . 2011; 1 - 15.
IEEE SAĞLAM N "Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği." , ss.1 - 15, 2011.
ISNAD SAĞLAM, Naim. "Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği". (2011), 1-15.
APA SAĞLAM N (2011). Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. Journal of FisheriesSciences.com, 5(1), 1 - 15.
Chicago SAĞLAM Naim Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. Journal of FisheriesSciences.com 5, no.1 (2011): 1 - 15.
MLA SAĞLAM Naim Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. Journal of FisheriesSciences.com, vol.5, no.1, 2011, ss.1 - 15.
AMA SAĞLAM N Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. Journal of FisheriesSciences.com. 2011; 5(1): 1 - 15.
Vancouver SAĞLAM N Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği. Journal of FisheriesSciences.com. 2011; 5(1): 1 - 15.
IEEE SAĞLAM N "Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği." Journal of FisheriesSciences.com, 5, ss.1 - 15, 2011.
ISNAD SAĞLAM, Naim. "Bazı tıbbi sülük türlerinin (Hirudo medicinalis L., 1758 ve Hirudo verbana carena, 1820) ihracatı, korunması ve sürdürülebilirliği". Journal of FisheriesSciences.com 5/1 (2011), 1-15.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 16:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları