Yıl: 2022 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 91 - 114 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.55027/tfm.1023390 İndeks Tarihi: 22-09-2022

İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU

Öz:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Ka- nunu’nun 5754 sayılı Kanun ile değişik 89. maddesinin birinci fık- rasına göre; işyeri devri hâlinde eski işverenin Sosyal Güvenlik Ku- rumu’na olan borçlarından yeni işveren de sorumlu olacaktır. An- cak hüküm işyerinin birden fazla devri hâlinde son devralanın, ilk devredenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na borçlarından sorumlu- luğu konusunda suskundur. Bu sorun Yargıtay içtihatları ve öğre- tide tartışılmıştır. Yargıtay’ın 2018 yılına kadarki içtihatlarında, birden fazla devir hâlinde son devralanın ilk devredenin prim borçlarından kural olarak sorumlu olmayacağı, ancak devir mu- vazaalı ise son devralanın sorumlu olabileceği kabul edilmekteydi. Tespit edebildiğimiz kadarıyla bu kararlar öğretide de hâkim gö- rüş olarak benimsenmiştir. Öte yandan 2018 yılından sonra ko- nuya ilişkin içtihat değişmiş, önceki kararların bir kısmının karşı oyunda dile getirilen görüş, Daire’nin içtihadı haline gelmiş ve oy- birliği ile benimsenmiştir. Buna göre, Yargıtay işyerinin birden fazla devri hâlinde son devralanın da ilk devredenin Sosyal Gü- venlik Kurumu’na olan borçlarından sorumlu olacağını içtihat et- miştir. İşte bu çalışmada soruna ilişkin yargı içtihatları ve öğreti görüşleri hem iş hukuku hem de ticaret hukuku bakımından de- ğerlendirilecektir. Bu doğrultuda önce işyeri devrinin iş hukuku ve ticaret hukukunda neyi ifade ettiği ve bunun hukukî sonuçları üzerinde durulacaktır. Ardından Yargıtay’ın 2018 yılından ön- ceki ve sonraki içtihadındaki gerekçelerin işyeri devrinin hukukî sonuçlarıyla, şirketler hukukunda yapısal değişikliklere ilişkin dü- zenlemelerle örtüşüp örtüşmediği tartışılacaktır.
Anahtar Kelime: işyeri devri birleşme bölünme sosyal güvenlik prim borcu müteselsil sorumuluk.

THE LIABILITY OF THE LATEST TRANSFEREE FROM THE OUTSTANDING SOCIAL SECURITY PREMIUM DEBT OF THE THE FIRST TRANSFEROR WHEN THE WORKPLACE HAS BEEN TRANSFERRED MORE THAN ONCE

Öz:
According to the Social Insurance and General Health Insurance Act no 5510 article 89 subsection 1 (as amended by Act no 5754), the transferee shall be liable from the transferor’s debts against the Social Security Institution. However, the article does not regulate the liability of the latest transferee from the first transferor’s debts if the workplace has been transferred more than once. This problem is discussed in decisions of the Court of Cassation and literature. Until 2018, according to the Court of Cassation’s majority decision, the latest transferee is not liable from the first transferor’s social security premium debts; but the transfer is fraudulent. This jurisprudence became the prevalent opinion among legal scholars. However, in 2018 the Court of Cassation changed its position and accepted the dissent opinion which states that the latest transferee shall be liable from the first transferor’s debts to Social Security Institution if the workplace has been transferred more than once. In this study, the case law and the doctrine regarding the problem are analyzed in the light of the labor and commercial law. To this end, firstly the legal definition and consequences of transfer of the workplace are explained under the labor and commercial law. Then, the rationale of the case-law of the Court of Cassation before and after 2018 is examined and discussed whether the rationale and the consequences of the decisions are in line with the regulation of the structural changes in the corporate law.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alp, Mustafa (2012), ‘Yeni Türk Ticaret Ka- nunu’na Göre Bölünme, Birleşme ve Tür Değiştir- menin İş İlişkilerine Etkisi (TTK 178; 158; 190)’ Ça- lışma ve Toplum, S:1, C:6, s. 51-74.
  • Arkan, Sabih (2020) Ticarî İşletme Hukuku, 26. Basıdan Tıpkı Basım, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
  • Aslanköylü, Resul (2015) Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Şerhi, Birinci Cilt, Ankara, Bilge Yayınevi.
  • Astarlı, Muhittin (2013), ‘Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda İşyeri Devrinde İşçi- nin İş İlişkisinin Devralan İşverene Geçişine İtiraz Hakkı’ Çalışma ve Toplum, S:1, C:36, s. 69-105.
  • Balcı, Mesut & Yılmaz, Halil (2014) Sosyal Sigorta Prim Alacaklarının Takip ve Tahsili, 5. Baskı, Ankara, Yetkin.
  • Burckhardt Bertossa, Jacqueline & Eichner, Mark (2012) Zürcher Kommentar zum Fusionsge- setz (hrsg. Vischer, Frank), 2. Auflage, Zürich, Schultess.
  • Cengil, M. Fatih (2018) Ticari İşletmenin Devri, İstanbul, Oniki Levha.
  • Çelik, Nuri & Caniklioğlu, Nurşen & Can- bolat, Talat (2020) İş Hukuku Dersleri, 33. Bası, İs- tanbul, Beta.
  • Çelikboya, Kerem (2017) Ticarî İşletmenin Devri, İstanbul, Oniki Levha.
  • Demir, Kübra (2019), ‘İşyeri Devrinde Dev- reden ve Devralan İşverenin Sorumluluğu’ Mar- mara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştır- maları Dergisi, S:2, C:25, Prof. Dr. Ferit Hakan Bay- kal Armağanı, s. 653-681.
  • Döring, Rene & Groß, Antje (2021) Arbe- itsrecht – Stichwortkommentar (hrsg. von Isabella Grobys, Andrea Panzer-Heemeier), 3. Auflage (Edi- tion 16), Baden-Baden, Nomos.
  • Ekmekçi, Ömer & Yiğit, Esra (2020) Birey- sel İş Hukuku Dersleri, 2. Baskı, İstanbul, Oniki Levha.
  • Ekonomi, Münir ‘İşyerinin Bir Bölümünün Devri (Kısmi Devir) ve İş İlişkilerine Etkisi’: (2000) Prof. Dr. Turhan Esener’e Armağan, Ankara, İş Hu- kuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Millî Komi- tesi, s. 325-361.
  • Eyrenci, Öner & Taşkent, Savaş & Ulucan, Devrim & Baskan, Esra (2020) İş Hukuku, 10. Baskı, İstanbul, Beta.
  • Fischer, Alexander (2015) Fusionsgesetz, 2. stark überarbeitete Auflage (hrsg. Baker & McKen- zie), Bern, Stämpfli.
  • Froehner, Jan (2015), ‘Die Haftung des Erwerbers für rückständige Sozialversiche- rungsbeiträge beim Unternehmenskauf im Rahmen eines Asset Deals’ GWR, S:10, s. 202-204.
  • Guggenbühl, Markus (2012), Zürcher Kom- mentar zum Fusionsgesetz (hrsg. Vischer, Frank), 2. Auflage, Zürich, Schultess.
  • Gussen, Heinz: BeckOK Arbeitsrecht (hrsg. Rolfs, Christian/Giesen, Richard/Kreikebohm, Ralf/Meßling, Miriam/Udsching, Peter), 59. Edi- tion, Stand: 01.03.2021, Beck.
  • Güzel, Ali & Okur, Ali Rıza & Caniklioğlu, Nurşen (2020) Sosyal Güvenlik Hukuku, Yenilen- miş 18. Bası, İstanbul, Beta.
  • Hanselmann, Petra (2015) Fusionsgesetz, 2., stark überarbeitete Auflage (hrsg. Baker & McKen- zie), Bern, Stämpfli.
  • Kabakcı, Mahmut (2019) Sosyal Sigorta Prim Borçlarından Şahsi Sorumluluk, İstanbul, Beta.
  • Karabacak, Ebru (2017) Prim Ödeme Yü- kümlülüğüne Aykırılığın Hukuki Sonuçları, İstan- bul, Legal.
  • Mollamahmutoğlu, Hamdi & Astarlı, Mu- hittin & Baysal, Ulaş (2020) İş Hukuku Ders Kitabı, Cilt 1: Bireysel İş Hukuku, 4. Baskı, Ankara, Lyke- ion.
  • Müller-Glöge, Rudi (2020): Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 5, 8. Auflage, Beck, München.
  • Özkaraca, Ercüment (2008) İşyeri Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi ve İşverenlerin Hukuki So- rumluluğu, İstanbul, Beta.
  • Öztürk, Berna (2016) Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Primler, Ankara, Turhan Kitabevi.
  • Roßbach, Gundula (2019): Kommentar zum Sozialrecht (hrsg. Knickrehm, Sabine/Kreikebohm, Ralf/Waltermann, Reimund), 6. Auflage, München, Beck.
  • Sayış, Begüm (2008) ‘İş Hukukunda İşyeri- nin Devri ve Hukuki Sonuçları’ (Yükseklisans) Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Senyen Kaplan, E. Tuncay (2019) Bireysel İş Hukuku, 10. Baskı, Ankara, Gazi Kitabevi.
  • Sönmez Tatar, Gülsüm (2011) İşyeri Devri- nin Kazanılmış Haklara Etkisi, Ankara, TUHİS.
  • Sözer, Ali Nazım (2019) Türk Sosyal Sigor- talar Hukuku, 4. Baskı, İstanbul, Beta.
  • Süzek, Sarper (2020) İş Hukuku, 19. Baskı, İstanbul, Beta.
  • Şakar, Müjdat (1995), ‘Sosyal Sigortalar Açı- sından Yargıtay’ın 1993 Yılı Kararlarının Değerlen- dirilmesi’, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararla- rının Değerlendirilmesi 1993, İstanbul, MESS Ya- yını.
  • Tatar, Gülsüm (2017), ‘Sosyal Güvenlik Hu- kukunda Müteselsil Sorumluluk’, Çalışma ve Top- lum, S:4, C:55, s. 2119-2156.
  • Tekinalp, Ünal & (Poroy, Reha & Çamoğlu, Ersin), (2021) Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku C. 1, 15. Bası, İstanbul, Vedat.
  • Thiessen, Jan (2021) Münchener Kommen- tar zum HGB, Band 1 (hrsg. Drescher, Ingo/Flei- scher, Holger/Schmidt, Karsten), 5. Auflage, Mün- chen, Beck.
  • Thomas, Gelzer (2012): Zürcher Kommen- tar zum Fusionsgesetz (hrsg. Vischer, Frank), 2. Auflage, Zürich, Schultess.
  • Tuncay, A. Can & Ekmekçi, Ömer (2019) Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, 20. Bası, İstan- bul, Beta.
  • Uşan, Fatih & Erdoğan, Canan (2020) İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara, Seçkin.
  • Vossler, Norbert (2021) Handelsgesetzbuch Kommentar (hrsg. Oetker, Hartmut) 7. Auflage, München, Beck.
  • Watter, Rolf/Büchi, Raffael (2015) Basler Kommentar Fusiongesetz (hrsg. Watter, Rolf/Vogt, Nedim Peter/Tschäni, Rudolf/Daniel Daeniker), 2. Auflage, Basel, Helbing Lichtenhahn.
  • Wildhaber, Isabelle (2011): Das Arbeits- recht bei Umstrukturierungen, Zürich/Basel/Genf, Schultess.
  • Yenisey, Kübra (2007) İş Hukukunda İşyeri ve İşletme, İstanbul, Legal.
  • Yetik, Murat (2018) Sosyal Güvenlik Huku- kunda Primler ve Prim Teşvikleri, İstanbul, Legal.
  • Zieglmeier, Christian (2021) Kasseler Kom- mentar Sozialversicherungsrecht, Werkstand: 113. EL: 1 März 2021 (hrsg. Körner, Anne/Leitherer, Stephan/Mutschler, Bernd/Rolfs, Christian), Beck
APA GÜREL M, CIVAN O (2022). İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. , 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
Chicago GÜREL MURAT,CIVAN ORHAN ERSUN İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. (2022): 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
MLA GÜREL MURAT,CIVAN ORHAN ERSUN İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. , 2022, ss.91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
AMA GÜREL M,CIVAN O İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. . 2022; 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
Vancouver GÜREL M,CIVAN O İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. . 2022; 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
IEEE GÜREL M,CIVAN O "İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU." , ss.91 - 114, 2022. 10.55027/tfm.1023390
ISNAD GÜREL, MURAT - CIVAN, ORHAN ERSUN. "İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU". (2022), 91-114. https://doi.org/10.55027/tfm.1023390
APA GÜREL M, CIVAN O (2022). İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 8(1), 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
Chicago GÜREL MURAT,CIVAN ORHAN ERSUN İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 8, no.1 (2022): 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
MLA GÜREL MURAT,CIVAN ORHAN ERSUN İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, vol.8, no.1, 2022, ss.91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
AMA GÜREL M,CIVAN O İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi. 2022; 8(1): 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
Vancouver GÜREL M,CIVAN O İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi. 2022; 8(1): 91 - 114. 10.55027/tfm.1023390
IEEE GÜREL M,CIVAN O "İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU." Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 8, ss.91 - 114, 2022. 10.55027/tfm.1023390
ISNAD GÜREL, MURAT - CIVAN, ORHAN ERSUN. "İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA DEVRİ HÂLİNDE SON DEVRALANIN İLK DEVREDENİN ÖDENMEMİŞ SOSYAL GÜVENLİK PRİM BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU". Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 8/1 (2022), 91-114. https://doi.org/10.55027/tfm.1023390