TY  - JOUR
TI  - SULTAN II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ EĞİTİM POLİTİKASINDAN YANSIMALAR: ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA AŞİRET MEKTEBİ VE ARNAVUT ÖĞRENCİLER
AB  - Aşiret Mektebi, Osmanlı Devleti’ndeki aşiretlere mensup çocukların eğitimi amacıyla Sultan II. Abdülhamid tarafından 1892 yılında İstanbul’da açıldı. Avrupalı Devletlerin XIX. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’ni parçalama faaliyetleri çerçevesinde yürüttüğü politikalar, bu mektebin kuruluşunda etkili oldu. Avrupalı büyük güçler, Balkanlardaki gayrimüslimlerden sonra devletin Türk olmayan Müslüman unsurlarını da kışkırtarak onları devletten koparmak istediler. Onların bu yöndeki faaliyetlerinin özellikle Araplar üzerinde yoğunlaşması, Sultan II. Abdülhamid’i harekete geçirdi. O, Avrupalıların bu girişimlerine karşılık aşiret yapısının hâkim olduğu bölgelerde aşiret reisleri ile yönetim arasında somut ve sağlam bir bağın kurulması gerektiğine inanmaktaydı. Böyle bir bağın, aşiret çocuklarının eğitimi için açılacak bir mektep sayesinde mümkün olabileceğini düşündü ve mektebin açılması talimatını verdi. Mektepte ilk olarak yalnızca Arap aşiret reisleri çocuklarının tahsili amaçlandı. Fakat daha sonraki yıllarda Doğu Anadolu’daki ve Arnavutların yoğun olarak yaşadıkları bölgelerdeki aşiretlerden de öğrenci kabul edildi. Böylece Arap, Arnavut ve diğer aşiret reisleri çocukları Aşiret Mektebi çatısı altında bir araya getirildi. Bu çalışma, Sultan II. Abdülhamid’in bir projesi olan Aşiret Mektebini arşiv belgelerine dayanarak Arnavutlar üzerinden ele almaktadır. Bu bağlamda Arnavutların yoğun olarak yaşadıkları Kosova, İşkodra, Manastır ve Yanya vilayetlerinde Arnavut öğrencilerin mektebe kazandırılması esnasında yaşananlar, seçilen öğrencilerin öğrenimleri sürecindeki gelişmeler ve Aşiret Mektebi mezunu Arnavutların istihdamları arşiv belgeleri ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.
AU  - YAVAŞ, Mesut
DO  - 10.51290/dpusbe.1032313
PY  - 2022
JO  - Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
VL  - 0
IS  - 71
SN  - 2587-005X
SP  - 227
EP  - 246
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1123173
ER  -