TY - JOUR TI - Tip 2 Diyabet Tedavisinde Kullanılan Exendin-4 ve Exendin-4’ün Alternatif Uygulama Yolları İçin Güncel Yaklaşımlar AB - Diyabet, bozulmuş glikoz metabolizması ile ilişkili kronik bir hastalıktır ve genellikle kontrolsüz hiperglisemi veya sürekli yüksek kan şekeri seviyeleri ile kendini göstermektedir. Uluslararası Diyabet Federasyonu verilerine göre küresel sağlık harcamalarının %10’unun (966 milyar Amerikan Doları) diyabete harcandığı belirtilmiştir. Türkiye’de ise diyabet prevalansı %15 olarak Avrupa ülkeleri içinde en hızlı artışı göstermektedir. Tip 2 diyabet, anormal insülin sekresyonu veya kronik insülin direnci ile ilişkilidir ve glikoz alım hücrelerinin insülin etkisine karşı duyarsızlaşmasına neden olur. Son yıllarda Tip 2 diyabet tedavisinde inkretin bazlı tedaviler öne çıkmıştır. İnkretin bazlı tedavilerde yaygın kullanılan exendin-4, GLP-1 reseptörlerine yüksek afinitede bağlanarak vücutta glikoz bağımlı insülin salgılanmasını, gastrik boşalmanın geciktirilmesini, glukagon salımının ve iştahın baskılanmasını sağlamaktadır. Exendin-4, hücre proliferasyonunu artırmakta ve β-hücrelerinde apoptotik yolları inhibe etmektedir. Exendin-4’ün ticari ürünleri parenteral yolla günde iki kez uygulanan Byetta® ve haftada bir kez uygulanan uzun etkili Byderuon™’dur. Parenteral yolla uygulamanın hasta uyuncunda problemler ve enjeksiyonda ağrı hissi gibi sakıncalarının bulunması araştırmacıları oral, pulmoner, transdermal, oküler, nazal, vajinal, rektal yollar gibi alternatif veriliş yolları üzerine yöneltmiştir. Bu derlemede, exendin-4’ün özellikleri, etki mekanizması, terapötik etkinliği ve exendin-4’ün alternatif veriliş yollarına yönelik yeni yaklaşımlar ve yapılan çalışmalar verilmiş ve tartışılmıştır AU - Celebi, Nevin AU - Aktas, Yesim AU - celik tekeli, merve DO - 10.55262/fabadeczacilik.1134604 PY - 2022 JO - FABAD Journal of Pharmaceutical Sciences VL - 47 IS - 2 SN - 1300-4182 SP - 265 EP - 280 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/1123390 ER -