Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler
Yıl: 2022 Cilt: 75 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 69 - 76 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 İndeks Tarihi: 28-09-2022
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler
Öz: Amaç: Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) pandemisinde en önemli adım aşıların geliştirilmesi olmuştur. Ancak aşı tereddütü ve aşı karşıtlığı, aşı uygulamaları açısından engellerden biridir. Bu çalışmada, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi (AÜTF) dönem 3 öğrencilerinin COVID-19 aşılarına karşı tutumlarını belirleyerek çeşitli faktörlerle ilişkilerini incelemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çalışmada AÜTF’de öğrenim gören 394 dönem 3 öğrencisinden ulaşılabilen 336 öğrenci alınmıştır. Anket formunun yanı sıra COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği kullanılmış olup Google Forms üzerinden Nisan 2021’de uygulanmıştır. Olumlu ve olumsuz tutum şeklinde iki alt boyutu olan ölçek 5’li Likert tipindedir. Etik kurul ve kurum onayları alınmıştır. Verilerin analizi SPSS 26.0 paket programında Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis testleri kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Yaş ortalaması 21 olan öğrencilerin %51,8’i kadın, büyük bir çoğunluğunun ailesinin gelir durumu orta düzeyde idi. Öğrencilerde COVID-19 tanısı almış olma sıklığı %14,3’tü. COVID-19 aşısı yaptırma konusunda kararsız olduğunu veya aşı olmayacağını belirtenler de %14,3 oranında idi. Aşının güvenilirliğine ve koruyuculuğuna inanma oranı %80 civarında bulundu. %85 civarı yakınlarını aşı olma konusunda desteklemekte idi. %39,3’ü Sinovac uygulamasını doğru bulurken %54,2’si farklı seçenekler olması gerektiğini bildirmekteydi. Aşı hakkında yeterli bilgilendirme yapıldığını düşünmeyenlerin oranı %72,9 olarak bulundu. Ölçekten alınan olumlu tutum puanı ortalama 4,00, olumsuz tutum puanı ise 3,82 olup genel olarak tutumun olumlu yönde olduğu belirtilebilir. Tutum puanları sosyoekonomik özelliklere göre farklılık göstermemiştir. COVID-19 aşısı olmayı düşünenlerde, aşı ve üreten şirketlerle ilgili olumlu görüş bildirenlerde tutum puanları yüksekti. Sonuç: Dönem 3 öğrencilerinde COVID-19 aşılarına karşı tutum olumlu olmakla birlikte aşı yaptırma konusunda tereddütü olanların oranı %14,3 idi. Buna göre, toplumdaki bilgilendirmenin yeterli şekilde yapılması ve aşı seçeneklerinin artırılması önerilmiştir.
Anahtar Kelime: Attitudes of Ankara University Medical Faculty Term 3 Students Towards COVID-19 Vaccines and Related Factors
Öz: Objectives: Although the most important step in the coronavirus disease-2019 (COVID-19) pandemic has been the development of vaccines, vaccine hesitancy and anti-vaccination hinder application. This study examines Ankara University Faculty of Medicine (AUTF) term-3 students’ attitudes towards COVID-19 vaccines and its relationship with various factors. Materials and Methods: Three hundred and thirty six term-3 students from 394 students studying at AUTF were recruited for this cross-sectional study. A questionnaire and 5-point Likert “Attitudes Towards COVID-19 Vaccine Scale” with positive and negative attitude sub-dimensions were applied in April 2021 via Google Forms. Ethics committee and institution approvals were obtained. The Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests were performed with SPSS 26.0. Results: Out of the students whose average age was 21 years, 51.8% were female, and the majority had middle family income. Prevalance of COVID-19 diagnosis in students was 14.3% and 14.3% reported to be undecided or not planning to get a COVID-19 vaccine. Around 80% believed in the vaccine’s safety and protection, and 85% supported their relatives getting vaccinated. While 39.3% supported Sinovac, 54.2% reported the need for different options and 72.9% found information provided about the vaccine inadequate. The average positive and negative attitude scores were 4.00 and 3.82, respectively, reflecting generally positive attitudes which did not differ across socioeconomic characteristics. Those considering to get a COVID-19 vaccine or thinking positively of the vaccine and production companies had higher attitude scores. Conclusion: Although Term-3 students had positive attitudes towards COVID-19 vaccines, 14.3% were hesitant about getting vaccinated. It is recommended to provide adequate information and increase options for the vaccine.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Milli Pediatri Derneği. Ülkemizde Güncel Aşılama. [Erişim Tarihi: 28 Haziran 2021]. Erişim: https://www.millipediatri.org.tr/Custom/Upload/files/asilama.pdf
- Aschwanden C. Five reasons why COVID herd immunity is probably impossible. 18 Mart 2021. Nature Briefing. [Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2021]. Erişim: https://www.nature.com/articles/d41586-021-00728-2
- World Health Organization. SAGE, Working Group. “Report of the SAGE working group on vaccine hesitancy”. 1 Ekim 2014. [Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2021]. Erişim: https://www.who.int/immunization/sage/meetings/2014/ october/1_Report_WORKING_GROUP_vaccine_hesitancy_final.pdf
- World Health Organization. Update on COVID-19 vaccine development. [Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2021]. Erişim: https://www.who.int/docs/ default-source/coronaviruse/risk-comms-updates/update45-vaccines developement.pdf?sfvrsn=13098bfc_5
- İstanbul İstatistik Ofisi. İstanbul’da Koronavirüs Algı, Beklenti ve Tutum Araştırması. 2020 [Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2021]. Erişim: https://mediabox. ibb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/11/Istanbulda-Koronavirus-Algi Beklenti-ve-Tutum-Arastirmasi-Kasim-2020.pdf Toplumsal Yapı Araştırmaları Programı. Pandeminin Sosyal Etkileri ve Toplumun Aşı ile İlgili Yaklaşımları. 2021 [Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2021]. Erişim: https://tyap.net/mediaf/Pandeminin_Sosyal_Etkileri_Detaylı_ Sunum.pdf
- Türkiye Raporu. Koronavirüs Aşısı Olmayı Düşünüyor Musunuz? 30 Nisan 2021. [Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2021]. Erişim: https://www.turkiyeraporu. com/arastirma/koronavirus-asisi-olmayi-dusunuyor-musunuz-2-4230/
- Sağlık Bakanı F. Koca: Kabine Toplantısı’nda kapsayıcı, alternatifli önerileri sunacağız. 12 Nisan 2021. [Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2021]. Erişim: https:// www.aa.com.tr/tr/turkiye/saglik-bakani-koca-kabine-toplantisinda kapsayici-alternatifli-onerileri-sunacagiz/2206637
- Kose S, Mandiracioglu A, Sahin S, Kaynar T, Karbus O, Ozbel Y. Vaccine hesitancy of the COVID-19 by health care personnel. Int J Clin Pract. 01 Mayıs 2021;75(5):e13917. Erişim: https://doi.org/10.1111/ijcp.13917
- Geniş B, Gürhan N, Koç M, Geniş Ç, Şirin B, Çırakoğlu OC. Covid-19 Pandemisine İlişkin Algı ve Tutum Ölçeklerinin Geliştirilmesi. Pearson J Soc Sci - Humanit. 2020;7:306–28.
- Razai MS, Chaudhry UAR, Doerholt K, Bauld L, Majeed A. Covid-19 vaccination hesitancy. BMJ. 20 Mayıs 2021;373:n1138. Erişim: http://www. bmj.com/content/373/bmj.n1138.abstract
- Feleszko W, Lewulis P, Czarnecki A, Waszkiewicz P. Flattening the Curve of COVID-19 Vaccine Rejection—An International Overview. C. 9, Vaccines. 2021.
- Jain J, Saurabh S, Goel AD, Gupta MK, Bhardwaj P, Raghav PR. COVID-19 vaccine hesitancy among undergraduate medical students: results from a nationwide survey in India. medRxiv. 01 Ocak 2021;2021.03.12.21253444. Erişim: http://medrxiv.org/content/early/2021/03/12/2021.03.12.21253444. abstract
- Barello S, Nania T, Dellafiore F, Graffigna G, Caruso R. “Vaccine hesitancy” among university students in Italy during the COVID-19 pandemic. C. 35, European journal of epidemiology. 2020. s. 781–3.
- Saied SM, Saied EM, Kabbash IA, Abdo SAE-F. Vaccine hesitancy: Beliefs and barriers associated with COVID-19 vaccination among Egyptian medical students. J Med Virol. 01 Temmuz 2021;93:4280–91. Erişim: https://doi. org/10.1002/jmv.26910
- Hou Z, Tong Y, Du F, Lu L, Zhao S, Yu K, vd. Assessing COVID-19 Vaccine Hesitancy, Confidence, and Public Engagement: A Global Social Listening Study. J Med Internet Res. 2021;23:e27632. Erişim: https://www.jmir. org/2021/6/e27632
- Oruç MA, Öztürk O. Attitudes of health care professionals towards COVID-19 vaccine - a sequence from Turkey. Hum Vaccin Immunother. 18 Haziran 2021;1–7. Erişim: https://doi.org/10.1080/21645515.2021.1928462
- Erçelik HC, Çamlıca T. Fear of COVID-19 Among Nursing Students and an Evaluation of Their Attitudes Towards Vaccination. Turkiye Klin J Nurs Sci. 2021;
- Turan GB, Aksoy M, Özer Z, Demir C. The Association Between Coronaphobia And Attitude Towards Covid-19 Vaccine: A Sample In The East Of Turkey. Encephale. 2021; Erişim: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/ S0013700621001299
- Civelek B, Yazici O, Ozdemir N, Karacin C, Surel AA. Attitudes of physicians towards COVID-19 vaccines and reasons of vaccine hesitancy in Turkey. Int J Clin Pract. 26 Mayıs 2021;n/a(n/a):e14399. Erişim: https://doi.org/10.1111/ ijcp.14399
- Salali GD, Uysal MS. COVID-19 vaccine hesitancy is associated with beliefs on the origin of the novel coronavirus in the UK and Turkey. Psychol Med. 2020/10/19. 2020;1–3. Erişim: https://www.cambridge.org/core/article/ covid19-vaccine-hesitancy-is-associated-with-beliefs-on-the-origin-of the-novel-coronavirus-in-the-uk-and-turkey/720F9BF973939689A82FFE4 316855CFE
- Schwarzinger M, Watson V, Arwidson P, Alla F, Luchini S. COVID-19 vaccine hesitancy in a representative working-age population in France: a survey experiment based on vaccine characteristics. Lancet Public Heal. 2021;6(4):e210–21. Erişim: https://www.sciencedirect.com/science/article/ pii/S2468266721000128
- Hussein AARM, Galal I, Makhlouf NA, Makhlouf HA, Abd-Elaal HK, Kholief KMS. A national survey of potential acceptance of COVID-19 vaccines in healthcare workers in Egypt. medRxiv. 2021; Erişim: https://www.medrxiv. org/content/early/2021/01/15/2021.01.11.21249324
- Caserotti M, Girardi P, Rubaltelli E, Tasso A, Lotto L, Gavaruzzi T. Associations of COVID-19 risk perception with vaccine hesitancy over time for Italian residents. Soc Sci Med. 2021;272:113688. Erişim: https://www.sciencedirect. com/science/article/pii/S0277953621000204
| APA | Alıcılar H, Çöl M, Türk M, Toprak Ö, Şahin D, Üsküdar A, Dalkıran D (2022). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. , 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| Chicago | Alıcılar Halit Emin,Çöl Meltem,Türk Muhammed Taha,Toprak Ömer Naci,Şahin Duygu,Üsküdar Atalay,Dalkıran Dilem Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. (2022): 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| MLA | Alıcılar Halit Emin,Çöl Meltem,Türk Muhammed Taha,Toprak Ömer Naci,Şahin Duygu,Üsküdar Atalay,Dalkıran Dilem Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. , 2022, ss.69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| AMA | Alıcılar H,Çöl M,Türk M,Toprak Ö,Şahin D,Üsküdar A,Dalkıran D Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. . 2022; 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| Vancouver | Alıcılar H,Çöl M,Türk M,Toprak Ö,Şahin D,Üsküdar A,Dalkıran D Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. . 2022; 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| IEEE | Alıcılar H,Çöl M,Türk M,Toprak Ö,Şahin D,Üsküdar A,Dalkıran D "Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler." , ss.69 - 76, 2022. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| ISNAD | Alıcılar, Halit Emin vd. "Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler". (2022), 69-76. https://doi.org/10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| APA | Alıcılar H, Çöl M, Türk M, Toprak Ö, Şahin D, Üsküdar A, Dalkıran D (2022). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 75(1), 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| Chicago | Alıcılar Halit Emin,Çöl Meltem,Türk Muhammed Taha,Toprak Ömer Naci,Şahin Duygu,Üsküdar Atalay,Dalkıran Dilem Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 75, no.1 (2022): 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| MLA | Alıcılar Halit Emin,Çöl Meltem,Türk Muhammed Taha,Toprak Ömer Naci,Şahin Duygu,Üsküdar Atalay,Dalkıran Dilem Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, vol.75, no.1, 2022, ss.69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| AMA | Alıcılar H,Çöl M,Türk M,Toprak Ö,Şahin D,Üsküdar A,Dalkıran D Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2022; 75(1): 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| Vancouver | Alıcılar H,Çöl M,Türk M,Toprak Ö,Şahin D,Üsküdar A,Dalkıran D Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2022; 75(1): 69 - 76. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| IEEE | Alıcılar H,Çöl M,Türk M,Toprak Ö,Şahin D,Üsküdar A,Dalkıran D "Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler." Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 75, ss.69 - 76, 2022. 10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
| ISNAD | Alıcılar, Halit Emin vd. "Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin COVID-19 Aşılarına Karşı Tutumları ve İlişkili Faktörler". Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 75/1 (2022), 69-76. https://doi.org/10.4274/atfm.galenos.2021.86158 |
