SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ

Emrullah Furkan GÜN,
Ebru YÜKSEL HALİLOĞLU (Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)
Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi
1 0
Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 457 - 473 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14784/marufacd.976568 İndeks Tarihi: 29-09-2022

SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ

Öz:
Bu çalışmada ihracatçı şirketlerin hisse senedi fiyat performanslarını yansıtan TİM İhracat Endeksi’nin (TI- MEX) makroekonomik değişkenler ile olan ilişkisi araştırılmıştır. 2013:2-2019:1 arasındaki dönemi kapsayan ve aylık bazda veriler kullanılarak yapılan çalışmada, TIMEX ile faiz oranı, enflasyon, döviz kuru, sanayi üretimi ve ihracat miktarı arasındaki uzun dönemli ilişki incelenmiştir. ARDL (Autoregressive Distributed Lag) sınır testi yöntemiyle yapılan eşbütünleşme testine göre TIMEX ile ihracat miktarı, faiz oranı, ABD Doları/TL döviz kuru ve sanayi üretim endeksi arasında uzun dönemli ilişki tespit edilmiştir. Uzun vadeli dengede meydana gelen sapmaların %48’inin bir dönemlik süre içerisinde düzeldiği, modelin hızlı bir uyarlama sürecine sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, TIMEX’ten sanayi üretim endeksine doğru tek yönlü Granger nedensellik tespit edilmiştir. Buna göre TIMEX’in sanayi üretiminin öncü göstergesi olarak izlenebileceği değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime: ARDL BİST Eşbütünleşme Granger Nedensellik TIMEX

CAPITAL MARKETS AND MACROECONOMIC OUTLOOK: AN ANALYSIS ON EXPORTER COMPANIES

Öz:
TIMEX is an index, which tracks the stock exchange performance of Turkish exporter companies. This study evaluates the relationship between TIMEX and the macroeconomic variables—i.e. interest rate, inflation, exchange rate, industrial production, and export volume using monthly data from 2013:2 to 2019:1. First, an ARDL bound model is employed to conduct a cointegration analysis among all of the in- cluded variables. The results indicate a cointegration relationship between the TIMEX and the interest rate, export volume, industrial production and US Dollar/TL exchange rate, in the long-term. Our model also showed a rapid speed of adjustment in the long-term analysis where 48% of the deviation from the equi- librium is corrected within a one-month period. Moreover, we found that TIMEX Granger causes the in- dustrial production index, which means that TIMEX can be used as a leading indicator to track industrial production.
Anahtar Kelime: ARDL BIST Cointegration Granger Causality TIMEX

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKEL, Veli ve GAZEL, Sümeyra. (2014). Döviz Kurları ile BIST Sanayi Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 23-41.
  • ALTAY, Erdinc. (2003). The Effect of Macroeconomic Factors on Asset Returns: A Comparative Analysis of the German and the Turkish Stock Markets in an APT Framework. Martin –Luther University Halle-Witten- berg Faculty of Economics. Working Paper Series, 48, 1 – 36.
  • ANSOTEGUI, Carmen ve ESTEBAN, Maria Victoria (2002). Cointegration for Market Forecast in the Spanish Stock Market. Applied Economics, 34(7), 843–857.
  • BREUSCH, Trevor ve PAGAN, Adrian Rodney (1979). A Simple Test for Heteroscedasticity and Random Coef- ficient Variation. Econometrica, 47, 1287 – 1294.
  • BODIE, Zvi (1976). Common Stocks as a Hedge Against Inflation. The Journal of Finance, 31(2), 459-470.
  • BROWN, Robert, DURBIN, James ve EVANS James. M. (1975). Techniques for Testing the Constancy of Reg- ression Relationships over Time. Journal of the Royal Statistical Society, 37(2), 149-192.
  • CAPORALE, Guglielma Maria, HUNTER, John ve ALI, Faek Menla (2014). On the Linkages Between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence From the Banking Crisis of 2007-2010. International Review of Fi- nancial Analysis, 33, 87-103.
  • CHEN, Nai-Fu, ROLL, Richard ve ROSS, Stephan. (1986). Economic Forces and the Stock Market. The Journal of Business, 59(3), 383-403.
  • COŞKUN, Metin, KİRACI, Kasım ve MUHAMMED, Usman. (2016). Seçilmiş Makroekonomik Değişkenlerle Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Ampirik Bir İnceleme. Finans Politik ve Eko- nomik Yorumlar, 53(616), 61.
  • DRITSAKI–BARGIOTA, Melina ve DRITSAKI, Chaido. (2004). Macroeconomic Determinants of Stock Price Movements: An Empirical Investigation of the Stock Market. 11th Annual Conference of the Multinati- onal Finance Society, Istanbul, Turkey, July 3 – 8.
  • DULAN, Harold Andrew. (1948). Common-Stock Investment as an Inflation Hedge, 1939-46. The Journal of Business of the University of Chicago, 21(4), 230-238.
  • DURBIN, James ve WATSON, Geoffrey. (1950). Testing for Serial Correlation in Least Squares Regression. Bi- ometrica, 37, 409-428.
  • DURUKAN, Mübeccel Banu (1999). On the Relationship Between Stock Prices and Macroeconomic Variables in Istanbul Stock Exchange. Istanbul Stock Exchange Review, 3(11), 21–50.
  • ENGLE, Robert Fry ve GRANGER, Clive William John. (1987). Co-Integration and Error Correction: Repre- sentation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55(2), 251.
  • EYÜBOĞLU, Sinem ve EYÜBOĞLU, Kemal. (2018). Borsa İstanbul Sektör Endeksleri ile Döviz Kurları Arasın- daki İlişkilerin İncelenmesi: ARDL Modeli. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 8-28
  • FAMA, Eugene Francis. (1970). Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work. The Jour- nal of Finance, 25(2), 383-417.
  • FAMA, Eugene Francis. (1981). Stock Returns, Real Activity, Inflation and Money. The American Economic Re- view, 71(4), 545-565.
  • GAN, Christopher, LEE, Minsoo, AU YONG, Hua Hwa ve ZHANG, Jun. (2006). Macroeconomic Variables and Stock Market Interactions: New Zealand Evidence. Investment Management and Financial Innovations, 3(4), 89-101.
  • GRANGER, Clive William John. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spe- ctral Methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
  • JARQUE, Carlos Manuel Jarque ve BERA, Anil Kumar. (1980). Efficient Tests for Normality, Homoscedasticity And Serial Independence of Regression Residuals. Economics Letters, 6(3), 255–259.
  • JOHANSEN, Soren. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254.
  • KIRBAŞ-KASMAN, Saadet. (2006). Hisse Senetlerinin Fiyatlar ve Makroekonomik Değişkenler Arasında Bir İlişki Var Mı? (Is There a Relationship between Stock Prices and Macroeconomic Variables?). İktisat İş- letme ve Finans, 21 (238), 88-99.
  • KOTHA, Kiran Kumar ve SAHU, Bhawna. (2016). Macroeconomic Factors and the Indian Stock Market: Exp- loring Long and Short Run Relationships. International Journal of Economics and Financial Issues, 6(3), 1081–1091.
  • LIN, C.hien-Hsiu. (2012). The Comovement between Exchange Rates and Stock Prices in the Asian Emerging Markets. International Review of Economics and Finance, 22(1), 161–172.
  • MAYSAMI, Ramin Cooper, HOWE, Lee Chuin ve RAHMAT, Mohamad Atkin. (2004). Relationship Between Macroeconomic Variables and Stock Market Indices: Cointegration Evidence From Stock Exchange of Singapore’s All – S Sector Indices. Journal Pengurusan, 24, 47-77.
  • MISHKIN, Frederic Stanley. (2004). The Economics of Money, Banking, and Financial Markets, 7th ed. Reading, MA: Addison-Wesley.
  • MUKHERJEE, Tarun ve NAKA, Atsuyuki. (1995). Dynamic Relations between Macroeconomic Variables and the Japanese Stock Market: An Application of a Vector Error Correction Model. Journal of Financial Re- search, 18 (2), 223-237.
  • MURADOGLU, Gulnur, TASKIN, Fatma ve BIGAN, Ilke. (2000). Causality between Stock Returns and Mac- roeconomic Variables in Emerging Markets. Russian & East European Finance and Trade, 36(6), 33-53.
  • NIEH, Chien-Chung ve LEE, Cheng-Few. (2001). Dynamic Relationship Between Stock Prices And Exchange Rates for G–7 Countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 41(4), 477-490.
  • ÖZER, Ali, KAYA, Abdulkadir ve ÖZER, Nevin. (2011). Hisse Senedi Fiyatları ile Makroekonomik Değişkenle- rin Etkileşimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 163-182.
  • PESARAN, Mohammad Hashem, SHIN, Yongcheol. ve SMITH, Richard (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
  • RAMSEY, James Bernard (1969). Tests for Specification Errors in Classical Least-Squares Regression Analysis. Journal of the Royal Statistical Society, Series B, 31(2), 350-371.
  • SERLETIS, Apostolos. (1993). Money and Stock Prices in the United States. Applied Financial Economics, 3(1): 51-54.
  • SHRESTHA, Min Bahadur ve BHATTA, Guna Raj. (2018). Selecting Appropriate Methodological Framework for Time Series Data Analysis. The Journal of Finance and Data Science, 4(2), 71–89.
  • SHRESTHA, Min Bahadur ve CHOWDHURY, Khorshed. (2005). ARDL Modelling Approach to Testing the Fi- nancial Liberalisation Hypothesis. Economics Working Paper 05-15, Department of Economics, Univer- sity of Wollongong, NSW, Australia.
  • TA, Huu Phuong ve TEO, Chun Liang. (1985). Portfolio Diversification Across İndustry Sectors. Securities In- dustry Review, 11(2), 33-39.
  • THORNTON, John. (1993). Money, Output and Stock Prices in the UK: Evidence on Some (Non)Relationships. Applied Financial Economics, 3(4), 335-338.
  • TURAN, Zübeyir. (2011). IMKB Ulusal-100 Endeksi ile ABD Doları Kuru ve TÜFE Arasındaki İlişkinin İnce- lenmesi (1986:01-2008:12). Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi / Journal of Accounting & Taxation Studies, 4(2), 91-106.
  • WENG, Bin, MARTINEZ, Waldyn, TSAI, Yao-Te, LI, Chen, LU, Lin, BARTH, James ve MEGAHED, Fadel. (2018). Macroeconomic Indicators Alone can Predict the Monthly Closing Price of Major U.S. Indices: Insights from Artificial Intelligence, Time-Series Analysis and Hybrid Models. Applied Soft Computing Journal, 71, 685-697.
  • WILLIAMS, John Burr. (1938). The Theory of Investment Value. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  • YUSOF, Rosylin Mohd ve MAJID, M. Shabri Abd (2007). Macroeconomic Variables and Stock Returns in Ma- laysıa: An Application of the ARDL Bound Testing Approach. Savings and Development, 31(4), 449-469. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi • Cilt: 13 • Sayı: 25 • Temmuz 2021 ss. 457-473
  • WORLD BANK. (2020). Exports of Goods and Services (% of GDP). Erişim tarihi: 24 Mart 2020. https://data. worldbank.org/indicator/NE.EXP.GNFS.ZS
  • TİM. (2019). TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) İhracat Endeksi Temel Kuralları. Erişim tarihi: 25 Mart 2019. https://www.tim.org.tr/files/downloads/Mevzuat/TIMEX_Kurallar.pdf
APA F, Yüksel Haliloğlu E (2021). SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. , 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
Chicago Furkan,Yüksel Haliloğlu Ebru SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. (2021): 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
MLA Furkan,Yüksel Haliloğlu Ebru SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. , 2021, ss.457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
AMA F,Yüksel Haliloğlu E SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. . 2021; 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
Vancouver F,Yüksel Haliloğlu E SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. . 2021; 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
IEEE F,Yüksel Haliloğlu E "SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ." , ss.457 - 473, 2021. 10.14784/marufacd.976568
ISNAD , Furkan - Yüksel Haliloğlu, Ebru. "SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ". (2021), 457-473. https://doi.org/10.14784/marufacd.976568
APA F, Yüksel Haliloğlu E (2021). SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(25), 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
Chicago Furkan,Yüksel Haliloğlu Ebru SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 13, no.25 (2021): 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
MLA Furkan,Yüksel Haliloğlu Ebru SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, vol.13, no.25, 2021, ss.457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
AMA F,Yüksel Haliloğlu E SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2021; 13(25): 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
Vancouver F,Yüksel Haliloğlu E SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2021; 13(25): 457 - 473. 10.14784/marufacd.976568
IEEE F,Yüksel Haliloğlu E "SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ." Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13, ss.457 - 473, 2021. 10.14784/marufacd.976568
ISNAD , Furkan - Yüksel Haliloğlu, Ebru. "SERMAYE PİYASALARI VE MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM: İHRACATÇI ŞİRKETLER ÜZERİNE BİR ANALİZ". Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 13/25 (2021), 457-473. https://doi.org/10.14784/marufacd.976568
Sayfa Oluşturulma Tarihi
02-05-2024 16:19

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları