TY - JOUR TI - İSTANBUL’UN BÜYÜME VE DÖNÜŞÜM SORUNLARININ TARİHİ SU YAPILARI ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLERİ AB - İstanbul’un tarihi su yapılarını merkeze alan araştırmaların önemli kısmı, zaman içinde tahrip olan yapılardan ve artan koruma sorunlarından ötürü güncelliğini yitirmiş olup günümüzdeki yapı niceliği ve korunma durumunu yansıtmamaktadır. Dolayısıyla güncel değerlendirmelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda gerçekleştirilen bir ön değerlendirme niteliğindeki bu çalışmada, literatür ve saha incelemesi gerçekleştirilerek su yapıları ile ilgili güncel koruma sorunlarını belirlemek hedeflenmiştir. Çalışmada öncelikle İstanbul’da su temininin kısa tarihçesi, ardından tarihi su yapılarını olumsuz etkileyen şehrin büyüme ve dönüşüm sorunları aktarılmış, devamında bu sorunların tarihi su yapılarına etkileri bentler ve havuzlar, su kemerleri, su terazileri, maksemler, sarnıçlar, çeşmeler, sebiller, şadırvanlar, hamamlar başlıkları altında ele alınmıştır. Çalışma, mevcut su yapılarının büyük ölçüde işlevini ve birbirleriyle ilişkilerini kaybettiğini, şehrin yoğunluğu içinde algılanmalarının güçleştiğini, ancak bazı bentler ve ilişkili oldukları havuzların su toplama ve çöktürme, bazı çeşmelerle şadırvanların su dağıtma işlevini sürdürdüğünü ve bu yapılarda malzeme bozulmalarından kaynaklanan sorunlar olduğunu göstermiştir. Yapılan incelemeler, tarihi su yapılarının en büyük zararı imar hareketlerinden gördüğünü, bu kapsamda birçoğunun özgün yerlerinden kaldırılarak kaybolduğunu ya da farklı noktalara yerleştirildiğini, tesisler arasındaki su yollarının yok olduğunu; hatalı onarım, kötü kullanım, çevre kirliliğinin, düzenli bakım ve koruma çalışmalarının yapılmamasının ise su yapılarının yıpranmasında öne çıkan diğer önemli etmenler olduğunu ortaya koymuştur. AU - uğuryol, drahşan AU - UĞURYOL, MEHMET DO - 10.17755/esosder.857352 PY - 2022 JO - Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) VL - 21 IS - 81 SN - 1304-0278 SP - 206 EP - 228 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/1126232 ER -