Yıl: 2022 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1209 - 1252 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15337/suhfd.1103399 İndeks Tarihi: 30-09-2022

Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi

Öz:
Anonim ortaklıkta pay sahiplerinin asli borcu, sermaye taahhüdünü yerine getirmektir. Nitekim TTK 329/2’de pay sahiplerinin sadece taahhüt ettikleri sermaye paylarıyla şirkete karşı sorumlu oldukları belirtilmiştir. Bu açıdan pay sahiplerinin şirket alacaklılarına karşı herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı gibi, sermaye koyma borcu dışında şirkete karşı kural olarak herhangi bir yükümlülük altında olduğu da söylenemez. Bu durum, anonim ortaklıklar hukukunda tek borç ilkesi olarak anılmaktadır. Tek borç ilkesi, mutlak nitelikte değildir; ancak hangi durumların bu ilkenin istisnası olduğu tartışmalıdır. Bu çalışmada öncelikle tek borç ilkesi ve istisnaları karşılaştırmalı hukuk da dikkate alınarak incelenmiştir. TTK 421/2-a bendinde ise, esas sözleşme değişikliğiyle bilanço zararlarının kapatılması amacıyla pay sahiplerine yükümlülük ve ikincil yükümlülük getirilebileceği hükme bağlanmıştır. Çalışmamızın devamında tek borç ilkesi çerçevesinde TTK 421/2-a bendi değerlendirilmiş, söz konusu düzenlemenin bu ilkenin bir istisnası olup olmadığı tartışılmıştır. Daha sonra ise TTK 421/2-a bendinin uygulama şartları ele alınarak, pay sahiplerine sermaye koyma borcu dışında getirilecek ek yükümlülüklerin şartları ve kapsamı belirlenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelime: Tek borç ilkesi Yükümlülük ve ikincil yükümlülük Bilanço zararı

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKDAĞ GÜNEY, Necla: “Anonim Şirketlerde Eşitlik İlkesi”, Gazi Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVIII, Y. 2014, S. 3-4, s. 115- 135.
  • AKIN, Murat Yusuf: Şirketler Hukukunda ve Özellikle A.Ş.lerde Pay Sa- hibinin Sadakat Borcu, İstanbul 2002.
  • AYAN, Özge: Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Sadakat Yü- kümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün İhlalinin Sonuçları, Ankara 2013.
  • AYHAN, Rıza/ÇAĞLAR, Hayrettin/ÖZDAMAR, Mehmet: Şirketler Hu- kuku Genel Esaslar, 3. Baskı, Ankara 2021.
  • BAHTİYAR, Mehmet: “Anonim Ortaklıkta Payların Üçüncü Kişilere Sa- tılması Durumunda Diğer Ortaklara Önalım Hakkı Tanıyan Anasözleşme Hükümleri ve Etkileri”, BATİDER, C. XXI, S. 2, 2001. (Anılış: BAHTİYAR, Önalım)
  • BAHTİYAR, Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, Güncellenmiş 15. Bası, İstan- bul 2021.
  • BİLGİLİ Fatih/DEMİRKAPI, Ertan: Şirketler Hukuku Dersleri, 7. Basım, Bursa 2020.
  • BOZKURT, Tamer: Şirketler Hukuku, 13. Baskı, Ankara 2021.
  • CAN, Mustafa Erdem: “Anonim Şirkette Sermaye ve Kanuni Yedek Ak- çeler Toplamının Üçte İkisinin Kaybının Hukuki Sonuçları”, Er- ciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIII, S. 1, 2018.
  • ÇAĞIRGAN TUNCER, Senar/ULUSOY, Yasin: “Yedek Akçeler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref Er- taş’a Armağan, C. 19, Özel Sayı- 2017, s. 1971-1996.
  • EMİNOĞLU, Cafer: “Anonim Şirket Pay Sahipleri Açısından Eşit Şart- larda Eşit İşlem İlkesi”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Der- gisi, Yıl: 2015, Cilt: 1, Sayı: 1, s. 79-88.
  • ERGÜN, Mevci: Anonim Şirketler Hukuku, 1. Baskı, Ankara 2021.
  • GÖLE, Celal: Anonim Ortaklıklarda Nakdi Sermaye Koyma Borcu ve Bu Borcu İfada Temerrüt, Ankara 1976.
  • GRİGOLEİT, Hans Christoph (Hrgb): Aktiengesetz Kommentar, 2. Auf- lage, München 2020 (Anılış: İlgili Bölüm Yazarı, Grigoleit AktG).
  • HAMAMCIOĞLU, Esra: “Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesine İlişkin Gelişmeler”, KHÜHFD, C. 6, S. 1, Haziran 2018.
  • HANDSCHİN, Lucas/JUNG, Peter (Hrgb): Zürcher Kommentar Die Ak- tiengesellschaft, Rechte und Pflichten der Aktionäre, Art. 660- 697m OR, 2. Auflage, Zürich 2021 (Anılış: İlgili bölüm yazarı, ZK).
  • HOFFMANN-BECKİNG, Michael (Hrsg): Münchener Handbuch des Ge- sellschaftsrechts, Band 4, Aktiengesellschaft, 5. Auflage, München 2020 (Anılış: İlgili Bölüm Yazarı, Hoffmann-Becking AktG).
  • İMREGÜN, Oğuz: Kara Ticaret Hukuku Dersleri, 9. Bası, İstanbul 1991.
  • KARASU, Rauf: Anonim Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi, Ankara 2009.
  • KAYIHAN, Şaban: Şirketler Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2020.
  • MAUERHOFER, Marc André: Gültigkeit statutarischer Schieds- und Ge- richtsstandsklauseln, GesKR 2011, S. 20.
  • MEİER-MAZZUCATO, Giorgio: “Sanierung von Unternehmen”, Sprec- her, Thomas (Hrgb), Sanierung und Insolvenz von Unternehmen X, Zürich 2020.
  • MOROĞLU, Erdoğan: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Değerlendirme ve Öneriler, 7. Baskı, İstanbul 2012.
  • NOMER, Füsun: Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Sadakat Yükümlü- lüğü, İstanbul 1999.
  • OKUTAN NİLSSON, Gül: Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşme- leri, İstanbul 2004.
  • POROY, Reha/TEKİNALP, Ünal/ÇAMOĞLU, Ersin: Ortaklıklar Hukuku, C. II, 14. Bası, İstanbul 2019.
  • PULAŞLI, Hasan: Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 7. Baskı, Ankara 2021.
  • ROBERTO, Vito/TRÜEB, Hans Rudolf (Hrgb): CHK – Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Personengesellschaften und Aktiengesellschaft – Vergütungsverordnung, 3. Auflage, Zürich 2016, s. 511, No. 1 (İlgili bölüm yazarı, CHK).
  • ROUSSEAU, Marc-André/WASSE, Norman: “Der Beschluss der Ha- uptversammlung über die Verwendung eines Bilanzverlustes”, NZG 2010.
  • SAVAŞ, Fatma Burcu: “Pay Sahiplerinin Anonim Şirkete Karşı Sadakat Yükümlülüğü”, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, Cilt. I, İs- tanbul 2007.
  • SCHMİDT, Karsten/LUTTER, Marcus (Hrgb): AktG Kommentar, 4. Auf- lage, Köln 2020, s. 606, § 54, No. 1 (Anılış: İlgili Bölüm Yazarı, Schmidt/Lutter/AktG Komm).
  • SEVİ, Ali Murat: Anonim Ortaklıkta Sermayenin Oluşturulması ve Pay Sahiplerine İade Edilmesi Yasağı, Ankara 2013.
  • SPİNDLER, Gerald/STİLZ, Eberhard (Hrgb): Kommentar zum Aktienge- setz, Band I, 4. Auflage, München 2019 (Anılış: İlgili Bölüm Ya- zarı, Spindler/Stilz AktG).
  • SULU, Muhammed: Anonim Ortaklıklarda Şirket Menfaati Kavramı, 1. Bası, İstanbul 2019.
  • ŞENER, Oruç Hami: Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, 3. Bası, Ankara 2017.
  • TURAN, GÖKÇEN: “Ticaret Bakanlığı’nın TTK 376 Hükmünün Uygu- lama Esaslarına İlişkin Tebliğinin Üçte İki Sermaye Kaybı Ha- linde Doğruda Sermaye Artırımı Yapılabilmesine İmkân Tanı- yan Hükümleri Üzerine Düşünceler”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, Yıl: 2020, Cilt: 6, Sayı: 1, s. 142-153.
  • TÜRK, Ahmet: Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları, 1. Baskı, Ankara 1999.
  • TÜRK, Ahmet: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Geneli, Ticaret Şirketle- rine İlişkin Genel Hükümler ve Anonim Ortaklığa İlişkin Hü- kümlerinden Bazıları Hakkında Düşünceler”, Prof. Dr. Fırat Öz- tan’a Armağan, Cilt: 2, Ankara 2010, s. 2163-2191. (Anılış: TÜRK, Düşünceler)
  • TÜRK, Ahmet: “Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun Getirdiği Değişiklikler ve Yeniliklerle Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Hukuki So- nuçları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 2, Yıl: 2015, s. 63-112. (Anılış: TÜRK, Değişiklikler)
  • ULUSOY, Erol: “Anonim Şirketlerde Tali Yükümler”, M.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 1999, Cilt: XV, S. 1.
  • ÜÇIŞIK, Güzin/ÇELİK, Aydın: Anonim Ortaklıklar Hukuku Cilt I, 1. Baskı, Ankara 2013.
  • VON DER CRONE, Hans Caspar: Aktienrecht, 2. Auflage, Bern 2020.
  • WİBMER, K. Jeannette (Hrgb): Orell Füssli Aktienrecht Kommentar, Zü- rich 2016, s. 225, No. 3 (Anılış: İlgili bölüm yazarı, OFK).
  • WORCH, Karl-Heinz: Treuepflichten von Kapitalgesellschaftern unterei- nander und gegenüber der Gesellschaft, Frankfurt am Main 1983.
  • ZENGİN, İbrahim Çağrı: Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklık Genel Kurulunda Yetersayılar, İstanbul 2020.
APA KAYIS F (2022). Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. , 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
Chicago KAYIS FERHAT Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. (2022): 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
MLA KAYIS FERHAT Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. , 2022, ss.1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
AMA KAYIS F Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. . 2022; 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
Vancouver KAYIS F Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. . 2022; 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
IEEE KAYIS F "Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi." , ss.1209 - 1252, 2022. 10.15337/suhfd.1103399
ISNAD KAYIS, FERHAT. "Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi". (2022), 1209-1252. https://doi.org/10.15337/suhfd.1103399
APA KAYIS F (2022). Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 30(3), 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
Chicago KAYIS FERHAT Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 30, no.3 (2022): 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
MLA KAYIS FERHAT Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.30, no.3, 2022, ss.1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
AMA KAYIS F Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 30(3): 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
Vancouver KAYIS F Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 30(3): 1209 - 1252. 10.15337/suhfd.1103399
IEEE KAYIS F "Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi." Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 30, ss.1209 - 1252, 2022. 10.15337/suhfd.1103399
ISNAD KAYIS, FERHAT. "Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi". Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 30/3 (2022), 1209-1252. https://doi.org/10.15337/suhfd.1103399