KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI

Ayşe SOY TEMÜR (Düzce Üniversitesi, Kaynaşlı Meslek Yüksekokulu, Düzce, Türkiye)
Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi
97 3
Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 773 - 797 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14784/marufacd.976488 İndeks Tarihi: 30-09-2022

KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI

Öz:
Bu çalışmanın amacı, Covid-19 salgınının dünya finans sektörü üzerindeki etkilerini yakından görmek adına, Covid-19 vaka ve ölüm sayılarına karşı küresel borsa endekslerinin davranışları ile BIST-Perakende sek- törünün fiyat davranışlarını değerlendirmektir. Bu amaçla, 17 Nisan 2020 itibariyle vaka sayısının en fazla ol- duğu ülkelerin temel borsa endeksleri olan S&P500, Nasdaq, IBEX35, FTSEMIB, FTSE100, DAX30, CAC40, BIST100 ve SSE100 ile BIST100-Perakende ticaret sektörüne kayıtlı hızlı tüketim ürünleri satışı gerçekleşti- ren ADESE, BIMAS, BIZIM, CRFSA, MGROS ve SOKM hisseleri çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada, 20 Ocak 2020’den 17 Nisan 2020 tarihine kadar olan döneme ilişkin günlük veriler kullanılmıştır. Vaka ve ölüm sa- yıları https://www.worldometers.info/coronavirus adresinden, endeks ve hisse senedi verileri ise https://tr.in- vesting.com/indices/ adresinden elde edilmiştir. Vaka ve ölüm sayılarının endeksler üzerindeki etkilerini ve BIST100’deki değişim ile hisse senedi fiyat değişimleri arasında doğrusal bir ilişki olup olmadığını ölçmek ama- cıyla regresyon analizi kullanılmıştır. Buna ek olarak; günlük endeks ve hisse senedi fiyat hareketleri grafiklerle gösterilerek yüzdesel değişim oranları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar, Covid-19’un dünya genelinde hızla yayılmaya başlamasıyla birlikte vaka ve ölüm sayılarındaki artışın borsa endeksleri ve hisse senedi fiyatlarında sert düşüşlere sebep olduğunu göstermektedir. Hükumetler tarafından alınan önlemler ve uygulanan politikalar salgının finansal piyasalar üzerindeki etkisinin azalmasında olumlu katkı sağlamıştır. Ancak, araştırma dönemi sonu itibariyle araştırma kapsamındaki borsa endekslerinden hiçbiri yükseliş trendine girmiş olmalarına rağ- men henüz çalışma başlangıcı tarihindeki endeks değerine ulaşamamıştır. Hisse senedi fiyatları açısından bakıl- dığında ise, fiyat hareketleri incelenen altı işletmeden dördünün hisse senedi fiyatları araştırma dönemi başlan- gıcındaki değerinin üstündedir.
Anahtar Kelime: Covid-19 BIST Finans Regresyon Analizi Borsa Endeksleri BIST-Perakende

THE EFFECT OF CORONAVIRUS COVİD-19 ON WORLD EXCHANGES AND BEHAVIOR OF SHARE CERTIFICATES IN THE BIST RETAIL SECTOR

Öz:
The aim of this study is to evaluate the behavior of the global stock market indices against the number of Covid-19 cases and deaths and the price behavior of the BIST-Retail sector in order to closely observe the effe- cts of the Covid-19 epidemic on the world financial sector. For this purpose, as of April 17, 2020, S&P500, Nas- daq, IBEX35, FTSEMIB, FTSE100, DAX30, CAC40, BIST100 and SSE100, which are the main stock market in- dices of the countries with the highest number of cases, and BIST100 – ADESE, BIMAS, which sells fast moving consumer goods registered in the retail trade sector. BIZIM, CRFSA, MGROS and SOKM shares are included in the study. In the study, daily data for the period from January 20, 2020 to April 17, 2020 were used. Case and death numbers were obtained from https://www.worldometers.info/coronavirus, index and stock data were ob- tained from https://tr.investing.com/indices/. Regression analysis was used to measure the effects of the number of cases and deaths on the indices and whether there is a linear relationship between the change in BIST100 and the changes in stock prices. In addition; Percentage change rates were calculated by showing the daily index and stock price movements with graphics. The results show that with the rapid spread of Covid-19 around the world, the increase in the number of cases and deaths caused sharp decreases in stock market indices and stock prices. The measures taken and the policies implemented by the governments contributed positively to the reduction of the impact of the epidemic on the financial markets. However, although none of the stock market indices wit- hin the scope of the research have entered an upward trend as of the end of the research period, they have not yet reached the index value at the start of the study. In terms of stock prices, the stock prices of four of the six companies whose price movements were analyzed are above the value at the beginning of the research period.
Anahtar Kelime: Covid-19 BIST Finance Regression Analysis Stock Markets BIST-Retail

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adegun, O. (2014). The Effects of Ebola Virus on the Economy of West Africa Through the Trade Channel. IOSR Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS), 19(10), 48-56.
  • Albulescu, C. (2020, Mart). Coronavirus and Financial Volatility: 40 Days of Fasting and Fear. Quantitative Fi- nance, 1-7. https://arxiv.org/abs/2003.04005
  • Arndt, C., & Lewis, J. (2005). Socio-Economic Effects of HIV/AIDS in African Countries. South African Journal of Economics, 68(5), 380-392. doi:doi.org/10.1111/j.1813-6982.2000.tb01283.x
  • Baldwin, R., & Tomiura, E. (2020). Thinking Ahead About the Trade Impact of COVID-19. R. Baldwin, & B. W. Mauro içinde, Economics in the Time of COVID-19 (s. 59-72). London: CEPR Press.
  • Beck, T. (2020). Finance in The Times of Coronavirus. E. i. COVID-19 içinde, Richard Baldwin;Beatrice Weder di Mauro (s. 73-76). London: A VoxEU.org Book CEPR Press.
  • Bhargava, A., Jamison, D. T., Lau, L. J., & Murray, C. J. (2001). Modeling the Effects of Health on Economic Growth. Journal of Health Economics, 3(20), 423-440. doi:https://doi.org/10.1016/S0167-6296(01)00073-X
  • Bloom, D. E., & Sachs, J. D. (1998). Geography, Demography, and Economic Growth in Africa. Brookings Papers on Economic Activity, 207-273.
  • Bonnel, R. (2000). HIV/AIDS and Economic Growth: A Global Perspective. ACTAfrica . Africa: World Bank, 360-379.
  • Cuddington, J., & Hancock, J. D. (1994). Assessing the Impact of AIDS on the Growth Path of the Malawian Eco- nomy. Journal of Development Economics , 43(2), 363-368. doi:10.1016/0304-3878(94)90013-2
  • Çeti, B., & Uluönen, K. (2019). Salgın Hastalıklar Sebebiyle Oluşan Krizlerin Turizm Sektörü Üzerindeki Etki- sinin Değerlendirilmesi. AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 22(2), 109-128. doi:10.34189/tfd.22.2.001
  • Durmuş, B. (2016). Konut Fiyatlarını Etkileyen Parametrelerin Çoklu Regresyon Analizi Yöntemiyle İrdelenmesi ve Kentsel Dönüşüme Katkıları. Geomatik Mühendisliği Anabilim Dalı. İstanbul: İstnbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Fuller, F., Fabiosa, J., & Premakumar, V. (1997, 4 17). World Trade Impacts of Foot and Mouth Disease in Taiwan. U.S.: Cooperative State Research Service, U.S.Department of Agriculture.
  • Gaffeo, E. (2003). The Economics of HIV/AIDS: A Survey. Development Policy Review, 21(1), 27-49. doi:https:// doi.org/10.1111/1467-7679.00197
  • Huber, C., Finelli, L., & Stevens, W. (2018). The Economic and Social Burden of the 2014 Ebola Outbreak in West Africa. The Journal of Infectious Diseases, 218(5), 698-704. doi:https://doi.org/10.1093/infdis/ jiy213
  • Karasu, F. (2012). Petrokimya Sektöründe Talep Tahmininde Yapay Sinir Ağlarının Kullanılması “PETKİM A.Ş. Örneği“. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, SBE Enstitüsü, YL Tezi.
  • Kim, Y., Yoon, S., & Oh, I. (2013). The Economic Burden of the 2009 Pandemic H1N1 Influenza in Korea. US National Library of Medicine National Institutes of Health, 45(5), 390-396. doi:10.3109/00365.548.2012 .749423
  • Lee, J.-W., & McKibbin, W. J. (2004). Political Influences on the Response to SARS and Economic Impacts of the Disease. S. Knobler, A. Mahmoud, S. Lemon, A. Mack, L. Sivits, & K. Oberholtz içinde, The Impact of The SARS Epidemic (s. 91-136). Washington: The National Academies Press. doi:ttps://doi. org/10.17226/10915
  • McAleer, M., Huang, B., Kuo, H., Chen, C., & Chang, C. (2010). An Econometric Analysis of SARS and Vian Flu on International Tourist Arrivals to Asia. Environmental Modelling & Software, 100-106.
  • McKibbin, W., & Fernando, R. (2020). The Global Macroeconomic Impacts of COVID-19: Seven Scenarios. CAMA Working Paper, 45-54.
  • Montgomery, D. C., Jennings, C. L., & Kulahci, M. (2008). Introduction to Time Series Analysis and Forecasting. United States of America: John Wile&Sons Inc.
  • Pritchett, L., & Summers, L. H. (1996). Wealthier Is Healthier. Journal of Human Resources, 1(4), 841-868.
  • Robalino, D. A., Jenkins, C., & Maroufi, K. E. (2002). The Risks and Macroeconomic Impact of HIV/AIDS in the Middle East and North Africa: Why Waiting to Intervene Can Be Costly. Policy Research Working Paper Series, 1(1), 28-74. http://econ.worldbank.org/files/16774_wps2874.pdf
  • Rosen, S., Feeley, F., Connelly, P., & Simon, J. (2007). The Private Sector and HIV/AIDS in Africa: Taking Stock of 6 Years of Appilied Research. AIDS, 21, 41-51. doi:10.1097/01.aids.000.027.9693.61652.2d
  • Sarnıç, M. (2006). Avian Influenza (Kuş Gribi) Hastalığının Türk Ekonomisi Üzerindeki Etklieri. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi(XXII), 1-4. http://www.mfa.gov.tr/avian-influenza-_kus-gribi_-hastaligi- nin-turk-ekonomisi-uzerindeki-etkileri-.tr.mfa
  • Tütek, H., & Gümüşoğlu, Ş. (2000). İşletme İstatistiği. İzmir: Barış Yayınları.
  • Verikios, G., Sullivan, M., Stojanovski, P., Giesecke, J., & Woo, G. (2011). The Global Economic Effects of Pan- demic Influenza. 14th Annual Conference on Global Economic Analysis, (s. 1-41). Venice.
  • Wang, Y., Fang, Z., & Gao, W. (2020). COVID-19’s Impact on China’s Economy Based on Data of Spring Festi- val Travel Rush. Social Science Research Network Report. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abst- ract_id=3554638
  • Wren-Lewis, S. (2020). The Economic Effects of a Pandemic. R. Baldwin, & B. W. Mauro içinde, Economics in the Time of COVID-19 (s. 109-112). London: CEPR Press.
  • Yang, P., Chu, R., Chung, W., & Sung, H. (1999). Epidemiological Characteristics and Financial Costs of The 1997 Foot-and-Mouth Disease Epidemic in Taiwan. The Veterinary Record, 145(25), 18-25. doi:10.1136/ vr.145.25.731
  • Zeren, F., & Hızarcı, A. E. (2020). KOVID-19 Koronavirüsün Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: Seçilmiş Ülkeler- den Kanıtlar. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 78-84.
  • Estrada, M. A., Park, D., & Lee, M. (2020, 03 9). The Evaluation of the Final Impact of Wuhan COVID-19 on Trade, Tourism, Transport and Electiricity Consumption of China. Social Science Research Network Re- port. SSRN: https://ssrn.com/abstract=3551093
  • Estrada, M. A., Park, D., Koutronas, E., Khan, A., & Tahir, M. (2020). The Economic Impact of Massive Infecti- ous and Contagious Diseases: The Case of Wuhan Coronavirus. Social Science Research Network Report.
  • Baker, S. R., Bloom, N., Davis, S. J., Kost, K., Sammon, M., & Viratyosin, T. (2020, 3 27).The Unprecedented Stock Market Reaction to COVID-19. StocksMarkets.COVID: https://www.policyuncertainty.com/media/Sto- ckMarkets_COVID.pdf
  • Gormsen, N. J., & Koijen, R. (2020, 04 03). Coronavirus: Impact on Stock Prices and Growth Expectations. VOX CEPR Policy Portal: https://voxeu.org/article/coronavirus-impact-stock-prices-and-growth-expectati- ons
  • WHO. (2020, 04 16). World Health Organization Web Site: http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-e- mergencies/coronavirus-covid-19
  • Bag, M. (2020, 04 16). Euronews. tr Euronews Web Site: https://tr.euronews.com/2020/04/09/dunyada-covid- 19-salg-n-n-ilk-100-gununde-yasananlar-ilk-nerede-ortaya-c-kt-nas-l-yay-ld
  • Yilmazkuday, H. (2020, March 16). COVID-19 E⁄ects on the S&P 500 Index. Miami, USA. https://ssrn.com/ abstract=3555433
  • Bag, M. (2020, 04 16). Euronews. tr Euronews Web Site: https://tr.euronews.com/2020/04/09/dunyada-covid- 19-salg-n-n-ilk-100-gununde-yasananlar-ilk-nerede-ortaya-c-kt-nas-l-yay-ld
  • Covip-19. (2020, 04 17). Coronavirus: https://www.worldometers.info/coronavirus
  • Investing.com. (2020, 04 17). Investing.com: https://tr.investing.com/indices/
  • GCM Yatırım / Forex. (2020, 4 20). GCM Yatırım / Forex Web Stesi: https://www.gcmforex.com/yatirim-arac- lari/borsa-endeksleri/
  • Ramelli, S., & Wagner, A. (2020, 4 20). What the Stock Market Tells us About the Consequences of COVID-19. VOX CEPR Policy Portal: https://voxeu.org/article/what-stock-market-tells-us-about-consequences- covid-19
APA SOY TEMÜR A (2021). KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. , 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
Chicago SOY TEMÜR Ayşe KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. (2021): 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
MLA SOY TEMÜR Ayşe KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. , 2021, ss.773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
AMA SOY TEMÜR A KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. . 2021; 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
Vancouver SOY TEMÜR A KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. . 2021; 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
IEEE SOY TEMÜR A "KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI." , ss.773 - 797, 2021. 10.14784/marufacd.976488
ISNAD SOY TEMÜR, Ayşe. "KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI". (2021), 773-797. https://doi.org/10.14784/marufacd.976488
APA SOY TEMÜR A (2021). KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(25), 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
Chicago SOY TEMÜR Ayşe KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 13, no.25 (2021): 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
MLA SOY TEMÜR Ayşe KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, vol.13, no.25, 2021, ss.773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
AMA SOY TEMÜR A KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2021; 13(25): 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
Vancouver SOY TEMÜR A KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2021; 13(25): 773 - 797. 10.14784/marufacd.976488
IEEE SOY TEMÜR A "KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI." Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13, ss.773 - 797, 2021. 10.14784/marufacd.976488
ISNAD SOY TEMÜR, Ayşe. "KORONAVİRÜS COVİD-19’UN DÜNYA BORSALARI ÜZERİNE ETKİSİ VE BİST-PERAKENDE SEKTÖRÜNDEKİ HİSSE SENETLERİNİN BU SÜREÇTEKİ DAVRANIŞLARI". Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 13/25 (2021), 773-797. https://doi.org/10.14784/marufacd.976488
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 3:36

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları