Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü

Yıl: 2022 Cilt: 57 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1661 - 1681 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892 İndeks Tarihi: 01-10-2022

Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü

Öz:
Elektronik sistemler aracılığıyla yapılan ticaret olarak tanımlanabilen e-ticaret, sigortacılık sektöründe de kendini göstermektedir. Satış şekli bazında e-ticaret aracılığıyla gerçekleştirilen satışlar literatürde e-sigortacılık ismiyle anılmaya başlanmıştır. E-sigortacılık dünya sigorta pazarında önemli bir yere gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de e-sigortacılıkta yaşanan değişimin araştırılması ve hayat sigortalarında e-sigorta prim üretiminin gelecek öngörüsünün elde edilmesidir. Öngörü için zaman serilerinin analizinde kullanılan doğrusal olmayan otoregresif sinir ağları yöntemi uygulanmıştır. İkincil verilere dayanarak hazırlanan bu nicel araştırmada kullanılan veriler, Türkiye Sigortalar Birliği tarafından yayınlanan, satış şekli bazında primler tablolarından alınmıştır. Betimsel bulgular e-sigortacılık ile elde edilen toplam poliçe priminin, 2015 yılında 34.151.563 ile pazarın %0,1’ini oluşturmakta iken 2021 yılı Aralık ayı sonunda 2.659.041.678 ile %2,5’e ulaştığını göstermiştir. E-sigorta prim üretimi altı yıl içerisinde 77 kat artmıştır. Hayat sigortalarının öngörüsü için 2016:01-2021:12 dönemine ilişkin 72 aylık e-sigorta prim üretim değerleri kullanılarak doğrusal olmayan otoregresif sinir ağları ile analiz yapılmıştır. Kurulan en uygun ağ modeli (12-5-1) mimari yapısına sahip, Levenberg-Marquardt algoritmasına dayanan geri yayılım algoritması ile öğrenen model olmuştur. Eğitim sonunda, performans ölçütü olarak seçilen hata kareler ortalaması 2,07982e-4 ve regresyon belirtme katsayısı R2=0,93 olarak elde edilmiştir. Bu ağ modelinin kullanılması ile yapılan öngörüler, e-sigorta prim üretiminin gelecek altı yıllık dönemde de artacağını ortaya koymuştur. E-sigorta prim üretimi halen geleneksel yöntemler kadar büyük bir pazar payına sahip olmasa da bu payın gelecekte önemli oranda artması beklenmektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahonen, A. & Jarvinen, R. (2004). Current State Of Electronic Insurance Services. Frontiers of E-Business Research, Tempere University of Technology, 148-163.
  • Alipour, M., Dorodi, H. & Pishgahi, S. (2011). Feasibility Study of E-Insurance Services in Iranian Insurance Companies(Asia Insurance Co.), International Journal of Business and Social Science, 2(10), 277-281.
  • Arora, A. (2003), E-insurance: Analysis of the Impact and Implications of E-commerce on the Insurance Industry, Masters Dissertation, London.
  • Bursalı, O. B. (2010). Sigorta İşletmelerinin İnternet Üzerindeki Uygulamalarının Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) İle Değerlendirilmesi. Journal of Internet Applications and Management, 1(2), 17-27.
  • Çetin, A. ve Çitli, Z.Ç. (2012). Elektronik Sigortacılıkta E-İmza, Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü E-Dergisi, 2(2), 1-19.
  • Çetinkaya, T. (2019). Hayat Sigortası Prim Üretimlerini Tahminleme Yöntemlerini Karşılaştırarak Gelecek Yıllar Prim Üretimini Tahminleme (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Elmas, Ç. (2003). Yapay Sinir Ağları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Erilli, N.A., Eğrioğlu, E., Yolcu, U., Aladağ, Ç.H. ve Uslu, V.R. (2010). Türkiye’de Enflasyonun İleri Ve Geri Beslemeli Yapay Sinir Ağlarının Melez Yaklaşımı İle Öngörüsü, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1), 42-55.
  • Ettis, S.A. & Haddad, M.M. (2019). Utilitarian and Hedoniz Customer Benefits of E-Insurance: A Look at the Role of Gender Differences. International Journal of E-Business Research, 15(1), 109-126.
  • Fausset, L. (1994). Fundementals Of Neural Networks. New Jersey: Prentice Hall. Englewood Cliffs.
  • Flitman, M.A. (1997). Towards Analysing Student Failures: Neural Networks Compared With Regression Analysis And Multiple Discriminant Analysis. Computers Operationals. Research, 24(4), 367-377.
  • Garven,J .R.(1998). Electronic Commerce in the Insurance Industry: Business Perspectives. Working Paper Series Number 98-3.Center for Risk Management and Insurance Research.Georgia State University.
  • Grazy, M.L.T. and Parimalarani, G. (2019). E-Insurance: A Platform for insurance penetration in India. Restaurant Business, 118(6), 90-93.
  • Grossman, M., McCarthy, R.V. & Aronson, J.E. (2004). E-Commerce Adoption in the Insurance Industry. In Management Faculty Publications,V(2), 467-473.
  • Günay, S., Eğrioğlu, E. ve Aladağ, H. (2007). Tek Değişkenli Zaman Serileri Analizine Giriş. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Güneri, N. ve Apaydın, A. (2004). Öğrenci Başarılarının Sınıflandırılmasında Lojistik Regresyon Analizi Ve Sinir Ağları Yaklaşımı, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 170-188.
  • Hiwarkar, T. & Khot, P.G. (2013). E-Insurance: Analysis of the Collision and Allegation of E-commerce on the Insurance and Banking. Jornal of Business Management and Social Science Research, 2(6), 457-470.
  • Hwang, G. J. T. & Ding, A. A. (1997). Prediction Intervals for Artificial Neural Networks. Journal of the American Statistical Association, 92(438), 748-757.
  • Jackson, D.(2003). Insurance and the Internet-The Great Mystery Continues. National Underwriter Life & Health –Financial Services Edition,107(9), 14.
  • Laboissiere, L. A., Fernandes, R. A. S. & Lage, G. G. (2015). Maximum and Minimum Stock Price Forecasting of Brazilian Power Distribution Companies Based on Artificial Neural Networks, Applied Soft Computing, 35, 66-74.
  • McCarthy, R. V. & Aronson, J. E. (2000). Competing in the Virtual World: E-commerce Factors that affect the Property-Casualty Insurance Industry. Proceedings of the Americas Conference on Information Systems, Long Beach, CA, August 4-6.
  • Meshkat, L., Farkhondehnia, F., Bagheri, Z., Alihoseini, O., Sanayeimatak, S., Esmaeili, M., Mostafalo, M., Ebadati, H. & Masaratbakhsh, M. (2012). Electronic Insurance and its Application in E-commerce. Institute of Interdisciplinary Business Research, 4(8), 640-647.
  • Odoyo, F. & Nyangosi, R. (2011). E-Insurance: An Empirical Study Of Perceived Benefits, International Journal of Business and Social Science, 2(21), 66-171.
  • Okkan, O., Serbeş, Z. A. ve Gedik, N. (2018). MATLAB ile Levenberg-Marquardt Algoritması Tabanlı YSA Uygulaması: Aylık Yağış-Akış Modellemesi, DÜMF Mühendislik Dergisi, 9(1), 351-362.
  • Ömürbek, N. ve Altın, F.G. (2018). Sigortacılık Sektöründe Bilgi Teknolojilerinin Uygulanmasına İlişkin Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,1(3), 105-127.
  • Özgül, E., Özdemirci, F., Yazıcı, T. ve Baykal, E. (2019). Küreselleşmenin Türkiye Sigorta Sektöründeki Etkileri: Şirketlerin Ortaklık Yapısı Ve Pazar Payları, Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 4(1), 100- 130.
  • Öztemel, E. (2003). Yapay Sinir Ağları. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • Öztürk, E. (2009), Elektronik Sigortacılık ve Türkiye’deki Uygulamaları (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
  • Özüdoğru, H. (2017). Türkiye Sigortacılık Sektörünün Değerlendirilmesi, Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (BAFAD), 4(1), 38-47.
  • Polat, A. (2021). Sigorta Branşlarında E-Ticaret Kanalının Gelişimi Ve Gelecek Dönem Öngörü Tahmini, Dijital Dönüşüm ve İşletmecilik içinde (Ed. Koca, G. ve Eğilmez, Ö.) Efe Akademi Yayınları.
  • Rakovska, G. (2001). E-commerce Business Models For Insurance: Application to US and European Markets. Centre for Risk Management and Insurance Research, USA, Georgia State University.
  • Ranganathan, A. (2004). The Levenberg-Marquardt Algorithm. Honda Research Institute USA, 8 June 2004, Retrieved 12 August 2012.
  • Sekulovska, M. (2012). Internet Business Models For E-Insurance And Condıtıons In Republic Of Macedonia, Procedia - Social And Behavioral Sciences, 44, 163 – 168.
  • Tanberk, B. (2001). İnternet Uygulamalarının Türkiye’de Sigortacılık Sektörüne Getireceği Yararlar Ve Bu Yararları Sağlayabilmek İçin Hangi Sorunların Ne Şekilde Aşılması Gerektiği (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Taş, M. K. (2015) Dünya Sigorta Pazarında Türkiye’nin Yeri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 14(27) Bahar,133-148.
  • Taylor, S.A., Celuch, K. & Goodwin, S. (2002). Technology Readiness in the e-Insurance Industry: An Exploratory Investigation and Development of an Agent Technology e-Consumption Model, Journal of Insurance Issues, 25(2), 142–165.
  • Memiş, T. (2003). Bilgisayar Riskleri ve Sigorta Sektörüne Gelecekteki Etkileri, Bilgi Çağı ve Sigorta, Reasürör Dergisi, 50.
  • Tosunoğlu, N. (2021). Zaman Serilerinin Öngörüsünde Yapay Sinir Ağları. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Uydacı, M. ve Ene, S. (2005). Sanal Sigorta Pazarlamasının Türkiye’deki Gelişimi ve Bugünkü Durumu Üzerine Bir Uygulama, Öneri, 6(24), 97-113.
  • Veaux, D.R., Schumi, J., Schweinsberg, J. & Ungar, H.L. (1998). Prediction Intervals for Neural Networks via Nonlinear Regression. Technometrics, 40(4), 273-282.
  • Vress, I. (2002), Insurance Companies on the Internet, Per Pol.Soc.Man.Sci,10(2), 277-283.
  • Yao, J.(2004), E-commerce Adoption of Insurance Companies In New Zealand, Journal of Electronic Commerce Research, 5(1).
  • Yazıcı, S. ve Yanık, S. (2002). Elektronik Sigortacılık, İstanbul: DER Yayınları.
  • Yıldırım, İ. (2022) The Impact of Insurance Sector Premium Production on Economic Development, Journal of Economics and Administrative Sciences, 23(2), 492-501.
APA TOSUNOĞLU N (2022). Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. , 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
Chicago TOSUNOĞLU Nuray Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. (2022): 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
MLA TOSUNOĞLU Nuray Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. , 2022, ss.1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
AMA TOSUNOĞLU N Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. . 2022; 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
Vancouver TOSUNOĞLU N Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. . 2022; 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
IEEE TOSUNOĞLU N "Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü." , ss.1661 - 1681, 2022. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
ISNAD TOSUNOĞLU, Nuray. "Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü". (2022), 1661-1681. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
APA TOSUNOĞLU N (2022). Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 57(3), 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
Chicago TOSUNOĞLU Nuray Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 57, no.3 (2022): 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
MLA TOSUNOĞLU Nuray Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, vol.57, no.3, 2022, ss.1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
AMA TOSUNOĞLU N Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2022; 57(3): 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
Vancouver TOSUNOĞLU N Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2022; 57(3): 1661 - 1681. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
IEEE TOSUNOĞLU N "Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü." Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 57, ss.1661 - 1681, 2022. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892
ISNAD TOSUNOĞLU, Nuray. "Türkiye’de E-Sigortacılığın Değişimi ve Hayat Sigortalarında E-Sigorta Prim Üretiminin Doğrusal Olmayan Otoregresif Sinir Ağları ile Öngörüsü". Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 57/3 (2022), 1661-1681. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.07.1892