TY  - JOUR
TI  - Afganistan’da Taliban İktidarı Sonrası  Orta Asya Bölgesel Güvenliği
AB  - Bu çalışma ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Taliban’ın iktidarı ele  geçirmesinin önümüzdeki süreçte Orta Asya bölgesel güvenlik ilişkilerini nasıl etkileyeceği  sorusuna cevap aramaktadır. Afganistan kaynaklı güvenlik tehditleri doksanlı yıllar  boyunca yeni bağımsız Orta Asya devletlerinin en önemli güvenlik sorunları arasında yer  almıştır. 2021 Ağustos ayı itibariyle ABD’nin Afganistan’daki yirmi yıllık askerî varlığını  sona erdirmesinin ardından Taliban’ın tekrar yönetime hâkim olması Orta Asya’da  Afganistan kaynaklı istikrarsızlık potansiyelini yeniden gündeme getirmiştir. Bu makalede  Orta Asya bölgesel güvenlik ilişkilerine etkisi bakımından doksanlı yıllardaki birinci  Taliban iktidarı dönemi ile 2021 yılı Ağustos ayı sonrası Taliban’ın yönetime tekrar  hâkim olması ile birlikte başlayan ikinci Taliban dönemi karşılaştırmalı yöntemle  incelenmektedir. Afganistan’dan kaynaklanan güvenlik sorunlarının Orta Asya devletleri  için gerçek bir güvenlik tehdidi olup olmadığı ve gerek bölge devletleri gerek de Rusya ve  Çin gibi aktörler tarafından bu sorunların araçsallaştırılma potansiyeli güvenlikleştirme  yaklaşımı çerçevesinde tartışılmaktadır. Karşılaştırmalı vaka analizi yöntemiyle, birincil  ve ikincil kaynakların betimsel analizine dayanarak makalede şu üç temel bulguya  ulaşılmıştır: Doksanlı yıllara kıyasla, Tacikistan dışındaki Orta Asya devletlerinin  Afganistan’daki ikinci Taliban iktidarını daha az güvenlikleştirdikleri ve Taliban’ın  iktidarı ele geçirmesini daha özgüvenli bir şekilde karşıladıkları görülmektedir. Doğrudan  Taliban’dan olmasa da, Horasan İslam Devleti gibi Afganistan’daki diğer radikal dini  örgütlerden kaynaklanabilecek tehditler özellikle de Afganistan’a sınırı olan bölge ülkeleri  için belli ölçüde somut güvenlik riskleri oluşturmaktadır. Afganistan kaynaklı tehdit  algısının hem bölge ülkelerindeki yönetimlerin kendi iktidarlarını korumasına, hem de  Rusya ve Çin gibi devletlerin başta bölgesel güvenlik ilişkilerinde olmak üzere bölge  ülkeleri üzerindeki etkisinin artmasına yardım edecek şekilde güvenlikleştirilerek  araçsallaştırılma potansiyeli bulunmaktadır.
AU  - KAYA, RÜŞTÜ
AU  - Bayar, Erdal
DO  - 10.17752/guvenlikstrtj.1112793
PY  - 2022
JO  - Güvenlik Stratejileri Dergisi
VL  - -
IS  - -
SN  - 1305-4740
SP  - 147
EP  - 180
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1127437
ER  -