Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği

Ufuk YÜKSELER, (İnönü Üniversitesi , Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Malatya, TÜRKİYE)
O. Faruk DURSUN, (İnönü Üniversitesi , Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Malatya, TÜRKİYE)
Sadık ALASHAN (Bingöl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Bingöl, TÜRKİYE)
El-Cezerî Journal of Science and Engineering
4 0
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 45 - 59 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31202/ecjse.769918 İndeks Tarihi: 04-10-2022

Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği

Öz:
İklim olaylarında meydana gelen ve gelmesi muhtemel değişimleri incelemek için pek çok bilimsel çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmalar, geçmişte meydana gelen değişimlerin istatistiksel çözümlemelerinin yapılması ve gelecekte yaşanabilecek değişimlerin tahmin edilmesi aşamalarından oluşmaktadır. Üretilen tahmin senaryoları arasında trend analiz yöntemleri önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, Bingöl ili sınırları içinde bulunan yağış gözlem istasyonlarına ait 1960-2017 yılları arasındaki ölçülmüş değerler, yıllık ve mevsimsel dönemlerde Mann-Kendall (MK) ve Şen yenilikçi yönelim çözümleme (Şen-YYÇ) yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Sonuçlar, yıllık ölçekte bazı istasyonların toplam yağış değerlerinde istatistiki olarak anlamlı düzeyde azalış trendleri meydana gelmiştir. Mevsimsel değişimler incelendiğinde ise istasyonların konumları ve mevsimler arasında farklı trend durumlarının ortaya çıktığı görülmüştür. Özellikle Şen-YYÇ yöntemindeki bulgular birçok toplam yağış verisinde anlamlı düzeyde değişimler olduğunu sergilemektedir. Bu bulgulara göre, yıllık toplam yağışlarda 0-2 mm/yıl arasında azalış trendleri hesaplanmış ve bu sonuçlar Mann-Kendall test sonuçları tarafından da desteklenmiştir. Ayrıca mevsimsel test bulguları incelendiğinde, bazı istasyonlara ait değerlerde mevsimsel bir geçişin olduğu da belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: İklim değişikliği yağış mevsimsel trend analizi Şen-YYÇ Mann-Kendall.

Investigation of Seasonal Changes of Rainfall with Trend Analysis Methods: The Case of Bingöl Province

Öz:
Many scientific studies have been carried out to examine the changes that occur and are likely to come in climates. These studies consist of statistical analysis of the changes in the past and estimating the changes that may occur in the future. Trend analysis methods have an important place among the forecast scenarios produced. In this study, the measured values between the years of 1960-2017, belonging to precipitation observation stations within the borders of Bingöl province, were analyzed by using Mann-Kendall (MK) and Şen innovative trend analysis (Şen-ITA) methods in annual and seasonal periods. The results showed that there were statistically significant decreasing trends in the total precipitation values of some stations on an annual scale. In terms of seasonal changes, it was observed that different tendency situations emerged between the locations of the stations and the seasons. In particular, the findings in the Şen-ITA method show significant changes in many total precipitation data. According to these findings, decreasing trends calculated between 0-2 mm/year in total annual precipitation were determined and these results were supported by Mann-Kendall test results. In addition, when the seasonal test findings are examined, it is determined that there is a seasonal transition in the values of some stations.
Anahtar Kelime: Climate change precipitation seasonal trend analysis Şen-ITA Mann-Kendall

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1]. Helsel, D. R., & Hirsch, R. M. Statistical methods in water resources. Elsevier, 1992, (Vol. 49)
  • [2]. Toros, H., Trend analysis of climatologic series in Turkey. MSc thesis, 1993,Institute of Science Technology, Istanbul Technical University.
  • [3]. Demir, A. D., Demir, Y., Şahin, Ü. & Meral, R. Bingöl İlinde Sıcaklık ve Yağışların Trend Analizi ve Tarıma Etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2017, 4(3), 284-291.
  • [4]. Alashan, S. Bingöl İli Rüzgâr Potansiyeli ve İklim Değişikliğinin Etkisi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2020, 6(1), 1–12.
  • [5]. Alashan, S.. “Data Analysis in Nonstationary State.” Water Resources Management, 2018.
  • [6]. Caloiero, T., Aristodemo, F., and Algieri Ferraro, D. “Trend analysis of significant wave height and energy period in southern Italy.” Theoretical and Applied Climatology, 2019.
  • [7]. Dabanlı, İ., Şen, Z., Yeleğen, M. Ö., Şişman, E., Selek, B., and Güçlü, Y. S. “Trend Assessment by the Innovative-Şen Method.” Water Resources Management, 2016, 30(14), 5193–5203.
  • [8]. Güçlü, Y. S. “Multiple Şen-innovative trend analyses and partial Mann-Kendall test.” Journal of Hydrology, Elsevier, 2018, 566, 685–704.
  • [9]. Şen, Z. “Innovative Trend Analysis Methodology.” Journal of Hydrologic Engineering, 2012, 17(9), 1042–1046.
  • [10]. Şen, Z. “Trend Identification Simulation and Application.” Journal of Hydrologic Engineering, American Society of Civil Engineers, 2014, 19(3), 635–642,.
  • [11]. Wu, H., Li, X., Qian, H., and Chen, J. “Improved partial trend 9method to detect rainfall trends in Hainan Island.” Theoretical and Applied Climatology, 2019.
  • [12]. Cebe, E. N. Türkiye Akarsularında Mevsimsel Trend Analizi. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
  • [13]. Yükseler, Ufuk. Küresel iklim değişikliğinin akarsuların akış potansiyellerine etkisi; Bingöl Göynük Çayı örneği. Yüksek Lisans Tezi, 2019, İnönü Üniversitesi.
  • [14]. Y. S. Güçlü, “Improved visualization for trend analysis by comparing with classical Mann- Kendall test and ITA,” J. Hydrol., 2020, doi: 10.1016/j.hydrol.2020.124674.
  • [15]. Machiwal, D., Gupta, A., Jha, M. K., and Kamble, T. “Analysis of trend in temperature and rainfall time series of an Indian arid region: comparative evaluation of salient techniques.” Theoretical and Applied Climatology, 2019.
APA YÜKSELER U, DURSUN O, Alashan S (2021). Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. , 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
Chicago YÜKSELER UFUK,DURSUN O. Faruk,Alashan Sadık Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. (2021): 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
MLA YÜKSELER UFUK,DURSUN O. Faruk,Alashan Sadık Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. , 2021, ss.45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
AMA YÜKSELER U,DURSUN O,Alashan S Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. . 2021; 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
Vancouver YÜKSELER U,DURSUN O,Alashan S Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. . 2021; 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
IEEE YÜKSELER U,DURSUN O,Alashan S "Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği." , ss.45 - 59, 2021. 10.31202/ecjse.769918
ISNAD YÜKSELER, UFUK vd. "Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği". (2021), 45-59. https://doi.org/10.31202/ecjse.769918
APA YÜKSELER U, DURSUN O, Alashan S (2021). Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. El-Cezerî Journal of Science and Engineering, 8(1), 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
Chicago YÜKSELER UFUK,DURSUN O. Faruk,Alashan Sadık Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. El-Cezerî Journal of Science and Engineering 8, no.1 (2021): 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
MLA YÜKSELER UFUK,DURSUN O. Faruk,Alashan Sadık Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. El-Cezerî Journal of Science and Engineering, vol.8, no.1, 2021, ss.45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
AMA YÜKSELER U,DURSUN O,Alashan S Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. El-Cezerî Journal of Science and Engineering. 2021; 8(1): 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
Vancouver YÜKSELER U,DURSUN O,Alashan S Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği. El-Cezerî Journal of Science and Engineering. 2021; 8(1): 45 - 59. 10.31202/ecjse.769918
IEEE YÜKSELER U,DURSUN O,Alashan S "Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği." El-Cezerî Journal of Science and Engineering, 8, ss.45 - 59, 2021. 10.31202/ecjse.769918
ISNAD YÜKSELER, UFUK vd. "Yağışların Mevsimsel Değişimlerinin Trend Analiz Yöntemleri ile Araştırılması: Bingöl İli Örneği". El-Cezerî Journal of Science and Engineering 8/1 (2021), 45-59. https://doi.org/10.31202/ecjse.769918
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 3:43

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları