XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası
Yıl: 2010 Cilt: 25 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 503 - 526 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası
Öz: Eski bir yerleşim birimi olan Sandıklı, XII. yüzyılda kesin surette Türk egemenliğine girmiş, Anadolu Selçukluları, Sâhib Ata oğulları ve Germiyanoğulları hâkimiyetinden sonra 1429'da Osmanlı topraklarına katılmıştır. Sandıklı Kazası, XVI. yüzyılda Karahisâr-ı Sâhib Sancağı'na bağlıdır. XVI. yüzyıl başında sekiz mahallesi varken, yüzyıl sonunda bu sayı beşe düşmüştür. Buna mukabil nüfus % 50 civarında artış göstermiştir. Kasaba halkının bir kısmı şehir etrafında ziraatla uğraşmaktadır. Sandıklı çarşısının bu yüzyılda pek canlı olmadığı, ticari faaliyetlerin şehrin ihtiyaçlarına göre şekillendiği anlaşılmaktadır. 1572'de kasabada çeşitli gelirlerin vakfedildiği üç cami, dört mescit ve sekiz zaviye bulunmaktadır.
Anahtar Kelime: Konular:
The town of the Sandıklı in the 16th Century
Öz: Sandıklı is an old settlement. 12th century certainly came under Turkish control. Anatolian Seljuks, Sahib Ata and Germiyan principalities dominated this land. This region annexed by Ottomans in 1429. The District of Sandıklı has connected to the Sandjak of Karahisar-i Sahib in the 16th century. There are eight quarters at the beginning of the 16th century. However, at the end of century, the number of quarters has dropped to five. Nevertheless, the population increased by about 50%. Some of the inhabitants of the town around the city is engaged in agriculture. In this century, Sandıklı market is not very lively. Commercial activities are shaped by the needs of the city. In 1572, in Sandıklı, there are a variety of incomes devoted to three mosques. In addition, there are four masjid and eight small dervish lodges.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- a) Arşiv Kaynakları
- 438 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri, I, Kütahya, Karahisâr-ı Sâhib, Sultan-önü, Hamid ve Ankara Livâları, Ankara 1993.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, MAD 230.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, TD 147.
- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Kuyûd-ı Kadime Arşivi, TD 575.
- b) Kaynak Eserler
- Âşıkpaşaoğlu 1947 Âşıkpaşaoğlu Ahmed Âşıkî, Tevârîh-i Âl-i Osman, Osmanlı Tarihleri içinde, (neşr. Çiftçioğlu N. Atsız), İstanbul.
- Hüdâvendigâr 1324 Hicrî 1324 Tarihli Salnâme-i Vilâyet-i Hüdâvendigâr, 33. Defa, Bursa.
- Neşrî 1987 Mehmed Neşrî, Kitâb-ı Cihan-nümâ, I, (Yay. Faik Reşit Unat-Mehmed A. Köymen), Ankara.
- Seyahatname 2005 Evliyâ Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî, Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi, IX. Kitap, (Haz. Yücel Dağlı vd.), İstanbul
- c) İnceleme ve Araştırmalar
- Akdağ 1995 Mustafa Akdağ, Türkiye'nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi (1453-1559), II, İstanbul.
- Akkoyun 1997 Turan Akkoyun, “Sandıklı Tarihine Bakış”, Toplumsal Tarih, nr. 47, (Kasım 1997), 41-50.
- Aktüre 1981 Sevgi Aktüre, 19. Yüzyıl Sonunda Anadolu Kenti Mekansal Yapı Çözümlemesi, Ankara.
- Altundağ 1967 Şinasi Altundağ, “Osmanlılarda Kadıların Salâhiyet ve Vazifeleri Hakkında”, VI. Türk Tarih Kongresi, Ankara 20-26 Ekim 1961, Ankara, 342-354.
- Aygen 1973 Saadettin Aygen, Afyonkarahisar Camileri, Ankara. Baykara 1988 Tuncer Baykara, Anadolu'nun Tarihî Coğrafyasına Giriş I, Anadolu'nun İdarî Taksimatı, Ankara.
- Baykara 1990 Tuncer Baykara, Anadolu'nun Selçuklular Devrindeki Sosyal ve İktisadi Tarihi Üzerinde Araştırmalar, İzmir.
- Braudel 1989 Fernard Braudel, II. Philip Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, (terc. Mehmet Ali Kılıçbay), İstanbul.
- Bulduk 1993 Üçler Bulduk, XVI. Asırda Karahisar-ı Sahib Sancağı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara.
- Durmuş 1993 Mehmet Ali Durmuş, XX. Yüzyılda Sandıklı Kazasında Sosyal ve İktisadi Değişmeler, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Basılmamış Lisans Tezi, İzmir.
- Emecen 1989 Feridun M. Emecen, XVI. Asırda Manisa Kazası, Ankara.
- Ergenç 1981 Özer Ergenç, “Osmanlı Şehirlerindeki Yönetim Kurumlarının Niteliği Üzerinde Bazı Düşünceler”, VIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara 11-15 Ekim 1976, II, Ankara, 1265-1274.
- Ergenç 1984 Özer Ergenç, “Osmanlı Şehirlerinde ‘Mahalle’nin İşlev ve Nitelikleri Üzerine”, Osmanlı Araştırmaları, IV, s. 69- 78.
- Faroqhi 1978 Suraiya Faroqhi, “16. Asırda Batı ve Güney Sancaklarında Belirli Aralıklarla Kurulan Pazarlar: İçil, Hamid, Karahisar-ı Sahib, Kütahya, Aydın ve Menteşe”, ODTÜ Gelişme Dergisi I, , 39-85.
- Gökbilgin 2001 Tayyib Gökbilgin, “Nâhiye”, İslâm Ansiklopedisi, IX, 36- 37.
- Gökçe 1994a Turan Gökçe, “Anadolu Vilâyeti'ne Dâir 919 (1513) Tarihli Bir Kadı Defteri”, Tarih İncelemeleri Dergisi, IX, (1994), 221-265.
- Gökçe 1994b Turan Gökçe, “934 (1528) Tarihli Bir Deftere Göre Anadolu Vilayeti Kadılıkları ve Kadıları”, 3 Mayıs 1944 50. Yıl Türkçülük Armağanı, İzmir, 77-94.
- Gönçer 1971 Süleyman Gönçer, Afyon İli Tarihi, I, İzmir. Göyünç 1991 Nejat Göyünç, XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı, Ankara.
- Hakses 1986. Ali Rıza Hakses, “Sandıklı'yı Bir Ziyaret”, Sandıklı Sesi, (1 Aralık 1986).
- İlgürel 1981 Mücteba İlgürel, “XVII. Yüzyıl Balıkesir Şeriyye Sicillerine Göre Subaşılık Müessesesi”, VIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara 11–15 Ekim 1976, II, Ankara, 1276- 1281.
- Karazeybek 2000 Mustafa Karazeybek, “Osmanlı Taşra Teşkilâtında Karahisâr-ı Sâhib Sancağı'nın İdârî Yapısı”, AKU Sosyal Bilimler Dergisi, II/1, (Nisan 2000), 100-115
- Karazeybek 2001 Mustafa Karazeybek, “Osmanlılar Döneminde İdarî Yapı”, Afyonkarahisar Kütüğü, I, Afyon, 185-210.
- Ocak 1978 Ahmet Yaşar Ocak, “Zaviyeler”, Vakıflar Dergisi, XII, 247-269.
- Ortaylı 1977 İlber Ortaylı, “Osmanlı Kadısı Tarihi, Temeli ve Yargı Görevi”, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, XXX/1-4, (1977), 119-128.
- Pirenne 1994 Henri Pirenne, Ortaçağ Kentleri, Kökenleri ve Ticaretin Canlanması, (terc. Şadan Karadeniz), İstanbul.
- Serjeant 1997 R.B. Serjeant, İslâm Şehri, (terc. Elif Topçugil), İstanbul. Turan 1996 Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul.
- Uzunçarşılı 1929 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Kitabeler ve Sahip, Saruhan, Aydın, Menteşe, İnanç, Hamit Oğulları Hakkında Malumat, İstanbul.
- Uzunçarşılı 1988 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri, Ankara.
- Vakıf Abideler 1972 Türkiye'de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, Ankara. Varlık 1974 Mustafa Çetin Varlık, Germiyan-oğulları Tarihi (1300- 1429), Ankara.
- Yediyıldız 1983 Bahaaddin Yediyıldız, “Vakıf Istılahları Lügatçesi”, Vakıflar Dergisi, XVII, 55-60.
| APA | Küpeli Ö (2010). XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. , 503 - 526. |
| Chicago | Küpeli Özer XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. (2010): 503 - 526. |
| MLA | Küpeli Özer XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. , 2010, ss.503 - 526. |
| AMA | Küpeli Ö XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. . 2010; 503 - 526. |
| Vancouver | Küpeli Ö XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. . 2010; 503 - 526. |
| IEEE | Küpeli Ö "XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası." , ss.503 - 526, 2010. |
| ISNAD | Küpeli, Özer. "XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası". (2010), 503-526. |
| APA | Küpeli Ö (2010). XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. Tarih İncelemeleri Dergisi, 25(2), 503 - 526. |
| Chicago | Küpeli Özer XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. Tarih İncelemeleri Dergisi 25, no.2 (2010): 503 - 526. |
| MLA | Küpeli Özer XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. Tarih İncelemeleri Dergisi, vol.25, no.2, 2010, ss.503 - 526. |
| AMA | Küpeli Ö XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2010; 25(2): 503 - 526. |
| Vancouver | Küpeli Ö XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2010; 25(2): 503 - 526. |
| IEEE | Küpeli Ö "XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası." Tarih İncelemeleri Dergisi, 25, ss.503 - 526, 2010. |
| ISNAD | Küpeli, Özer. "XVI.Yüzyılda Sandıklı Kasabası". Tarih İncelemeleri Dergisi 25/2 (2010), 503-526. |
