TY  - JOUR
TI  - ANTALYA AĞIZLARINDA DUA VE BEDDUALAR
AB  - Kuşaktan kuşağa nesilden nesile aktarılan dua (~alkış (alka- “övmek, methetmek”)) ve beddualar (~kargış (karga- “beddua etmek”)), Türk kültür hayatının maddi ve manevi değerlerini içinde barındıran özlü sözlerden, kalıp ifadelerden oluşur. Zaman ve mekâna göre, kullanılışları itibariyle değişik şekiller almış, yeni tarzlara bürünmüş olsa da dua, Allah’a (cc.) yalvarma, yakarış için söylenen dinî metin, beddua ise sevilmeyen birinin kötü bir duruma düşmesini Allah’tan (cc.) canı gönülden isteme/yakarma olarak tanımlanır. Dualar sağlık, sevinç, neşe, uzun, huzurlu, hayırlı bir ömür, ahirette nimetler ve iyilikler ihsan etmesi vb. için edilen iyi temennilerden/dileklerden oluşurken beddualar ise hastalık, nefret, düşmanlık, kin, öfke, zorluk, güçsüzlük ve ölüm vb. içerikli kötü temennilerden/dileklerden oluşmaktadır. Anlam bakımından dua ve beddualara bakıldığında dualarda olumlu, beddualarda ise olumsuz duygular ön plandadır. Her iki olumlu ve olumsuz duyguda da “Allah’a tevekkül edip O’na havale etme” durumu söz konusudur. Türk kültür hayatına ait, duygu, düşünce ve hayalleri daha etkili bir şekilde ifade etmeye yarayan bu halk mahsulü özlü sözler, dilde kaybolmuş veya kaybolmaya yüz tutmuş bazı kelimeleri ve anlamları tespit etme ve diriltmede önemli bir yere sahiptir. Antalya ağızlarında kullanılan sözlü anlatımın önemli bir türü olan dua ve beddualarda da Standart Türkiye Türkçesindekilerle ortak özellikler taşımakla birlikte, yapı ve anlam bakımından konuşulduğu bölgeye has bazı orijinal özellikler taşımaktadır. Bu bağlamda dua ve beddua konulu tarafımızdan yapılan metin ve kelime derlemelerinde Türkiye Türkçesi ağızlarına katkı sağlayacak pek çok eskicil (~arkaik) kelimeler de tespit edilmiştir. Bu çalışmada, dua ve beddualar ilkin anlam bakımından tasnif edilmiş, sonrasında yapı bakımından incelenmiş ve sayısal veriler ışığında Antalya ağızlarında dua ve bedduaların kullanımı hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır.
AU  - ATMACA, EMİNE
PY  - 2019
JO  - Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
VL  - 7
IS  - 19
SN  - 2147-2610
SP  - 42
EP  - 80
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1128513
ER  -