CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Arsu, Talip; Aycin, Ejder

CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Ejder AYÇİN, (Munzur Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Tunceli, Türkiye)

Talip ARSU (Aksaray Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Aksaray, Türkiye)

Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi

7 3

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 425 - 447 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-10-2022

CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Öz:

Dünya’daki enerji üretimi ağırlıklı olarak fosil kaynaklı yakıtlar kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Fakat fosil kaynaklı yakıtlar doğada sınırsız olarak bulunmamasının yanı sıra ekolojik doğal dengeyi de olumsuz yönde etkilemektedir. Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) ise fosil yakıtlardan elde edilen enerjiye göre hem ekolojik hem de ekonomik anlamda büyük kazanımlar sağlamaktadır. Bu kazanımların farkına varan ülkeler enerji politikalarında YEK’lere daha fazla önem vermektedir. Türkiye gibi YEK’lere elverişli kaynaklara sahip ve gelişmekte olan ülkeler yenilenebilir enerjinin geleceğinde söz sahibi olmaya adaydırlar. Bu açıdan Türkiye gibi ülkelerin YEK performanslarına göre değerlendirmek gelecek için yararlı bilgiler sağlayacaktır. Fakat bu değerlendirmeyi yaparken Türkiye’yi bir bütün olarak ele almak yerine birbirinden farklı YEK potansiyellerine sahip bölgeler olarak ele almak daha yerinde olacaktır. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı Türkiye’deki Düzey 1 bölgelerinin YEK performanslarına göre değerlendirilmesi olarak belirlenmiştir. Bu amaçla Düzey 1 bölgeleri Entropi ve CODAS yöntemleri bütünleşik olarak kullanılarak incelenmiştir. Entropi yöntemi ile elde edilen sonuçlara göre en önemli kriterler sırasıyla, güneş enerjisi kurulu gücü/toplam kurulu güç, rüzgar enerjisi kurulu güç ve güneş enerjisi kurulu güç kriterleri olarak belirlenmiştir. CODAS yöntemi sonuçlarına göre, sırasıyla TR5- Batı Anadolu, TR3- Ege ve TR7-Orta Anadolu bölgeleri ilk üç sırada yer alırken, TRA- Kuzeydoğu Anadolu, TR1- İstanbul ve TR4- Doğu Marmara bölgeleri son üç sırada yer almıştır.

Anahtar Kelime: CODAS Entropi Yenilenebilir Enerji Kaynakları

INVESTIGATION OF THE RENEWABLE ENERGY SOURCES BY CODAS AND ENTROPY METHODS ACCORDING TO LEVEL 1 REGIONS

Öz:

Energy production in the world is mainly carried out by using fossil fuels.nHowever, fossil fuels are not found in nature without limitation, but they also affect ecological natural balance negatively. Renewable Energy Sources (RES) provide great gains both ecologically and economically according to the energy obtained from fossil fuels. The countries that realize these gains give more importance to YEKs in their energy policies. Possess sufficient resources to developing countries such as Turkey are candidates niece to have a say in the future of renewable energy. In this respect, according to assess the RES performance of countries such as Turkey will provide useful information for the future. But while this assessment, Turkey rather than take it as a whole, to address the region have different potential RES from each other would be more appropriate. From this point of view, the aim of this study level 1 regions in Turkey was determined to be evaluated according to their performance RES. For this purpose, level 1 regions were investigated by using integrated Entropy and CODAS methods. According to the results of the Entropy method, it is concluded that the most important criteria are Solar Energy Installed Capacity/Total Installed Capacity, Wind Energy Installed Capacity and Solar Energy Installed Capacity As a result of CODAS method, TR5- Batı Anadolu, TR3- Ege and TR7- Orta Anadolu regions ranked first three respectively, while TRA- Kuzeydoğu Anadolu, TR1- İstanbul and TR4- Doğu Marmara regions were ranked in the top three.

Anahtar Kelime: CODAS Entropy Renewable Energy Source

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AYYILDIZ, E. ve YALÇIN, S. (2018). "Türkiye’de yer alan lojistik dostu Şehirlerin bütünleşik Entropi-CODAS kullanılarak belirlenmesi", Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, C. XXIII, S. 4, s. 127-140. doi:https://dx.doi.org/10.17482/uumfd.448596
BAKIR, M. ve ALPTEKİN, N. (2018). "Hizmet Kalitesi Ölçümüne Yeni Bir Yaklaşım: CODAS Yöntemi İle Havayolu İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama", Business & Management Studies: An International Journal, C. VI, S. 4, s. 1336-1353. doi:http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v6i4.409
BIGERNA, S., BOLLINO, C. A. ve MICHELI, S. (2015). The Sustainability of Renewable Energy in Europe, İsviçre: Springer International Publishing.
BOLTURK, E. ve KAHRAMAN, C. (2018). "Interval-valued intuitionistic fuzzy CODAS method and its application to wave energy facility location selection problem", Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, C. XXXV, S. 4, s. 4865-4877. doi:10.3233/JIFS- 18979
BÖLGESEL İDARE VE YEREL DEMOKRASİ PROJESİ (2019). İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS ) Düzey 1 ve Düzey 2 Bölgeleri, İubat 16, 2019 tarihinde yereldemokrasi.net: https://yereldemokrasi.net/haritalarla-kamu-idaresi/147- istatistiki-bolge-birimleri-siniflandirmasi-ibbs-duzey-1-ve-duzey-2-bolgeleri adresinden alındı
BÜYÜKÖZKAN, G. ve GÜLERYÜZ, S. (2016). "An integrated DEMATEL-ANP approach for renewable energy resources selection in Turkey", International Journal of Production Economics, C. CLXXXII, S. 2016, s. 435-448. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.ijpe.2016.09.015
BÜYÜKÖZKAN, G. ve GÜLERYÜZ, S. (2017). "Evaluation of Renewable Energy Resources in Turkey using an integrated MCDM approach with linguistic interval fuzzy preference relations", Energy, C. CXXIII, S. 2017, s. 149-163. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.energy.2017.01.137
BÜYÜKÖZKAN, G. ve KARABULUT, Y. (2017). "Energy project performance evaluation with sustainability perspective", Energy, C. CXIX, S. 2017, s. 549-560. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.energy.2016.12.087
CRISTÓBAL, J. S. (2011). "Multi-criteria decision-making in the selection of a renewable energy project in spain: The Vikor method", Renewable Energy, C. XXXVI, S. 2011, s. 498-502. doi:10.1016/j.renene.2010.07.031
ÇOLAK, M. ve KAYA, İ. (2017). "Prioritization of renewable energy alternatives by using an integrated fuzzy MCDM model: A real case application for Turkey", Renewable and Sustainable Energy Reviews, C. LXXX, S. 2017, s. 840-853. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.rser.2017.05.194
EDENHOFER, O., SEYBOTH, K., CREUTZIG, F. ve SCHLÖMER, S. (2013). "On the Sustainability of Renewable Energy Sources", Annual Review of Environment and Resources, C. XXXVIII, s. 169-200. doi:https://doi.org/10.1146/annurev-environ- 051012-145344
ELLABBAN, O., ABU-RUB, H. ve BLAABJERG, F. (2014). "Renewable energy resources: Current status, future prospects and their", Renewable and Sustainable Energy Reviews, C. XXXIX, S. 2014, s. 748-764. doi:https://doi.org/10.1016/j.rser.2014.07.113
EPDK (2017). 2017 Yılı Elektrik Piyasası Gelişim Raporu, Ankara: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu. http://www.epdk.org.tr/Detay/Icerik/3-0-24/elektrikyillik-sektor- raporu adresinden alındı
EREC (2010). Renewable Energy in Europe: Markets, Trends and Technologies. Londra: European Renewable Energy Council.
EROL, I. ve FERRELL, W. G. (2009). "Integrated approach for reorganizing purchasing: Theory and a case analysis on a Turkish company", Computers & Industrial Engineering, C. LVI, S. 4, s. 1192-1204. doi:https://doi.org/10.1016/j.cie.2008.07.011
ERTAY, T., KAHRAMAN, C. ve KAYA, İ. (2013). "Evaluation of renewable energy alternatives using MACBETH and fuzzy AHP multicriteria methods: the case of Turkey", Technological and Economic Development of Economy, C. XIX, S. 1, s. 38-62. doi:10.3846/20294913.2012.762950
EUROPEAN COMMISSION (2017). Report from The Commission to The European Parliament, The Council, The European Economic and Social Committee and The Committee of The Regions (Renewable Energy Progress Report), Brüksel: European Commission. https://ec.europa.eu/transparency/regdoc/rep/1/2017/EN/COM- 2017-57-F1-EN-MAIN-PART-1.PDF adresinden alındı
GARNI, H. A., KASSEM, A., AWASTHI, A., KOMLJENOVIC, D. ve AL-HADDAD, K. (2016). "A multicriteria decision making approach for evaluating renewable power generation sources in Saudi Arabia", Sustainable Energy Technologies and Assessments, C. 16, S. 2016, s. 137-150. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.seta.2016.05.006
GHORABAEE, M. K., ZAVADSKAS, E. K., TURSKIS, Z. ve ANTUCHEVICIENE, J. (2016). "A New Combinative Distance-based Assessment (CODAS) Method for Multi- Criteria Decision-making", Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, C. L, S. 3, s. 25-44.
HARALAMBOPOULOS, D. ve POLATIDIS, H. (2003). "Renewable energy projects: structuring a multicriteria group decision-making framework", Renewable Energy, C. XXVIII, S. 2003, s. 961-973. doi:https://doi.org/10.1016/S0960-1481(02)00072-1
KABAK, M. ve DAGDEVİREN, M. (2014). "Prioritization of renewable energy sources for Turkey by using a hybrid MCDM methodology", Energy Conversion and Management, C. LXXIX, S. 2014, s. 25-33. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.enconman.2013.11.036
KAHRAMAN, C., KAYA, I. ve CEBİ, S. (2009). "A comparative analysis for multiattribute selection among renewable energy alternatives using fuzzy axiomatic design and fuzzy analytic hierarchy process", Energy, C. XXXIV, S. 2009, s. 1603- 1616. doi:10.1016/j.energy.2009.07.008
KAYA, T. ve KAHRAMAN, C. (2010). "Multicriteria renewable energy planning using an integrated fuzzy VIKOR & AHP methodology: The case of Istanbul", Energy, C. XXXV, S. 2010, s. 2517- 2527. doi:10.1016/j.energy.2010.02.051
KILIÇ, F. Ç. ve KILIÇ, M. K. (2013). "Jeotermal Enerji ve Türkiye", Mühendislik ve Makina, C. LIV, S. 639, s. 46-56.
LEE, H.-C. ve CHANG, C.-T. (2018). "Comparative analysis of MCDM methods for ranking renewable energy", Renewable and Sustainable Energy Reviews, C. XCII, S. 2018, s. 883-896. doi:https://doi.org/10.1016/j.rser.2018.05.007
LI-BO, Z. ve TAO, Y. (2014). "The evaluation and selection of renewable energy technologies in China", Energy Procedia, C. LXI, S. 2014, s. 2554-2557. doi:10.1016/j.egypro.2014.12.044
MATHEW, M. ve SAHU, S. (2018). "Comparison of new multi-criteria decision making methods for material handling equipment selection", Management Science Letters, C. VIII, S. 2018, s. 139-150. doi:10.5267/j.msl.2018.1.004
ÖZDAĞOĞLU, A., YAKUT, E. ve BAHAR, S. (2017). "Machine Selection in A Dairy Product Company with Entropy and SAW Method Integration", Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. XXXII, S. 1, s. 341-359. doi:https://doi.org/10.24988/deuiibf.2017321605
PAMUCAR, D., BADI, I., SANJA, K. ve OBRADOVIC, R. (2018). "A Novel Approach for the Selection of Power-Generation Technology Using a Linguistic Neutrosophic CODAS Method: A Case Study in Libya", Energies, C. XI, S. 9, s. 1-25. doi:10.3390/en11092489
RENEWABLE ENERGY DIRECTIVE (2018). Energy Statistical Country Datasheets, Brüksel: European Commission. https://ec.europa.eu/energy/en/data/energy-statistical- pocketbook adresinden alındı
RIVA, G., FOPPAPEDRETTI, E., CAROLIS, C. D., GIAKOUMELOS, E., MALAMATENIOS, C., SIGNANINI, P. ve RUČINSKÝ, R. (2012). Handbook on Renewable Energy Sources, Potenza: European Union: South East Europe Transnational Cooperation Programme. http://www.ener- supply.eu/downloads/ENER_handbook_en.pdf adresinden alındı
ŞENGÜL, Ü., EREN, M., SHIRAZ, S. E. ve GEZDER, V. (2015). "Fuzzy TOPSIS method for ranking renewable energy supply systems in Turkey", Renewable Energy, C. LXXV, S. 2015, s. 617-625. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.renene.2014.10.045
TASRI, A. ve SUSILAWATI, A. (2014). "Selection among renewable energy alternatives based on a fuzzy analytic hierarchy process in Indonesia", Sustainable Energy Technologies and Assessments, C. VII, S. 2014, s. 34-44. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.seta.2014.02.008
TROLDBORG, M., HESLOP, S. ve HOUGH, R. L. (2014). "Assessing the sustainability of renewable energy technologies using multi-criteria analysis: Suitability of approach for national-scale assessments and associated uncertainties", Renewable and Sustainable Energy Reviews, C. XXXIX, S. 2014, s. 1173-1184. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.rser.2014.07.160
WANG, T.-C. ve LEE, H.-D. (2009). "Developing a fuzzy TOPSIS approach based on subjective weights and objective weights", Expert Systems with Applications, C. XXXVI, S. 5, s. 8980-8985. doi:https://doi.org/10.1016/j.eswa.2008.11.035
ZHANG, H., GU, C.-L., GU, L.-W. ve ZHANG, Y. (2011). "The evaluation of tourism destination competitiveness by TOPSIS & information entropy – A case in the Yangtze River Delta of China", Tourism Management, C. XXXII, S. 2, s. 443-451. doi:https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.02.007
ZHANG, X., WANG, C., LI, E. ve XU, C. (2014). "Assessment Model of Ecoenvironmental Vulnerability Based on Improved Entropy Weight Method", The Scientific World Journal, C. MMXIV, s. 1-7. doi:http://dx.doi.org/10.1155/2014/797814

APA	Aycin E, Arsu T (2019). CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. , 425 - 447.
Chicago	Aycin Ejder,Arsu Talip CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. (2019): 425 - 447.
MLA	Aycin Ejder,Arsu Talip CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. , 2019, ss.425 - 447.
AMA	Aycin E,Arsu T CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. . 2019; 425 - 447.
Vancouver	Aycin E,Arsu T CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. . 2019; 425 - 447.
IEEE	Aycin E,Arsu T "CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ." , ss.425 - 447, 2019.
ISNAD	Aycin, Ejder - Arsu, Talip. "CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ". (2019), 425-447.

APA	Aycin E, Arsu T (2019). CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 425 - 447.
Chicago	Aycin Ejder,Arsu Talip CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7, no.18 (2019): 425 - 447.
MLA	Aycin Ejder,Arsu Talip CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol.7, no.18, 2019, ss.425 - 447.
AMA	Aycin E,Arsu T CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(18): 425 - 447.
Vancouver	Aycin E,Arsu T CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(18): 425 - 447.
IEEE	Aycin E,Arsu T "CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7, ss.425 - 447, 2019.
ISNAD	Aycin, Ejder - Arsu, Talip. "CODAS VE ENTROPİ YÖNTEMLERİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DÜZEY 1 BÖLGELERİNE GÖRE İNCELENMESİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7/18 (2019), 425-447.