Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi
Yıl: 2022 Cilt: 17 Sayı: 209 Sayfa Aralığı: 723 - 792 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-10-2022
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi
Öz: Örgüt adına suç işleme suçu, TCK’nın 220’nci maddesinin altıncı fıkrasında yer almaktadır. Düzenlemeye göre, örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi örgüt üyesi gibi cezalandırılır; ancak hâkimin, örgüt üyeliği suçundan belirlenen cezayı yarı oranına kadar indirmek hususunda takdir yetkisi bulunmaktadır. Kanunda, suç örgütü adına suç işlemenin tanımı yapılmamış ve hangi hallerde suçun örgüt adına işlenmiş kabul edileceği belirlenmemiştir. Yargıtay ise muhtelif kararlarında, örgütün bilgisi ve istemi doğrultusunda gerçekleştirilen suçların örgüt adına işlendiğini kabul etmektedir. Pek çok yönden tartışmaya açık olan örgüt adına suç işleme suçu ile ilgili olarak öğretide de farklı yönde görüşler ortaya konulmuş ve maddenin değiştirilmesi yönünde çeşitli öneriler ileri sürülmüştür. Örgüt adına suç işleme suçu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 14.11.2017 tarihli Işıkırık/Türkiye kararında da tartışılmış ve bu suç tipini düzenleyen hükmün öngörülebilir olmadığına karar verilmiştir. Anayasa Mahkemesi de 10.06.2021 tarihli Hamit Yakut kararında benzer yönde görüş bildirerek örgüt adına suç işleme suçuna ilişkin düzenlemenin öngörülebilir olmadığına ve bu sebeple kanunilik ilkesini sağlamadığına hükmetmiştir. Bu çalışma ile suç örgütü adına suç işleme suçu güncel yargı kararları ışığında değerlendirilmiş ve kanunilik ilkesinin sağlanmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime: The Crime of Committing a Crime on Behalf of Criminal Organizations (TPC a. 220/6) and the Principle of Predictability in the Light of the Recent Decisions of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court of the Republic of Turkey
Öz: The crime of committing a crime on behalf of a criminal organization is regulated by the sixth paragraph of Article 220 of the Turkish Penal Code. According to this regulation, a person who commits a crime on behalf of a criminal organization, while not being a member of the criminal organization, is punished as a member of the criminal organization. However, the judge has the right to reduce the punishment for the crime by half. There are no definitions in the law about the crime of committing a crime on behalf of a criminal organization. In addition, it has not been determined in which cases the crime was committed on behalf of the criminal organization. It has been accepted in the various decisions of the Supreme Court that the acts committed by the knowledge and request of the organization are committed on behalf of the organization. The crime of committing crimes on behalf of a criminal organization is open for discussion in many ways. Various opinions and suggestions have been put forward regarding the law amendment about this crime concerned by the doctrine. The crime of committing a crime on behalf of the criminal organization was also discussed in the case of the European Court of Human Rights on Işıkırık v. Turkey (14.11.2017). The Court decided that the article regulating this crime was not predictable. The Constitutional Court also expressed a similar opinion regarding the case of Hamit Yakut (10.06.2021). In this case, it has been decided that the legal regulation on the crime of committing a crime on behalf of the criminal organization is not predictable. For this reason, it has been ruled that the principle of legality has been violated. In this study, the crime of committing a crime on behalf of a criminal organization has been evaluated in the light of current judicial decisions. In addition, suggestions have been made to ensure the principle of legality of this crime.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- AKBULUT, Berrin, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2021. AKGÜL, Mehmet Emin, İfade Özgürlüğünün Tarihsel Süreci ve Milli Güvenlik Gerekçesiyle İfade Özgürlüğünün Kısıtlanması, AÜHFD, C: 61, S: 1, 2012, ss. 1-42.
- AKYÜREK, Güçlü, AİHM İmret-Türkiye (2) Kararı Işığında Yasallık İlkesi, Suç ve Ceza, S: 3, 2018, ss. 1-16.
- ALTIPARMAK, Kerem, Kutsal Değerler Üzerine Tezler v. İfade Özgürlüğü: Toplu Bir Cevap, İfade Özgürlüğü İlkeler ve Türkiye, İstanbul, 2007, ss. 73-113.
- BALTACI, Vahit, AİHS ve AİHM Perspektifinde Anayasa’nın 90/Son Hükmü ile Terörle Mücadele Yasasındaki Terör Propagandasının Tartışılması ve Yargıtayın Yaklaşımı ile Karar Değerlendirmesi, İfade Özgürlüğü Üzerine Makaleler - Uluslararası Kapanış Sempozyumu’na Katkı (27 Mart 2017), Türk Yargısının İfade Özgürlüğü Konusunda Güçlendirilmesi AB-AK Ortak Projesi, Ankara, 2017, ss. 165-185.
- BİÇGİN, Eda, İfade Özgürlüğüne İlişkin Davalarda Üç Aşamalı Test Kapsamında Bağlam Değerlendirmesi, İfade Özgürlüğü Üzerine Makaleler - Uluslararası Kapanış Sempozyumu’na Katkı (27 Mart 2017), Türk Yargısının İfade Özgürlüğü Konusunda Güçlendirilmesi AB-AK Ortak Projesi, Ankara, 2017, ss. 87-111.
- BODUR, Nurullah / ÖZKUL, Eshat, Uygulamada Terör Örgütü ve Terör Suçları, Ankara, 2019.
- CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide: Türk Ceza Hukukuna Giriş, İstanbul, 2020.
- ÇELİK, Can, Terörizmin Propagandası Suçu, T.C. Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2014.
- DEMİR, Oğuzhan, Suç Örgütüne Yardım Etme Suçu, İstanbul, 2022.
- DEMİRÖRS, Mehtap, Anayasa Mahkemesi İptal Kararlarının Geriye Yürümezliği Sorunu, Ankara, 2020.
- DURSUN, İsmail, Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Suçu (TCK m. 220), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul, 2008.
- EVİK, Vesile Sonay, Çıkar Amaçlı Örgütlenme Suçu, İstanbul, 2004.
- EVİK, Vesile Sonay, Silahlı Örgütlenme Suçu, GÜHFD, S: 1, 2006, ss. 101-133. (Silahlı Örgütlenme)
- GÖKMEN, Derda, Uygulamada Terörle Mücadele Kanunu ve Devlet Sırlarına Karşı Suçlar, Ankara, 2017.
- HAFIZOĞULLARI, Zeki / KURŞUN, Günal, Türk Ceza Hukukunda Örgütlü Suçluluk, TBBD, S: 71, 2007, ss. 25-80.
- HAMDEMİR, Berkan, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, Ankara, 2015.
- İNCİ, Z. Özen, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Türk Yargı Kararları Işığında Terör Örgütünün Propagandası Suçu ve İfade Hürriyetine Etkileri, Ankara, 2022.
- KARAN, Ulaş, İfade Özgürlüğü - Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-2, Ankara, 2018.
- KARAN, Ulaş, Öğreti ve Uygulamada Anayasa Mahkemesi Kararlarının Bağlayıcılığı ve İcrası - Norm Denetimi ile Bireysel Başvuru Usulünde Verilen Kararlar Özelinde Bir İnceleme, İstanbul, 2018.
- KAVLAK, Cihan, Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Suçu, Ankara, 2017.
- KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2021.
- KÖKÜSARI, İsmail, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Pilot Karar Uygulaması, EBYÜHFD, C: XXIII, S: 3-4, 2019, ss. 181-243.
- KUŞ, Mustafa, Örnek Uygulamalar Işığında Bireysel Başvuru ve Geleceği, Türkiye’de Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti), (Ed. Prof. Dr. Sevtap Yokuş), Ankara, 2014, ss. 75-110.
- KUZU, Burhan, Terörle Mücadele Kanunu ve Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e Armağan, İstanbul, 1995, ss. 317-351.
- LYNGBO, Mikael / YENİSEY, Feridun / TOPÇU, Namık Kemal / TOZMAN, Önder / ŞAHİN, Kemal, Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin Geliştirilmesi - Terör ve Örgütlü Suçlar Eğitim Modülü, Avrupa Birliği-Avrupa Konseyi Ortak Programı.
- MACOVEI, Monica, İfade Özgürlüğü- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10. Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz, İnsan Hakları El Kitapları No. 2, Ankara, 2003.
- ODUNCU, Leyla Nur, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Pilot Karar Usulü, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İnsan Hakları Yıllığı, C: 38, 2020, ss. 83-121.
- ÖNOK, R. Murat, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Terörizm, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, S: 55-56, 2009, ss. 282-306.
- ÖZCAN, Özbey, Türk Hukukunda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı, Ankara, 2012.
- ÖZGENÇ, İzzet, Suç Örgütleri, Ankara, 2022. (Suç Örgütleri)
- ÖZGENÇ, İzzet, Suç Teşekkülü, Düşünceyi Açıklama ve Örgütlenme Hürriyeti, İÜHFM, C: 55, S: 3, 1997, ss. 51-64.
- ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2021. (Genel Hükümler)
- ÖZTÜRK, Bahri / ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Ankara, 2021.
- SAĞLAM, Musa, Terörle “Bağlantılı” Söylem ve Eylemler Kapsamında İfade Hürriyetinin Sınırları (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Güncel Kararları Işığında), UMD, S: 7, 2016, ss. 831-872.
- SARITAŞ, Erkan, Suç işlemek Amacıyla Örgütlenme Suçları (TCK m. 220-221), İstanbul, 2018.
- SONAY EVİK, Vesile, Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçu, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, İstanbul, 2013, ss. 667-697. (Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme)
- SUNAY, Reyhan, İfade Hürriyetinin Muhtevası ve Sınırları, Liberal Düşünce Topluluğu, Ankara, 2001.
- ŞEN, Ersan / ERYILDIZ, H. Sefa, Suç Örgütü, Ankara, 2021.
- ŞEN, Ersan / YENİCE, Nilüfer, İfade Hürriyetinde Sınırlama ve Güvence Rejimi - Yorumlu Karar Derlemesi, Ankara, 2017.
- ŞİRİN, Tolga, Bireysel Başvuru Usul Hukuku - Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-7, Ankara, 2018.
- TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, R. Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Ankara 2021.
- TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / SANCAKDAR, Oğuz / ÖNOK, Rifat Murat, İnsan Hakları El Kitabı, Ankara, 2019.
- TOZMAN, Önder, Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Suçu, Ankara, 2017.
- TULAY, M. Emre, Örgüt Üyesi Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşlemek (TCK m. 220/6), SOBİAD, Y: 5, S: 26, 2018, ss. 1-9.
- TURİNAY, Faruk Y., Ceza Hukukunda Terör Amaçlı Örgütlenme Suçu, Ankara, 2018.
- YENİDÜNYA, A. Caner / İÇER, Zafer, Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma (TCK. m. 220, 221), İstanbul, 2014.
- YÜKSEKTEPE, Mert Asker, Örgüt Suçları, İstanbul, 2019.
- ZAFER, Hamide, Ceza Hukukunda Terörizm, İstanbul, 1999.
| APA | İnci Z, YAZGI A (2022). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. , 723 - 792. |
| Chicago | İnci Zekiye Özen,YAZGI Ahmet Can Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. (2022): 723 - 792. |
| MLA | İnci Zekiye Özen,YAZGI Ahmet Can Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. , 2022, ss.723 - 792. |
| AMA | İnci Z,YAZGI A Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. . 2022; 723 - 792. |
| Vancouver | İnci Z,YAZGI A Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. . 2022; 723 - 792. |
| IEEE | İnci Z,YAZGI A "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi." , ss.723 - 792, 2022. |
| ISNAD | İnci, Zekiye Özen - YAZGI, Ahmet Can. "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi". (2022), 723-792. |
| APA | İnci Z, YAZGI A (2022). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(209), 723 - 792. |
| Chicago | İnci Zekiye Özen,YAZGI Ahmet Can Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17, no.209 (2022): 723 - 792. |
| MLA | İnci Zekiye Özen,YAZGI Ahmet Can Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.17, no.209, 2022, ss.723 - 792. |
| AMA | İnci Z,YAZGI A Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 17(209): 723 - 792. |
| Vancouver | İnci Z,YAZGI A Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 17(209): 723 - 792. |
| IEEE | İnci Z,YAZGI A "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17, ss.723 - 792, 2022. |
| ISNAD | İnci, Zekiye Özen - YAZGI, Ahmet Can. "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinin Güncel Kararları Işığında Örgüt Adına Suç İşleme Suçu (TCK m. 220/6) ve Öngörülebilirlik İlkesi". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17/209 (2022), 723-792. |
