TY - JOUR TI - HİTİT İMPARATORLUĞU’NUN VASSALLIK POLİTİKASI ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME AB - M.Ö. yaklaşık 1650-1200 yılları arasında Anadolu’da hâkimiyet kurmuş Hitit İmparatorluğu’nda sınırların genişlemesi Eski Hitit Döneminden itibaren kullanılan diplomasi araçlarının zamanın gerekliliklerine göre değiştirilmesi ve şekillendirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Başlarda sadece Orta Anadolu’yu kapsayan çekirdek bölgede hüküm süren devlet, zamanla Kuzey Suriye ve Mezopotamya’nın batı bölgelerini de içine alacak şekilde büyüyerek çok uluslu bir imparatorluk halini almıştır. Bu durum Hitit diplomasisinde devletlerin dost, düşman ve vassal olarak sınıflandırılmasına zemin hazırlamıştır. Hitit diplomasi anlayışında herhangi bir antlaşma vesilesiyle dostluk ilişkisi kurulamamış devletler düşman olarak nitelendirilmekte iken karşılıklı elçilerin ve hediyelerin gönderildiği, evlilikler aracılığıyla akrabalık bağlarının kurulduğu, güç bakımından Hititlere denk hatta daha güçlü Mısır, Babil ve Mitanni gibi devletler dost olarak kabul edilmektedir. Diğer taraftan yeni krallık döneminde vassallık sistemi gelişmiştir. Tek taraflı olarak dış ilişkilerde Hititlere bağlı olan bu vassal krallıklar, kendi iç işlerinde serbesttir. Bu krallıklara merkezden bir yönetici atanmamakta; aksine bölgenin kendi yerel beyi yöneticilik pozisyonunda varlığına devam etmektedir. Vassal krallıkların temel vazifeleri arasında savaş zamanlarında askerî yardımda bulunmak, haraç-vergi vermek, siyasi kaçakların iadesi, krala karşı yapılması muhtemel isyanın veya ittifakın haber verilmesi ve Hitit kralının bütün buyruklarının yerine getirilmesi yer almaktadır. Arzawa Memleketleri, Kizzuwatna, Hurri-Mitanni Krallığı, Kargamıš, Ugarit ve Amurru iç işlerinde serbest, dış işlerinde ise Hitit İmparatorluğuna bağlı vassal krallıklardır. AU - KURŞUN CENGİZ, PINAR PY - 2022 JO - TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi VL - 36 IS - 36 SN - 2146-1759 SP - 92 EP - 115 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/1129233 ER -