BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl: 2021 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 536 - 550 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-10-2022

BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz:
Kentsel yeşil alanların vazgeçilmez materyali olan ve dünyamızın önemli oksijen kaynaklarından biri olan bitkiler, kullanıldıkları mekanları daha yaşanabilir, canlı ve dinamik kılmaktadır. Görsel bir sanat olan bitkilendirme tasarımı aynı zamanda bitkilerle mekan oluşturma sanatıdır. Bitkilerle oluşturulan kurgular sayesinde hem görsel hem de işlevsel katkılar sağlanabilmektedir. Renk, kullanıcıların uzaktan bile algılayabileceği ve görsel değerlendirmede etkili ve önemli bir bitkilendirme tasarımı ögesidir. Bu çalışmada da tıbbi ve aromatik özelliklerinin yanı sıra mevsimsel renk etkileri nedeniyle bitkilendirme tasarımlarında kullanılabilecek bitkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 21 adet farklı ölçülerde bitki taksonları seçilmiş ve bu bitkilerin familya, yaşam formu, renk etkileri, renklenme periyotları, tıbbi ve aromatik özellikleri ve peyzajda kullanım alanlarına ilişkin bilgiler ortaya konulmuştur. Ayrıca bu bitkilerle dört mevsim renk etkisinin ve kitle-boşluk dengesinin sürekliliğinin nasıl oluşturulabileceğine yönelik bir plan paftası önerisi ve illüstrasyonlar oluşturulmuştur. Oluşturulan bu önerinin hem tasarımcılar hem de peyzaj mimarlığı öğrencileri için bitkilendirme tasarımlarında renk etkisi yüksek tıbbi ve aromatik bitkilerin nasıl değerlendirilebileceğine ilişkin bir örnek teşkil edeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelime:

A STUDY ON MEDICINAL AND AROMATIC PLANTS THAT CAN BE EVALUATED FOR COLOR CHARACTERISTICS IN PLANTING DESIGN

Öz:
Plants, which are the indispensable material of urban green spaces and one of the important oxygen sources of our world, make the spaces where they used more livable vivid, and dynamic. Planting design, which is a visual art, is also the art of creating spaces with plants. Through the fictions created with plants, both visual and functional contributions can provide. Color is an effective and important planting design element that users can perceive even from afar and in visual evaluation. In this study, it is aimed to reveal the plants that can be used in planting designs due to their medicinal and aromatic properties as well as seasonal color effects. In this direction, 21 plant taxa in different sizes were selected and information on the family, life form, color effects, coloration periods, medicinal and aromatic properties and landscape usage areas of these plants were revealed. In addition, a plan sheet proposal and illustrations were created on how to create the continuity of the four seasons color effect and the mass-space balance with these plants. It is thought that this proposal will set an example for both designers and landscape architecture students on how to evaluate medicinal and aromatic plants with high color effect in planting designs.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Allardice, P., & Ninham, S. (1993). A-Z of companion planting. Australia: Cassell Publishers Ltd.
  • Arslan, M., Kalaylioglu, Z., & Ekren, E., 2018. Use of medicinal and aromatic plants in therapeutic gardens. Indian journal of pharmaceutical education and Research, 51(4), 151-154.
  • Austin, R. L. (1982). Designing with plants. New York: Van Nostrand Reinhold.
  • Barnes, M. (2013). Planting and maintaining therapeutic gardens. In Marcus, C. C., & Sachs, N. A. (Eds.), Therapeutic Landscapes: An Evidence-Based Approach to Designing Healing Gardens and Restorative Outdoor Spaces (pp. 261–287), New Jersey: John Willey & Sons.
  • Baykal, H. (2015). Başhemşin (Çamlıhemşin/Rize)’nin florası, fitososyolojisi ve etnobotanik özellikleri. Doktora tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
  • Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, L. S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S., & Telci, İ. (2010). Tıbbi ve aromatik bitkiler üretiminin arttırılması olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara, 1-21.
  • Baytop, T. (1999). Türkiye’de bitkilerle tedavi, geçmiş ve bugün. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri Yayını.
  • Booth, N. (1990). Basic elements of landscape architectural design. USA: Waveland Pres.
  • Bown, D. (1995). Encyclopaedia of herbs and their uses. Londo: Dorling Kindersley.
  • Castro, M. (1990). The complete homeopathy handbook. London: Macmillan.
  • Cheng, Y.N., Tan, M., 2018. The quantitative research of landscape color: A study of ming dynasty city wall in Nanjing. Color Research and Application, 43, 436–448.
  • Chevallier. A. (1996). The encyclopedia of medicinal plants. London: Dorling Kindersley.
  • Chiej, R. (1984). Encyclopaedia of medicinal plants. USA: MacDonald.
  • Çorbacı, Ö.L. & Ekren, E. (2021). Kentsel açık yeşil alanlarda kullanılan tıbbi ve aromatik bitkilerin değerlendirilmesi: Rize kenti örneği. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 17(1), 159-172.
  • Çorbacı, Ö.L., Yılmaz F. Ç., & Müftüoğlu V. (2018). Analysis of color ımpact in planting design: A case study of Ankara Milli Egemenlik Park. International Journal of Trend in Research and Development, 5(2), 417-424.
  • Dee, C., 2001. Form and fabric in landscape architecture. Spon Press, London.
  • Divanlıoğlu, D. (1997). Temel tasar. İstanbul: Birsen Yayınevi.
  • Duke, J. A., & Ayensu, E. S. (1985). Medicinal plants of China. Michigan: Reference Publications.
  • Dupont, L., Ooms, K., Antrop, M., & Etvelde, V.V. (2017). Testing the validity of a saliency- based method for visual assessment of constructions in the landscape. Landscape Urban and Planning, 167, 325–338.
  • Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., & Adıgüzel, N. (2000). Türkiye bitkileri kırmızı kitabı, eğrelti ve tohumlu bitkiler. Ankara: Türkiye Tabiatını Koruma Vakfı Derneği, Van Yuzuncuyıl Universitesi Baskısı.
  • Elsadek, M., Sun, M., & Fujii, E. (2016). Psycho-physiological responses to plant variegation as measured through eye movement, self-reported emotion and cerebral activity. Indoor Built Environment, 26(6), 758–770.
  • Eminağaoğlu, E. (2012). Artvin'de doğa mirası, Camili'nin doğal bitkileri. İstanbul: Promat A.Ş.
  • Erbaş, S. (2013). Türkiye’nin bazı tıbbi ve aromatik bitkileri. Ankara:.Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
  • Fabrizio, E., & Garnero, G. (2012). Visual impact, landscape and renewable energy plants: the case of PV. Proceedings of FIG Working Week 2012 Knowing to manage the territory, protect the environment, evaluate the cultural heritage, 6-10 May, Rome, Italy, pp. 1-10.
  • Faydaoğlu, E., & Sürücüoğlu, M. S. (2011). Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11(1), 52-67.
  • Foster, S., & Duke, J.A.A. (1990). Field guide to medicinal plants. eastern and central North America. US: Houghton Mifflin Co.
  • Güneş, E., & Olguntürk, N. (2020). Color-emotion associations in interiors. Color Research and Application, 45, 129–141.
  • Güngör, H. (1983). Temel tasar. İstanbul: AFA Matbaacılık Cağaloğlu.
  • Graves, R. A., Pearson, S. M., & Turner, M. G. (2017). Species richness alone does not predict cultural ecosystem service value. PNAS, 114(14), 3774–3779.
  • Grieve, M. (1984). A modern herbal. USA: Penguin.
  • Hakverdi, A.E., & Yiğit, N. (2017). Yozgat-Akdağmadeni yöresinde bulunan bazı tıbbi ve aromatik bitkiler. Bartın Orman Fakultesi Dergisi, 19(2), 82-87.
  • Haviland-Jones, J., Hale, H., Wilson, P., & McGuire, T. R. (2005). An Environmental approach to positive emotion: Flowers. Evolutionary Psychology, 3, 104–132.
  • Hoyle, H., Hitchmough, J. D., & Jorgensen, A. (2017). All about the ‘wow factor’? The relationships between aesthetics, restorative effect and perceived biodiversity in designed urban planting. Landscape and Urban Planning, 164, 109–123.
  • Hoyle, H., Norton, B., Dunnett, N., Richards, J. P., Russell, J. M., & Warren, P. (2018). Plant species or flower colour diversity? Identifying the drivers of public and invertebrate response to designed annual meadows. Landscape and Urban Planning, 180, 103– 113.
  • Huxley, A. (1992). The new RHS dictionary of gardening. UK: MacMillan Press.
  • Jang, H.S., Kim, J., Kim, K.S., & Pak, C.H. (2014). Human brain activity and emotional responses to plant color stimuli. Color Research and Application, 39(3), 307–316.
  • Jitin, R. (2013). An ethnobotanical study of medicinal plants in Taindol Village, District Jhansi, Region of Bundelkhand, Uttar Pradesh, India. Journal of Medicinal Plants Studies, 1(5), 59-71.
  • Karaşah, B. (2006). Kentsel dokuda bitkilendirme tasarımında yapılan yanlışlıkların belirlenmesi “Trabzon Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Karaşah, B., & Var, M. (2012). Trabzon ve bazı ilçelerinde kent dokusundaki bitkilendirme tasarımlarının ölçü-form açısından irdelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14(Özel Sayı), 1-11.
  • Kaufman, A.J., & Lohr, V.I. (2004). Does plant color affect emotional and physiological responses to landscapes? Acta Horticulturae, 639, 229–233.
  • Kösa, S., & Güral S.M. (2019). Tıbbi ve aromatik bitkiler ve peyzajda kullanımları. PEYZAJ- Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi, 1, 41-54.
  • Launert, E. (1981). Edible and medicinal plants. Londo: Country Life Guides.
  • Lust, J. (1983). The herb book. New York: Benedict Lust Publications.
  • Ma, B., Hauer, R. J., & Chengyang, X. (2020). Effects of design proportion and distribution of color in urban and suburban green space planning to visual aesthetics quality. Forests, 11(278), 1-19.
  • Matthews, V. (1994). The new plantsman. UK: Royal Horticultural Society.
  • Namıkoğlu, N. G. (2007). Türkiyenin ağaçları ve çalıları. İstanbu: NTV Yayınları.
  • Moerman, D. (1998). Native american ethnobotany. Orego: Timber Press. Paraskevopoulou, A. T., Kamperi, E., Demiris, N., Economou, M., Theleritis, C., Kitsonas,
  • M., & Papageorgiou, C. (2018). The impact of seasonal colour change in planting on patients with psychotic disorders using biosensors. Urban Forestry and Urban Greening, 36, 50-56.
  • PFAF (2021). Plants For A Future, https://pfaf.org/user/Default.aspx, Erişim: 27.06.21. Pouya, S., & Demir, S. (2017). Peyzaj mimarlığında tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 1114-1125.
  • Rahnema, S., Sedaghathoor, S., Allahyari, M.S., Damalas, C.A., & Bilali, E.H. (2019). Preferences and emotionperceptions of ornamental plant species for green space designing among urban park users in Iran. Urban Forestry and Urban Greening, 39, 98–108.
  • Robinson, N. (1992). The planting design handbook. England: Gower Publishing Company Limited.
  • Sarı, D., & Karaşah, B. (2018). Bitkilendirme tasarımı öğeleri, ilkeleri ve yaklaşımlarının peyzaj tasarımı uygulamalarında tercih edilirliği üzerine bir araştırma. MEGARON, 13(3), 470-479.
  • Sarı, D., 2020. Medicinal-aromatic and ornamental properties of certain plants ındigenous to alpine rocky habitats: The Hatila Valley National Park case. In Christov, I., Krystev, V., Efe, R., & Gad, A.A (Eds.). Advances in Scientific Research: Engineering and Architecture (pp. 148-163), Sofia: St. Kliment Ohridski Unıversity Press.
  • Stephens, T. (2005). Principles & Elements Of Landscape Design, http://www. YourLandscape Solutions.com, Erişim: 16.07.2005.
  • Surat, H. (2020). Artvin’de doğal olarak yetişen bazı tıbbi-aromatik ve ekonomik değere sahip odunsu bitkilerin peyzaj mimarlığında kullanım alanlarının değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(74), 240-248.
  • Todorova, A., Asakawa, S., & Aikoh, T. (2004). Preferences for and attitudes towards street flowers and trees in Sapporo, Japan. Landscape and Urban Planning, 69, 403–416. TUBİVES, 2021. Türkiye Bitkileri Veri Serisi, http://194.27.225.161/yasin/tubives/index.php, Erişim: 25.06.21.
  • Van der Walt, R., & Breed, I. (2012). The mindful landscape: a healing outdoor experience for weskoppies psychiatric hospital. South African Journal of Art History, 27(3), 273– 295.
  • Westwood, C. (1993). Aromatherapy-A guide for home use. UK: Amberwood Publishing Ltd.
  • Yıldızcı, A. C., 1988. Bitkisel tasarım. İstanbul: Atlas Ofset.
  • Zang, Y. (2013). Study on the color combination of urban public plants. Nanjing, China: Nanjing Forestry University:
APA Karaşah B (2021). BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. , 536 - 550.
Chicago Karaşah Banu BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. (2021): 536 - 550.
MLA Karaşah Banu BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. , 2021, ss.536 - 550.
AMA Karaşah B BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 536 - 550.
Vancouver Karaşah B BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 536 - 550.
IEEE Karaşah B "BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA." , ss.536 - 550, 2021.
ISNAD Karaşah, Banu. "BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA". (2021), 536-550.
APA Karaşah B (2021). BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Turkish journal of forest science (Online), 5(2), 536 - 550.
Chicago Karaşah Banu BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Turkish journal of forest science (Online) 5, no.2 (2021): 536 - 550.
MLA Karaşah Banu BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Turkish journal of forest science (Online), vol.5, no.2, 2021, ss.536 - 550.
AMA Karaşah B BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Turkish journal of forest science (Online). 2021; 5(2): 536 - 550.
Vancouver Karaşah B BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Turkish journal of forest science (Online). 2021; 5(2): 536 - 550.
IEEE Karaşah B "BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA." Turkish journal of forest science (Online), 5, ss.536 - 550, 2021.
ISNAD Karaşah, Banu. "BİTKİLENDİRME TASARIMINDA RENK ÖZELLİKLERİ DOLAYISIYLA DEĞERLENDİRİLEBİLECEK TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA". Turkish journal of forest science (Online) 5/2 (2021), 536-550.