Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması

Amaç: Yaşlılık döneminde hastalık sıklığı ve kullanılan ilaç sayısı artmaktadır. Bu dönemde ilaç uyuncunun istenilen düzeyde olması yaşlı bireylerin sağlık ve iyilik hâllerine katkı sağlamaktadır. Bununla birlikte, yaşlıların ilaç uyuncunun istenildiği düzeyde olmadığı bilinmektedir. Bu araştırmada, sağlık kurumuna başvuran 60 yaş ve üzeri hastalara yönelik verilen bir eğitim sonrası ilaç uyuncunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, Mart-Temmuz 2019 döneminde iki kamu hastanesinde yapılmıştır. Araştırmaya 60 yaş ve üzeri 315 kişi katılmıştır. Katılımcıların 161’i rutin hizmetlerin sürdüğü (ilaç uyuncunu artırmaya yönelik eğitim verilmeyen) Grup 1’de ve 154’ü ilaç uyuncunu artırmaya yönelik eğtim verilen Grup 2’de yer almıştır. Araştırma kapsamında eğitim “öğrenileni geri anlatma tekniği” ile yapılmıştır. Veri girişi ve analizi için SPSS 23.0 istatistiksel paket programı kullanılmıştır. Analizlerde p değerinin 0.05’in altında olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Eğitim alan katılımcılar arasında ilaçların uzun süreli yararını öğrenme, yan etkilerini bilme, saklama koşullarını öğrenme, ilaçların ne zaman alınmayacağını bilme, kullanılan ilaçlarla ilgili bilgileri tekrarlama kapasitelerinde istatistiksel olarak anlamlı iyileşme kaydedilmiştir (p<0.05). Sonuç: Bu araştırma, sağlık kurumlarında “öğrenileni geri anlatma tekniği” gibi uygun bir eğitim yöntemi kullanılarak yaşlı bireylerin ilaç uyuncunun geliştirilebileceğini ortaya koymuştur. Sağlık çalışanının bu konuya ayıracakları yeterli süre yaşlıların bu konudaki gereksinimlerine yanıt verebilir. Bu gibi tekniklerin rutin sağlık hizmet modellerine entegre edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

An Education Study on the Medication Compliance of 60 Years and Older Individuals

Öz:

Background: In old age, taking medications in the desired dosage contributes to health and wellbeing and is therefore an essential component of the effectiveness of treatments and ultimately the desired impact on public health and reduction of health care budgets. However, it is known that medication compliance among older persons is frequently not at the desired level. Therefore, this study aimed to determine the medication compliance after patient education was applied among 60 years of age and over individuals in two healthcare facilities in Ankara, Turkey. Methods: This study was conducted in two public hospitals between March and July 2019. 315 people aged 60 and over participated in the study. One hundred and sixty-one participants who received regular health services (without medication compliance education) were in Group 1, and 154 participants who received medication compliance education were in Group 2. The education tool was the “teach-back” method. SPSS 23.0 program was used for data entry and analysis. P values less than 0.05 were indicated for statistical significance. Results: Participants who received education showed a statistically significant improvement in their capacity to understand the long-term benefits of drugs, their side effects, and storage conditions, as well as their knowledge of when the drugs should not be taken and their ability to repeat information about the drugs used (p<0,05). Conclusion: This study has revealed that medication compliance among older individuals can be increased with appropriate communication and training method like the “teach-back” method in healthcare settings. Time allocated by health workers in this regard has the potential to respond to compliance-related needs. It is recommended that such techniques be integrated into routine health service models.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Fişek HN. Halk Sağlığına Giriş. Ankara, HÜ-DSÖ Hizmet Araştırma ve Araştırıcı Yetiştirme Merkezi Yayını No:2, 1983.
2. Türkiye Cumhuriyet Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Sağlık İstatistik Yıllığı 2020. https:// dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/43399,siy2020-tur- 26052022pdf.pdf?0 adresinden 4.7.2022 tarihinde erişilmiştir.
3. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. https://data. tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit- Sistemi-Sonuclari-2021-45500 adresinden 4.7.2022 tarihinde erişilmiştir.
4. WHO Global Strategy and Action Plan on Ageing and Health. Geneva. World Health Organization. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO, 2017.
5. Beğer T, Yavuzer H. Yaşlılık ve yaşlılık epidemiyolojisi. Klinik Gelişim 2015; 25:1-3.
6. WHO (World Health Organization). Constitution of the World Health Organization, 1946. https://www.who. int/governance/eb/who_constitution_en.pdf adresinden 3.5.2021 tarihinde erişilmiştir.
7. Gökkoca ZU. Sağlık eğitimi açısından temel ilkeler. STED 2001; 10: 371-374.
8. Golinowska S, Ricciardi W, et al. Health Promotion for Older People in Europe. Cracow: Jagiellonian University, 2017.
9. Güneş D. Yaşlıların ilaç kullanımı konusundaki bilgileri ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. İç Hastalıkları Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi -20149.
10. Kutsal YG. Yaşlılarda Çoklu İlaç Kullanımı. Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi-GEBAM, Ankara, 2006.
11. Topbaş M, Yarış F, Çan G. Yaşlılar kullandıkları ilaçlarla ilgili yeterli bilgiye sahipler mi?: Trabzon’da bir Sağlık Ocağı bölgesindeki araştırma sonuçları. Ege Tıp Dergisi 2003; 42 (2): 85-90.
12. Bıyık A, Özgür G, Özsoy SA, Erefe İ, Emeç-Uysal A, Özer M ve ark. Huzurevlerinde yaşayan yaşlıların fiziksel sağlık sorunları ve hastalıklarına yönelik ilaç kullanma davranışları. Türk Geriatri Dergisi 2002; 5(2): 68-74.
13. Akıncı, A. Akılcı ilaç kullanımı ilkeleri doğrultusunda yaşlılarda reçete yazma ve Türkiye’de yaşlılarda ilaç kullanımının boyutları. Türk Geriatri Dergisi 2006; Özel Sayı: 19-27.
14. Brega AG, Barnard J, Mabachi NM, Weiss BD, Dewalt DA, Brach C, Cifuentes M, Albright K, West DW, AHRQ Health Literacy Universal Precautions Toolkit, 2nd Edition https:// www.ahrq.gov/professionals/quality-patient-safety/ quality- resources/tools/literacy-toolkit/healthlittoolkit2- tool5.html adresinden 30.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
15. Wakui N, Ozawa M, Yanagiya T, Endo S, Togawa C, Matsuoka R, Shirozu S, Machida Y, Kikuchi M. Factors associated with medication compliance in elderly patients with type 2 diabetes mellitus: a cross-sectional study. Front Public Health. 2022 Jan 11;9:771593.
16. Acharya T, Agius M. Poor Compliance as a sign of depression. why might an elderly man stop his medication?. Psychiatr Danub. 2018;30(Suppl 7):630- 632.
17. Yap AF, Thirumoorthy T, Kwan YH. Systematic review of the barriers affecting medication adherence in older adults. Geriatr Gerontol Int. 2016;16(10):1093-1101.

APA	Yükse Güner M, KARA M, N, çevik m, Gören Y, Kocaarslan D, Acar T, ASLAN D (2022). Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. , 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
Chicago	Yükse Güner Müge,KARA MELİKE, Nurtaç,çevik murat,Gören Yasemin,Kocaarslan Dilber,Acar Tijen,ASLAN DILEK Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. (2022): 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
MLA	Yükse Güner Müge,KARA MELİKE, Nurtaç,çevik murat,Gören Yasemin,Kocaarslan Dilber,Acar Tijen,ASLAN DILEK Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. , 2022, ss.88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
AMA	Yükse Güner M,KARA M, N,çevik m,Gören Y,Kocaarslan D,Acar T,ASLAN D Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. . 2022; 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
Vancouver	Yükse Güner M,KARA M, N,çevik m,Gören Y,Kocaarslan D,Acar T,ASLAN D Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. . 2022; 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
IEEE	Yükse Güner M,KARA M, N,çevik m,Gören Y,Kocaarslan D,Acar T,ASLAN D "Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması." , ss.88 - 94, 2022. 10.54308/tahd.2022.81300
ISNAD	Yükse Güner, Müge vd. "Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması". (2022), 88-94. https://doi.org/10.54308/tahd.2022.81300

APA	Yükse Güner M, KARA M, N, çevik m, Gören Y, Kocaarslan D, Acar T, ASLAN D (2022). Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 26(3), 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
Chicago	Yükse Güner Müge,KARA MELİKE, Nurtaç,çevik murat,Gören Yasemin,Kocaarslan Dilber,Acar Tijen,ASLAN DILEK Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 26, no.3 (2022): 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
MLA	Yükse Güner Müge,KARA MELİKE, Nurtaç,çevik murat,Gören Yasemin,Kocaarslan Dilber,Acar Tijen,ASLAN DILEK Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, vol.26, no.3, 2022, ss.88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
AMA	Yükse Güner M,KARA M, N,çevik m,Gören Y,Kocaarslan D,Acar T,ASLAN D Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2022; 26(3): 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
Vancouver	Yükse Güner M,KARA M, N,çevik m,Gören Y,Kocaarslan D,Acar T,ASLAN D Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2022; 26(3): 88 - 94. 10.54308/tahd.2022.81300
IEEE	Yükse Güner M,KARA M, N,çevik m,Gören Y,Kocaarslan D,Acar T,ASLAN D "Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması." Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 26, ss.88 - 94, 2022. 10.54308/tahd.2022.81300
ISNAD	Yükse Güner, Müge vd. "Altmış Yaş ve Üzeri Hastaların İlaç Uyuncu Konulu Bir Eğitim Çalışması". Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 26/3 (2022), 88-94. https://doi.org/10.54308/tahd.2022.81300