MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI
Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 51 Sayfa Aralığı: 43 - 60 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-10-2022
MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI
Öz: Genel kabullere göre Türkiye’de doğrudan folklorla ilgili ilk yazılar, 1913-1914 yıllarında yayımlanır. Ancak başlı başına bir folklor dergisinin çıkması 1928 yılını bulur. Bununla birlikte söz konusu folklor dergisi çık- madan önce de folklorla ilgili birçok yazı çeşitli süreli yayınlarda yer almış- tır. Bu çerçevede yazıları arasında folklorla ilgili çalışmalara yer vermiş dergilerden biri de 1922-1927 yılları arasında aylık periyotla yayımlanmış bir eğitim dergisi olan Muallimler Mecmuası’dır. Toplam 54 sayı çıkmış olan bu dergide doğrudan folklorla ilgili üç yazı tespit edilmiştir. Derginin 2 (1922), 31 (1925) ve 40-41. (1926) sayılarında yer alan bu yazıların ilk ikisi Süleyman Şevket, sonuncusu da Ali Canip imzalıdır. Bu yazıların -içerikleri bir yana- öğretmenlere yönelik bir eğitim dergisinde yayımlanmış olması, 1920’li yılların Türkiye’sinde yeni bir disiplin olarak folklora yüklenen an- lamları yansıtması bakımından oldukça önemlidir. Bu öneme binaen oluştu- rulan bu çalışmada, Muallimler Mecmuası’ndaki söz konusu yazılar incelenmiş, derginin ve dönemin folklor algısıyla ilgili çıkarımlarda bulu- nulmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede söz konusu yazıların üçünde de yer alan ve derginin yayımlandığı 1920’li yıllarda folklora bakışla ilgili ipuçları içe- ren birtakım ortaklıklar tespit edilmiştir. Bu ortaklıklar “Folklor Kavramı ve Kapsamına Dair Açıklamalar”, “Folklor Ürünleriyle İlgili Örnekler Verme”, “Folklor Ürünleriyle İlgili Millîlik Vurgusu”, “Kültür Kaynağı Olarak Köy ve Köylüye İşaret Etme”, “Halk Edebiyatını Divan Edebiyatıyla Karşılaş- tırma” ve “Okurlara Yöneltilen Derleme Çağrısı” şeklinde altı başlık altında toplanıp tartışılmıştır. Çalışmanın sonunda “Ekler” başlığı altında söz ko- nusu yazıların Arap harflerinden Latin harflerine aktarımı ve derginin oriji- nal nüshalarında söz konusu yazıların bulunduğu sayfaların elektronik ortamdaki erişim linki de verilmiştir.
Anahtar Kelime: Folklore Articles in Muallimler Mecmuası (Journal of Teachers)
Öz: There has been a general agreement that the first articles directly related to folklore in Turkey were published between 1913 and1914. Yet, a folklore-specific journal was not published until 1928. In addition, prior to the publication of the folklore journal, many articles related to folklore had appeared in various other periodicals. In this sense, one journal that had in- cluded studies on folklore is Muallimler Mecmuası, an educational journal published monthly between 1922 and 1927 with a total of 54 issues. In this journal, three articles directly related to folklore have been identified. These articles were in the 2nd (1922), 31st (1925), and 40-41st (1926) issues of the journal. The first two of them were authored by Suleyman Sevket and the last one was written by Ali Canip. Aside from their content, since these ar- ticles were published in a journal addressing to teachers, they are highly sig- nificant in terms of reflecting the approaches to folklore as a new discipline in the 1920s, when folklore studies first gained momentum and became in- stitutionalized in Turkey. Based on this importance, the articles in Muallim- ler Mecmuası were examined and inferences were made about how folklore was perceived in the journal and the period. In this framework, some shared concerns have been identified in all three of the articles in question, includ- ing clues about the perspective on folklore in the 1920s, when the journal was published. These are gathered and discussed under six headings: “Ex- planations on the Concept of Folklore and Its Scope”, “Giving Examples of Folklore Products”, “National Emphasis on Folklore Works”, “Pointing the Village and Villagers as a Cultural Source”, “Comparison of Folk Literature with Divan Literature” and “Call for a Compilation Addressed to Readers”. At the end of the study, the translation of the articles from Arabic letters to Latin letters and the electronic access link of the pages including these arti- cles in their original copies of the journal are provided in the Appendices.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ali Canip. “Türk Halk Edebiyatı ve Bu Meyanda Saz Şiiri.” Muallimler Mecmuası, Nisan-Mayıs 1926, no. 40-41, ss. 1714-1722.
- Aytaç, Pakize. Folklor ve Edebiyat-Halk Edebiyatını Tenkit. Berikan Ya- yınevi, 2010.
- Çevik, Mehmet. Türkü ve Algı-Türkü Kültüründe Değişim Süreci. Ürün Yayınları, 2013.
- Çevik, Mehmet. “Türkiye’de Folklor Dergiciliğinden Bir Kesit: ‘Anadolu Folkloru’ Dergisi.” Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 2015, Süreli Yayınlar Özel Sayısı, ss. 113-131.
- Çobanoğlu, Özkul. “Atatürk Dönemi Türk Halkbilimi Çalışmaları Tarih- çesi Üzerine Genel Bir Değerlendirme.” Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü-Atatürk Dönemi (1920-1938), AKM Yayınları, 2009, C. III, ss. 1001-1016.
- Dorson, Richard M. Günümüz Folklor Kuramları. Çeviren Selcan Gürça- yır-Yeliz Özay, Geleneksel Yayıncılık, 2006.
- Dundes, Alan. “Halk Kimdir?” Çeviren Metin Ekici, Halkbiliminde Ku- ramlar ve Yaklaşımlar, Hazırlayan Gülin Öğüt Eker vd., Millî Folk- lor Yayınları, 2003, ss. 1-30.
- Ersoy, Ruhi. “Folklor Çalışmalarının 100. Yılında ‘Folklor-Milliyetçilik’ İlişkisi Üzerine Bazı Düşünceler.” Millî Folklor, 2013, no. 99, ss. 51-62.
- İhsan. “Danimarka’da Halk İdadileri.” Muallimler Mecmuası, 1923, no. 6, ss. 89-95.
- Kocatürk, Utkan. Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri. AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 1999.
- Köprülü, M. Fuad. Saz Şâirleri I-V. Akçağ Yayınları, 2004.
- Muallimler Mecmuası. “Maksadımız”, Muallimler Mecmuası, 1922, no. 1, s. 1.
- Muallimler Mecmuası. “Muallimler Birliği Teşkilatı”. Muallimler Mecmu- ası, Eylül 1925, no. 33, s. 1496.
- Örnek, Sedat Veyis. Türk Halkbilimi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1977.
- Özdoğan, Günay Göksu. “Turan”dan “Bozkurt”a Tek Parti Döneminde Türkçülük (1931-1946). Çeviren İsmail Kaplan, İletişim Yayınları, 2001.
- Öztekin, Özge. XVIII. Yüzyıl Divan Şiirinde Toplumsal Hayatın İzleri: Di- vanlardan Yansıyan Görüntüler. Ürün Yayınları, 2006.
- Öztürkmen, Arzu. Türkiye’de Folklor ve Milliyetçilik. İletişim Yayınları, 1998.
- Sadri Edhem. “Millî Terbiye Nasıl Realize Edilebilir?”. Muallimler Mec- muası, Eylül/Teşrin-i evvel 1926, no. 43-44, ss. 1846-1851.
- Süleyman Şevket. “Folklor Hakkında Bir Teşebbüs”, Muallimler Mecmu- ası, 22 Teşrin-i evvel 1922, no. 2, ss. 22-24.
- Süleyman Şevket. “Halk Edebiyatına Dair”, Muallimler Mecmuası, Mayıs 1925, no. 31, ss. 1408-1418.
- Yıldırım, Dursun. Türk Bitiği. Akçağ Yayınları, 1998
| APA | ÇEVIK M (2022). MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. , 43 - 60. |
| Chicago | ÇEVIK MEHMET MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. (2022): 43 - 60. |
| MLA | ÇEVIK MEHMET MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. , 2022, ss.43 - 60. |
| AMA | ÇEVIK M MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. . 2022; 43 - 60. |
| Vancouver | ÇEVIK M MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. . 2022; 43 - 60. |
| IEEE | ÇEVIK M "MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI." , ss.43 - 60, 2022. |
| ISNAD | ÇEVIK, MEHMET. "MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI". (2022), 43-60. |
| APA | ÇEVIK M (2022). MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. Türklük Bilimi Araştırmaları, 0(51), 43 - 60. |
| Chicago | ÇEVIK MEHMET MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. Türklük Bilimi Araştırmaları 0, no.51 (2022): 43 - 60. |
| MLA | ÇEVIK MEHMET MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. Türklük Bilimi Araştırmaları, vol.0, no.51, 2022, ss.43 - 60. |
| AMA | ÇEVIK M MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. Türklük Bilimi Araştırmaları. 2022; 0(51): 43 - 60. |
| Vancouver | ÇEVIK M MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI. Türklük Bilimi Araştırmaları. 2022; 0(51): 43 - 60. |
| IEEE | ÇEVIK M "MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI." Türklük Bilimi Araştırmaları, 0, ss.43 - 60, 2022. |
| ISNAD | ÇEVIK, MEHMET. "MUALLİMLER MECMUASI’NDAKİ HALK BİLİMİ YAZILARI". Türklük Bilimi Araştırmaları 51 (2022), 43-60. |
